Knowledge Base Wiki

Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.

Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.

Socioantropologija (sociokulturna antropologija, antropologija kulture. kulturološka antropologija) proučava čovjeka kao društveno i kulturno biće, odnosno kulturu u najširem smislu. Pojam kulture može imati višestruko i višeslojno značenje, ali se (u punom smislu) isključivo veže za čovjeka i njegovu djelatnost. Ona obuhvata sveukupnost naučenih oblika ponašanja i djelovanja u svim neinstinktivnim oblastima ljudskog života, rada i stvaralaštva – u materijalnoj i duhovnoj sferi. Na toj bazi možemo razlikovati materijalnu i duhovnu kulturu.

Čovjek je, u punom smislu, društveno biće. Neposrednu životnu sredinu svakog pojedinca u prvom redu čini društvo kome pripada – skup jedinki povezanih međudjelovanjem i suradnjom u održavanju zajedničkog života. Najjednostavnije: čovjek je čovjeku najbliža prirodna sredina. U prirodi nisu rijetki primjeri socijalnih vrsta životinja, a društvena organizacija nekih insekata (npr.) je, u izvjesnim detaljima, i složenija od ljudske. Međutim, u društvima insekata dominira genetički određeno i “ukalupljeno” instinktivno ponašanje, dok su ljudska društva jedinstvena po tome što počivaju na kulturi, koju individua ne nasljeđuje genima nego stiče učenjem.

Društvena i opća kultura daju karakteristični pečat sveobuhvatnim oblicima i područjima čovjekovog života i rada, djelovanja i ponašanja, društvene organizacije i proizvodnih odnosa, opće duhovnosti i duhovne nadgradnje itd. Ona ima svoje vremenske i prostorne odrednice, a predstavlja osobeno obilježje određenih ljudskih grupa; u tom smislu može se govoriti o kulturama raznih naroda, zemalja i epoha. Kulture pojedinih dijelova čovječanstva su specifične, historijski nastale cjeline, čije se komponente mogu, manje ili više nezavisno, mijenjati – međusobno prožimati i obogaćivati elementima drugih kultura.[1][2]

Socioantropologija obuhvata mnoštvo užih naučnih disciplina.

  • Etnologija uporedno proučava različite ljudske zajednice, njihovu tradiciju, običaje i mitove, sistem srodničkih odnosa, tabue i rituale, odnosno specifičnosti materijalne, društvene i duhovne kulture različitih naroda u ostvarivanju samo čovjeku imanentne kulturne adaptacije.
  • Arheologija istražuje procese i forme općekulturnog adaptacijskog sistema, tragove i ostatke iščezlih kultura, njihovo porijeklo i razvoj. Pritom opservira razna gradilišta i analizira upotrebne, ukrasne i ostale predmete, njihova nalazišta i staništa.
  • Lingvistika proučava jezik, njegov razvoj, varijacije i ostale oblike izvornog komuniciranja te faktore koji su upravljali jezičkim promjenama u diferencijaciji tih komunikacijskih sistema. Na mnogim područjima, kulturna antropologija se interdisciplinarno veže za tzv. humanističke nauke, kao što su (peribioantropološka) psihologija te sociologija, historija, filozofija i dr.[3]

[4] [5]

Iz opće socioantropologije, u nekim klasifikacijama se izdvaja antropologija kulture (kulturološka antropologija) – nauka o sveukupnosti ove ključne adaptacije ljudske vrste na njeno specifično mjesto u općoj ekonomiji prirode, uključujući i sferu religijskog života (sociologiju religije). Etničke i druge razlike u kulturi gospodarstvenih odnosa u društvu – organizaciji sistema proizvodnje, tržišnog ponašanja i razmjene dobara, komparativno proučava ekonomska antropologija. Antropologija umjetnosti se bavi socijalnim i etničkim osnovama umjetničkog stvaralaštva i same umjetnosti (likovna, muzička, plesna, književna, arhitektonska itd).

Također pogledajte

Reference

  1. ^ Hadžiselimović R. (2005): Bioantropologija – Biodiverzitet recentnog čovjeka. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, ISBN 9958-9344-2-6.
  2. ^ Boaz N. T., Almquist A. J. (1999): Essentials of biological anthropology. Prentice Hall, Upper Saddle River, New Yersey, ISBN 0-13-080793-1.
  3. ^ Dobzhansky Th. (1962): Mankind Evolving – The Evolution of the Human Species. Yale University Press, New Haven and London.
  4. ^ Hiernaux J. (1969): Égalité ou inégalité des races? Editions Hachette, Paris.
  5. ^ Hadžiselimović R. (1986): Uvod u teoriju antropogeneze. Univerzitetska knjiga, Svjetlost, Sarajevo, ISBN 86-01-02217-0.
source: https://bs.wikipedia.org/wiki/Socijalna_antropologija