Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.
Ziordia | |||
---|---|---|---|
| |||
Alministración | |||
País | España | ||
Comunidá foral | Navarra | ||
Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||
Alcalde de Ziordia (es) | Jesús María Arrese Galbete | ||
Nome oficial | Ziordia (eu)[1] | ||
Nome llocal | Zihaurdia, Eznate (eu)[1] | ||
Códigu postal |
31809 | ||
Xeografía | |||
Coordenaes | 42°52′14″N 2°13′37″W / 42.8706°N 2.227°O | ||
Superficie | 14.22 km² | ||
Altitú | 553 m | ||
Llenda con | Asparrena y Olazti | ||
Demografía | |||
Población |
352 hab. (2023) - 182 homes (2019) - 166 muyeres (2019) | ||
Porcentaxe | 0.05% de Navarra | ||
Densidá | 24,75 hab/km² | ||
Ziordia (en castellanu Ciordia) ye un conceyu de la Comunidá Foral de Navarra, asitiáu na merindad de Pamplona, nel valle de la Burunda, la contorna de Sakana (la Barranca, en castellán) y a 55 km de la capital de la comunidá, Pamplona. La so población ye de 352 habitantes (2023)[2][3].
El nome del pueblu créese que deriva de la pallabra en llingua vasca zihaurri (dialectalmente zior), que ye'l nome d'una planta qu'abondaba na zona y qu'en castellán se denomina sabugu menor o yezgo (Sambucus ebulus); del sufixu abundancial -di, que suel acompañar a nomes de plantes y del artículu -a; por tantu tendría'l significáu de El Yezgal. Esta etimoloxía ye sía que non discutible, anque si paez que'l nome del pueblu provién del euskera. Se cre que foi puestu por mendoza.
El nome de pueblu suelse pronunciar tamién zigordi y ziyordi.
Tradicionalmente el nome del pueblu escribióse Ciordia, hasta que nes últimes décades del sieglu XX xeneralizó la forma Ziordia, que ye una adautación del mesmu a la moderna ortografía de la llingua vasca y a la so pronunciación en dichu idioma.
Pertenez a la contorna de La Fuécara, que'l so tramu occidental ye denomináu como La Burunda, al cual pertenez el conceyu, que s'asitia en posición fronteriza col conceyu alavés d'Asparrena. Llenda al norte con Idiazabal, Segura y Zegama (en Guipúzcoa), Ilarduia (en Álava) y Altsasu (en Navarra), al oeste con Egino y Andoin (Asparrena), al sur cola Sierra d'Urbasa, y al este con Olazti.
La llocalidá tópase asitiáu na marxe esquierda del ríu Arakil, delimitado al norte y al sur pelos montes d'Alzania y la Sierra d'Urbasa.
La fastera montascosa del sur correspondiente a la sierra d'Urbasa ye conocida como La Barga ente los habitantes. La fastera norte sicasí ye denomada La Peña.
En 1462 Xuan II donó al señor de Ziordia, Lanzarot, toles rentes, derechos y emoluciones del peaxe que'l rei tenía nel valle de la Burunda, que xubía a 54 llibres, xunto cola pecha denomada gaillurllidua.[4]
Escontra los años 1575 – 1576, la villa viose envolubrada en sonaos procesos de bruxería.
1897 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 2001 | 2017 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
467 | 465 | 483 | 531 | 547 | 521 | 540 | 517 | 476 | 408 | 388 | 381 | 357 |
La industria moderno qu'empezó a desenvolvese a lo llargo de los años 60, la proximidá de nucleos industriales como Altsasu y Olazti, según el pasu cercanu de la carretera nacional a Vitoria favoreció'l desenvolvimientu del conceyu.
Pertenez a la Merindad de Pamplona y a la Mancomunidá de la Sakana.
Partíu políticu | 2015[5] | 2011[6] | 2007[7] | 2003[8] | 1999[9] | 1995[10] | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | Votos % | Conceyales | |
Euskal Herria Bildu (EH Bildu) | 53,16 | 4 | 45,74 | 3 | - | - | - | - | - | - | - | - |
Nafarroa Bai / Geroa Bai (Na-Bai/Gbai) | 44,98 | 3 | 51,77 | 4 | 94,12 | 7 | - | - | - | - | - | - |
Euskal Herritarrok (EA) | - | - | - | - | - | - | - | - | 63,64 | 7 | - | - |
Herri Batasuna (HB) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 56,25 | 7 |
Ilesia de l'Asunción, edificiu realizáu en piedra (S.XVI-XVIII). Ermita de La nuesa Señora del Milagru, asitiada nel centru de la población.
Túmulu prehistóricu d'Apoeta a 3 km al norte del pueblu.
Dos famosos cocineros de la llocalidá son Benjamín Urdiain y Javier Arbizu. El pueblu tien tradición de bonos cocineros.
Dispón de frontón, piscina municipal y ximnasiu.
Les fiestes patronales celébrense'l 8 de setiembre. Duren aproximao cinco díes, y celébrense n'honor a la Virxe del Coru. Nelles acaldía tien un protagonista, como los xubilaos o los neños, y cunten con munches actividaes lúdiques. Ente elles cabo destacar la repartida de vinu y quesu gratuito que se suel faer acaldía ente los asistentes a les fiestes.
Cunta con 2 parques infantiles y una pista de baloncestu.