Infrastructure tools to support an effective radiation oncology learning health system

Genoa CFC
Pełna nazwa

Genoa Cricket and Football Club SpA

Przydomek

Rossoblu (czerwono-niebiescy)
Grifone
Zena
Vecchio Balordo
Grifo

Barwy

       

Data założenia

7 września 1893 (klub sportowy)

Liga

Serie A

Państwo

 Włochy

Stadion

Stadio Luigi Ferraris

Prezes

Alberto Zangrillo

Trener

Alexander Blessin

Stroje
domowe
Stroje
wyjazdowe
Trzeci
strój
Strona internetowa

Genoa Cricket and Football Club, znany jako Genoa CFC lub potocznie jako Genoa (wymowa włoska /ˈd͡ʒɛːnoa/) – włoski klub sportowy z siedzibą w Genui, założony 7 września 1893 roku, kiedy powstały sekcja lekkoatletyczna i krykietowa.

Swoje mecze rozgrywa na Stadio Luigi Ferraris liczącym 36 536 miejsc siedzących. Genoa jest jednym z najbardziej utytułowanych klubów we Włoszech – jej najważniejsze osiągnięcia to zdobycie mistrzostwa Włoch w 1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1915, 1923 i 1924 roku. Wszystkie te tytuły pochodzą jeszcze z nieoficjalnych rozgrywek ligi włoskiej. Genoa zdobyła również Puchar Włoch 1937. Oprócz tego zespół dotarł do półfinału Pucharu UEFA 1990/1991, jednak przegrał w nim z późniejszym triumfatorem rozgrywek – Ajaksem Amsterdam.

Genoa domowe spotkania rozgrywa w koszulkach w czerwono-niebieskie pasy, niebieskich spodenkach oraz niebieskich skarpetach. Drużyna posiada kilka przydomków, między innymi „Rossoblu” oraz „Grifone”. Na Genoę mawia się też czasami „Zena”, „Vecchio Balordo” oraz „Grifo”. Od 2019 roku trenerem klubu jest Aurelio Andreazzoli, natomiast rolę kapitana ekipy „Rossoblu” pełni Domenico Criscito. Największym rywalem klubu jest UC Sampdoria, a pojedynki pomiędzy tymi dwoma zespołami są nazywane we Włoszech „Derby di Genova” lub „Derby della Lanterna”.

Historia

Początki

Klub został założony 7 września 1893 roku jako Genoa Cricket & Athletic Club[1]. Początkowo zostały utworzone dwie sekcje – lekkoatletyczna i krykietowa. Klub powstał w celu reprezentowania Anglii za granicą, dlatego też koszulki noszone przez członków zespołu były białe, tak jak koszulki reprezentacji Anglii w piłce nożnej[1]. Początkowo Włosi nie dopuścili drużyny do ligowych rozgrywek, ponieważ uznali ją za prywatny klub[1]. Zespół miał swoją siedzibę w północno-zachodniej części Genui, w obszarze Campasso. Założycielami klubu byli Charles De Grave Sells, S. Blake, G. Green, W. Riley, Daniel G. Fawcus, H. M. Sandys, E. De Thierry, Jonathan Summerhill Sr., Jonathan Summerhill Jr. oraz sir Charles Alfred Payton.

Zespół stał się tym samym jedną z najstarszych drużyn w kraju, wcześniej założono tylko dwa kluby w Turynie[2]. Po utworzeniu sekcji piłkarskiej zespół mógł dołączyć do oficjalnych rozgrywek. Domowe mecze klub miał rozgrywać na obiekcie o nazwie „Ponte Carrega”. Na tym boisku Genoa rozegrała swoje pierwsze towarzyskie spotkanie, w którym przegrała 0:1 z połączonymi drużynami Internazionale Torino i FBC Torinese[1]. Wkrótce potem Genoa zanotowała swoje pierwsze zwycięstwo wygrywając na wyjeździe 2:0 z UPS Alessandria. Towarzyskie mecze odbywały się również między brytyjskimi żeglarzami, między innymi z udziałem pancernika HMS Revenge z 1892 roku[1].

Mistrzowska dominacja

Zawodnicy Genoa CAC po zdobyciu mistrzostwa Włoch w 1898 roku

Profesjonalny futbol we Włoszech rozpoczął się wraz z powstaniem Włoskiego Związku Piłki Nożnej i rozpoczęciu rozgrywek o mistrzostwo kraju[3]. W pierwszych mistrzostwach oprócz Genoy wzięły udział trzy drużyny z Turynu – FBC Torinese, Internazionale Torino oraz Reale Società Ginnastica Torino. Turniej został rozegrany 8 maja 1898 roku na Stadio Motovelodromo Umberto I[4]. Genoa pokonała w półfinale 2:1 Ginnasticę, w finale zwyciężyła po dogrywce 2:1 z Internazionale i tym samym zapewniła sobie mistrzostwo Włoch[5].

Kolejny sezon klub rozpoczął już jako Genoa Cricket & Football Club odrzucając z poprzedniej nazwy zespołu człon „Athletic”. Zmianie uległy również stroje drużyny – do białych koszulek dodano pionowe niebieskie pasy i od tego czasu na klub mawiano „Biancoblu”. Kolejne mistrzostwa Włoch zostały rozegrane w kwietniu 1899 roku. W finale rozegranym 16 kwietnia Genoa tak jak rok wcześniej pokonała Internazionale, tym razem 3:1. Piłkarze Genoi zostali mistrzami Włoch również w 1900 roku. Najpierw wygrali 7:0 z Sampierdarenese, a w spotkaniu finałowym zwyciężyli 3:1 z Torinese[5].

Klubowe stroje uległy kolejnej zmianie w 1901 roku. Białe koszulki z niebieskimi paskami zastąpiły czerwono-niebieskie stroje i od tych kolorów wziął się nowy przydomek drużyny – „Rossoblu”. Jako obrońcy tytułu zawodnicy Genoi rozgrywki o mistrzostwo Włoch rozpoczęli od finału. Pojedynek z Milanem zakończył się jednak porażką Genoi 0:3 po hat tricku strzelonym przez Herberta Kilpina. „Rossoblu” wywalczyli czwarte w historii mistrzostwo kraju w 1902 roku, kiedy zwyciężyli 2:0 z Milanem. W 1903 i 1904 roku Genoa również została najlepszą drużyną we Włoszech, a w spotkaniach finałowych pokonywała wówczas Juventus F.C., kolejno 3:0 i 1:0[5].

Genoa została pierwszym włoski zespołem, który rozegrał mecz z klubem z innego państwa – 27 kwietnia 1903 roku „Rossoblu” wygrali 3:0 z francuską drużyną FVC Nice. Rok później, gdy pierwszy zespół Genoi zdobył kolejne mistrzostwo kraju, rezerwy włoskiego klubu zwyciężyły w rozgrywkach II Categoria. Następnie w mistrzostwach Włoch zakończyła się dominacja Genoi, rozgrywki o mistrzowski tytuł przez kolejne dziesięć lat zwyciężały AC Milan, Juventus, Pro Vercelli, Inter Mediolan oraz AS Casale[5].

W 1908 roku Włoski Związek Piłki Nożnej po fali protestów niektórych klubów wprowadził zakaz gry zagranicznych zawodników we włoskich drużynach. W składzie Genoi do tej pory grywali głównie Anglicy. „Rossoblu” podobnie jak inne kluby zaakceptowały tę decyzję, jednak Genoa nie wzięła udziału w mistrzostwach Włoch rozgrywanych w tym roku. W kolejnym sezonie włoska federacja pozwoliła na grę zagranicznych piłkarzy, dzięki czemu Genoa odbudowała skład, w którym grali między innymi Luigi Ferraris oraz kilku Szwajcarów. Odbudowanie drużyny spowodowało, że w 1909 roku rozpoczęto budowę stadionu, który miał pomieścić 25 000 widzów. Obiekt położony w Marassi został oddany do użytku na początku 1911 roku, natomiast pierwszy mecz rozegrano na nim 22 stycznia.

Era Williama Garbutta

Wraz z powstaniem reprezentacji Włoch w piłce nożnej piłkarze Genoi zaczęli być do niej powoływani. Renzo De Vecchi pełnił rolę kapitana drużyny narodowej, a w kadrze występowali również Edoardo Mariani i Enrico Sardi[6]. Następnie nowym trenerem klubu został Anglik William Garbutt. Był to pierwszy profesjonalny trener w historii włoskiej drużyny, jego charakterystycznym znakiem było bardzo częste palenie fajki[1]. Zawodnicy Genoi nazwali Garbutta „Mister” i od czasu jego zatrudnienia klub jako jeden z niewielu we Włoszech mógł się pochwalić zawodowym trenerem[1].

W sezonie 1914/1915 Genoa wywalczyła kolejne mistrzostwo kraju. Najpierw klub wygrał swoją grupę eliminacyjną, później pokonał rywali grupie półfinałowej, a następnie zwyciężył w grupie finałowej[5]. W 1914 roku wybuchła I wojna światowa i od 1915 roku profesjonalne rozgrywki piłkarskie we Włoszech zostały zawieszone. Genoa w 1919 roku zwyciężyła w nieoficjalnym turnieju Coppa Liguria[7]. W trakcie wypełniania obowiązku wojskowego we Włoszech zginęli Luigi Ferraris, Adolfo Gnecco, Carlo Marassi, Alberto Sussone i Claudio Casanova, natomiast w Niemczech poniósł śmierć założyciel sekcji piłkarskiej w klubie – James Richardson Spensley[8].

Drużyna Genoi po wywalczeniu mistrzostwa Włoch w 1924 roku

Po wojnie Genoa pozostała jednym z najlepszych zespołów w północnej części kraju. Garbutt w sezonie 1922/1923 doprowadził drużynę do kolejnego tytułu mistrza Włoch. „Rossoblu” w finałowym dwumeczu pokonali S.S. Lazio, z którym najpierw wygrali 4:1, a następnie 2:0[5]. Rozgrywki o mistrzostwo kraju 1923/1924 również zakończyły się triumfem Genoi. W rewanżowym pojedynku z Bologną na stadionie zostały wszczęte zamieszki, a Włoska Federacja Piłki Nożnej przyznała Genoi zwycięstwo 2:0, dzięki czemu klub ten awansował do finału[9]. W nim „Grifone” okazali się lepsi od Savoii, którą pokonali w dwumeczu 4:2. Dla Genoi był to dziewiąty i jak się później okazało ostatni zdobyty tytuł mistrzowski[10].

Oba te sukcesy Genoa odniosła praktycznie w niezmienionym składzie. Po zdobyciu tytułu w 1924 roku do mistrzostw Włoch została wprowadzona nowość – zdobywcy scudetto w kolejnym sezonie nosili na swoich koszulkach specjalną tarczę stylizowaną na flagę Włoch[1]. W sezonie 1924/1925 Genoa została wyeliminowana z mistrzostw Włoch przez późniejszych triumfatorów rozgrywek – Bolognę. W 1927 roku Williama Garbutta na stanowisku trenera „Rossoblu” zastąpił Renzo De Vecchi. W sezonie 1927/1928 wywalczył on z klubem wicemistrzostwo kraju, a Genoa w końcowej tabeli została wyprzedzona tylko przez Torino. Wówczas napastnik ekipy „Grifone” – Felice Levratto zdobył 20 goli w 27 meczach i był jednym z najlepszych strzelców sezonu[11].

Zmiana nazwy klubu

Ze względu na anglojęzyczną nazwę klubu, faszystowski rząd zmusił Genoę do jej zmiany i od 1928 roku drużyna występowała jako Genova 1893 Circolo del Calcio[12]. Zespół rywalizował zarówno w rozgrywkach ligowych, jak i w Pucharze Mitropa, z którego został wyeliminowany w ćwierćfinale przez Rapid Wiedeń. W sezonie 1929/1930 w ligowej tabeli Genova uplasowała się na drugiej pozycji, a mistrzowski tytuł wywalczyła AS Ambrosiana. Od tej pory „Rossoblu” w najwyższej klasie rozgrywek w kraju nigdy nie zajęli lepszego miejsca[5].

Piłkarze Genovy po zwycięstwie w Pucharze Włoch

Na początku lat 30. – w sezonach 1931/1932 oraz 1932/1933 klub zajmował w mistrzostwach Włoch miejsca w środku tabeli. Podczas rozgrywek 1933/1934 zespół uplasował się na siedemnastej lokacie w lidze i po raz pierwszy w historii spadł do Serie B. Nowym trenerem Genovy został Vittorio Faroppa, pod wodzą którego „Rossoblu” zwyciężyli rozgrywki drugiej ligi i powrócili do Serie A. W 1936 roku doszło do zmiany na stanowisku prezesa klubu – Alfredo Costę zastąpił Juan Culiolo. W sezonie 1936/1937 Genova zajęła szóste miejsce w lidze, jednak wywalczyła Puchar Włoch pokonując w spotkaniu finałowym 1:0 Romę[13].

Sezon 1937/1938 Genova zakończyła na trzeciej pozycji, a o pierwsze miejsce do końca rozgrywek rywalizowało aż siedem zespołów. Zdobywcy mistrzowskiego tytułu – piłkarze Ambrosiany zanotowali trzy punkty przewagi nad ekipą „Rossoblu”, natomiast szóste w tabeli Triestinę i Romę wyprzedzili o pięć punktów. Latem reprezentacja Włoch wywalczyła mistrzostwo świata, a w zwycięskiej kadrze znajdowało się trzech zawodników Genovy – Sergio Bertoni, Mario Genta oraz Mario Perazzolo[14]. Klub zakończył dekadę w pierwszej lidze, a podczas rozgrywek 1938/1939 oraz 1939/1940 plasował się w pierwszej piątce tabeli[5].

W 1939 roku wybuchła II wojna światowa, która miała znaczny wpływ na włoską piłkę nożną. W 1945 roku klub powrócił do swojej wcześniejszej nazwy – Genoa Cricket and Football Club, której używano na początku istnienia rozgrywek o mistrzostwo kraju[15]. Po wojnie na stanowiska trenera powrócili szkoleniowcy pełniący te funkcje wcześniej – najpierw Ottavio Barbieri, a później William Garbutt[16]. W 1946 roku został założony nowy klub – UC Sampdoria, który powstał z połączenia istniejących już Sampierdarenese oraz Andrea Doria. Od tego moment Genoa dzieliła z nim swój stadion, dochodziło także do derbów Genui. Pierwsze spotkanie pomiędzy obiema drużynami odbyło się 3 listopada tego samego roku i zakończyło się zwycięstwem Sampdorii 3:0.

Okres powojenny

Po zakończeniu wojny Genoa kończyła rozgrywki Serie A w środku tabeli. W sezonie 1948/1949 klub odnotował trzy znaczące wyniki – pokonał 4:1 Inter Mediolan, 3:0 Torino oraz 7:1 Calcio Padova[17]. Do Genoi został kupiony z Club Atlético Boca Juniors Mario Boyé, jednak gdy drużyna zajęła w lidze ostatnie miejsce i spadła do Serie B, to Argentyńczyk odszedł do Millonarios FC. W drugiej lidze Genoa zajęła piąte miejsce, jednak w sezonie 1952/1953 wygrała rozgrywki Serie B i powróciła do najwyższej klasy rozgrywek[18]. W Serie A Genoa wciąż zajmowała miejsca w środku tabeli[18].

Pomimo spadku do drugiej ligi w sezonie 1959/1960, a następnie powrotu do niej w sezonie 1961/1962[18], Genoa odniosła kilka sukcesów na początku lat 60. W 1962 roku zespół wygrał Puchar Alp pokonując w finale 1:0 francuską drużynę Football Club de Grenoble[19]. Rok później „Rossoblu” triumfowali w rozgrywkach o Puchar Przyjaźni, a w 1964 roku znowu wywalczyli Puchar Alp wygrywając tym razem 2:0 z Calcio Catania po dwóch golach Giampaolo Piaceriego[20].

Rok po osiągnięciu tego sukcesu Genoa spadła do Serie B. Tym razem pobyt w drugiej lidze był jednak o wiele dłuższy niż było to poprzednim razem. Drużyna była niestabilna, co sezon dokonywano zmiany na stanowisku trenera[16]. W sezonie 1969/1970 klub po raz pierwszy w historii spadła do Serie C. Od tego momentu Genoa znalazła się w trudnej sytuacji finansowej, wielokrotnie zmieniano również prezydentów zespołu[21]. Pobyt w Serie C trwał tylko jeden sezon i w 1971 roku „Grifone” powrócili do drugiej ligi.

Lata 70. i początki lat 80.

Na początku lat 70. Genoa była klubem, który praktycznie co roku spadał do Serie B, po czym awansował do Serie A. W tym czasie trenerami zespołu byli Arturo Silvestri (od 1970 do 1974 roku), Guido Vincenzi (od 1974 do 1975 roku) oraz Gigi Simoni (od 1975 do 1978 roku). W sezonie 1972/1973 Genoa powróciła do pierwszej ligi, jednak zajęła w niej szesnaste miejsce i ponownie spadła do Serie B. Do Serie A „Grifone” powrócili w 1976 roku. W tym czasie w Genoi grali między innymi tacy zawodnicy jak Roberto Rosato, Bruno Conti i Roberto Pruzzo. Podczas rozgrywek 1977/1978 Genoa zajęła w końcowej tabeli pierwszej ligi czternaste miejsce i ponownie spadła do Serie B. Na trzynastej lokacie uplasowała się wówczas ACF Fiorentina, która zapewniła sobie utrzymanie w Serie A wyprzedzając ekipę „Rossoblu” różnicą jednego gola. W ostatniej kolejce sezonu spotkały się właśnie Genoa i Fiorentina, a pojedynek ten zakończył się bezbramkowym remisem[22].

Po spadku z Genoi odeszło wielu podstawowych zawodników, między innymi Roberto Pruzzo, który przeniósł się do Romy i odnosił z nią wiele sukcesów[23]. Po kilku sezonach zakończonych w środku tabeli Serie B, w sezonie 1980/1981 Genoa prowadzona przez byłego trenera klubu – Gigi Simoniego zajęła w lidze drugie miejsce i awansowała do Serie A. W końcowej tabeli dała się wówczas wyprzedzić tylko Milanowi, który przed sezonem został zdegradowany do Serie B za udział w nielegalnych zakładach piłkarskich[24].

Genoa wciąż prowadzona przez Simoniego uniknęła spadku do drugiej ligi w sezonie 1981/1982 mając jeden punkt przewagi nad strefą spadkową. W ostatnim meczu sezonu „Rossoblu” zremisowali 2:2 z SSC Napoli, mimo że na pięć minut przed końcem przegrywali 1:2. Od tego momentu rozpoczęła się przyjaźń między kibicami Genoi oraz Napoli[25]. W sezonie 1983/1984 „Grifone” mimo zwycięstwa w ostatnim meczu rozgrywek z mistrzem kraju – Juventusem zajęli w końcowej tabeli czternaste miejsce i spadli do Serie B. Uzyskali co prawda tyle samo punktów co S.S. Lazio, jednak „Biancocelesti” zanotowali lepszy bilans w bezpośrednich pojedynkach między obiema drużynami i pozostali w pierwszej lidze[26].

Koniec lat 80. i lata 90.

Dan Petrescu w Genoi grał tylko przez rok.

W 1985 roku Genoa została kupiona przez kalabryjskiego przedsiębiorcę – Aldo Spinelliego. Przez trzy lata z rzędu klub kończył rozgrywki Serie B w górnej części tabeli, jednak nie udało mu się wówczas awansować do pierwszej ligi. W sezonie 1987/1988 zespół uplasował się na czternastej pozycji, jednak już rok później wygrał rozgrywki drugiej ligi i awansował do Serie A. W sezonie 1990/1991 „Rossoblu” zajęli czwarte miejsce w pierwszej lidze i byli jedynym zespołem, który nie doznał wówczas porażki na własnym boisku. Genoa na Stadio Luigi Ferraris pokonała między innymi Juventus, Inter, Milan, Romę, Lazio, Fiorentinę, Napoli i Sampdorię, która sięgnęła po tytuł mistrza kraju[27].

Podczas rozgrywek 1991/1992 Genoa po raz pierwszy w historii wystąpiła w Pucharze UEFA. W swoim pierwszym meczu w europejskich pucharach „Grifone” przegrali na wyjeździe 0:1 z Realem Oviedo. Ostatecznie Genoa wyeliminowała jednak hiszpańską drużynę, a w dwóch kolejnych rundach pokonała dwa rumuńskie kluby z Bukaresztu – najpierw Dinamo, a następnie Steauę. W ćwierćfinale „Rossoblu” wygrali z Liverpoolem i zostali pierwszym włoskim zespołem, który zwyciężył z „The Reds” na Anfield Road[28]. W półfinale piłkarze Genoi zostali wyeliminowani przez AFC Ajax, z którym w pierwszym spotkaniu przegrali 2:3, a w rewanżu zremisowali 1:1. W tym okresie klub kupił takich zawodników jak Gianluca Signorini, Carlos Aguilera, Stefano Eranio, Roberto Onorati oraz John van ’t Schip[29]. W Serie A Genoa zajęła czternaste miejsce mając siedem punktów przewagi nad strefą spadkową. W kolejnych latach także plasowała się w dolnych rejonach tabeli i nie liczyła się w walce o mistrzostwo Włoch[5].

W sezonie 1994/1995 Genoa wspólnie z Padovą zajęła piętnaste miejsce w tabeli Serie A. O tym który z tych klubów spadnie do drugiej ligi zadecydował mecz barażowy rozegrany we Florencji, który „Rossoblu” przegrali po serii rzutów karnych 4:5[5]. W Serie B Genoa uplasowała się na ósmej lokacie. Dzięki zwycięstwu 5:2 z Port Vale zdobyła Puchar Anglo-Włoski, a w pojedynku tym piłkarz Genoi – Gennaro Ruotolo strzelił hat-tricka[30]. W 1997 roku nowym prezydentem klubu został Massimo Mauro. Genoa nie potrafiła jednak awansować do Serie A i do końca XX wieku występowała w rozgrywkach drugiej ligi. W tym czasie w drużynie panowała zła sytuacja – dochodziło do częstych zmian trenerów, a oprócz tego zespół znajdował się w trudnej sytuacji finansowej. W sezonie 1999/2000 Genoa zajęła w drugiej lidze szóstą pozycję[5].

Początki XXI wieku

Marco Borriello w sezonie 2007/2008 strzelił dla „Rossoblu” 19 goli.

W sezonach 2000/2001 i 2001/2002 Genoa zajmowała w Serie B dwunaste miejsca. W kolejnych rozgrywkach „Rossoblu” uplasowali się na pierwszej pozycji i wywalczyli awans do pierwszej ligi. Włoski Związek Piłki Nożnej przesunął ich jednak na ostatnie miejsce w tabeli i zdegradował do Serie C. Genoa została bowiem oskarżona o ustawienie swojego ostatniego meczu rozgrywek z klubem SSC Venezia. Spotkanie zakończyło się zwycięstwem „Grifone” 3:2, a wynik ten zapewnił Genoi awans do Serie A. Decyzja o degradacji Genoi do Serie C zapadła 27 lipca 2005 roku[31].

Sezon 2005/2006 Genoa rozpoczęła z sześcioma punktami na minusie, co było częścią kary za ustawienie meczu z Venezią. „Rossoblu” mimo tego szybko wysunęli się na pierwsze miejsce w tabeli, jednak ostatecznie zajęli w niej drugą pozycję. W barażach o awans do Serie B najpierw pokonali Salernitanę Calcio, a później wygrali z AC Monza i tym samym powrócili do drugiej ligi[18]. Latem nowym trenerem drużyny został Gian Piero Gasperini, pod wodzą którego Genoa w sezonie 2006/2007 awansowała do Serie A. „Grifone” w końcowej tabeli Serie B zajęli trzecie miejsce, a awans zapewnili sobie w ostatniej kolejce sezonu dzięki remisowi 0:0 z Napoli[32]. W sezonie 2007/2008 „Rossoblu” zajęli w tabeli dziesiątą pozycję, a Marco Borriello z dziewiętnastoma golami na koncie zajął trzecie miejsce w klasyfikacji najlepszych strzelców. Latem Borriello powrócił do Milanu, a do klubu został sprowadzony między innymi Diego Milito[33], który zajął drugie miejsce w klasyfikacji najlepszych strzelców sezonu 2008/2009[34]. Genoa zajęła w nim piąte miejsce w lidze i zapewniła sobie prawo startu w Lidze Europy. Z tych rozgrywek klub został wyeliminowany w rundzie grupowej, w której zajął 3 pozycję za hiszpańską Valencią i francuskim Lille OSC. W poprzedniej rundzie Genoa wyeliminowała duńskie Odense wygrywając w dwumeczu 4:2. W Serie A w sezonie 2009/2010 zespół zajął 9. pozycję, a najlepszym jego strzelcem został sprowadzony latem z Boca Juniors Argentyńczyk Rodrigo Palacio, strzelec 7 goli[35].

Sukcesy

Krajowe

Mistrzostwo Włoch: 9

  • 1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1915, 1923 i 1924

Wicemistrzostwo Włoch: 4

  • 1901, 1905, 1928, 1930

III miejsce: 2

  • 1906, 1909

Puchar Włoch: 1

  • 1937

Finał Pucharu Włoch: 1

  • 1940

Serie B: 6

  • 1935, 1953, 1962, 1973, 1976, 1989

Międzynarodowe

Półfinał Pucharu UEFA: 1

  • 1992

Finał Pucharu Mitropa: 1

  • 1990

Coppa delle Alpi: 3

  • 1962, 1964, 1991

Puchar Anglo-Włoski: 1

  • 1996

Poszczególne sezony

Europejskie puchary

Legenda do wszystkich tabel:

  • Q – runda eliminacyjna, 1/16, 1/8, 1/4, 1/2 – odpowiednia faza rozgrywek, Grupa – runda grupowa, 1r gr – pierwsza runda grupowa, 2r gr – druga runda grupowa, F – finał, R – runda, PO – play-off
  • k. – rzuty karne, los. – losowanie, Dogr. – dogrywka, w. – zasada bramek strzelonych na wyjeździe
Sezon Rozgrywki Runda Przeciwnik Dom Wyjazd Ogólnie
1991/92 Puchar UEFA 1R Hiszpania Real Oviedo 3–1 0–1 3–2
2R Rumunia Dinamo Bukareszt 3–1 2–2 5–3
1/8 Rumunia Steaua Bukareszt 1–0 1–0 2–0
1/4 Anglia Liverpool 2–0 2–1 4–1
1/2 Holandia AFC Ajax 2–3 1–1 3–4
2009/10 Liga Europy PO Dania Odense BK 3–1 1–1 4–2
Grupa B Hiszpania Valencia CF 1–2 2–3 3. miejsce
Czechy Slavia Praga 2–0 0–0
Francja Lille OSC 0–3 3–2

Rozgrywki krajowe

Wyniki ze wszystkich sezonów Genoa CFC
  • 7 września 1893 – Powstanie klubu
  • 10 kwietnia 1897 – Założenie sekcji piłki nożnej
  • 1897-98: Mistrzostwo Włoch
  • 1898-99: Mistrzostwo Włoch
  • 1899-1900: Mistrzostwo Włoch
  • 1900-01: Przegrana w finale mistrzostw Włoch z Milanem
  • 1901-02: Mistrzostwo Włoch
  • 1902-03: Mistrzostwo Włoch
  • 1903-04: Mistrzostwo Włoch
  • 1904-05: 2. miejsce w mistrzostwach Włoch
  • 1905-06: 3. miejsce w mistrzostwach Włoch
  • 1906-07: 2. miejsce w swojej grupie
  • 1907-08: Nie brali udziału w rozgrywkach
  • 1908-09: Przegrana w półfinale mistrzostw Włoch
  • 1909-10: 5. miejsce w mistrzostwach Włoch
  • 1910-11: 5. miejsce w swojej grupie
  • 1911-12: 3. miejsce w swojej grupie
  • 1912-13: 2. miejsce w grupie finałowej mistrzostw Włoch
  • 1913-14: 2. miejsce w grupie finałowej mistrzostw Włoch
  • 1914-15: Mistrzostwo Włoch
  • 1915/19 : Oficjalne rozgrywki zawieszone z powodu wojny. 4. miejsce w Coppa Federale. Wygrana w Coppa Liguria
  • 1919-20: 3. miejsce w grupie finałowej mistrzostw Włoch
  • 1920-21: 2. miejsce w grupie A w półfinale mistrzostw Włoch
  • 1921-22: Przegrana w finale mistrzostw Włoch z Pro Vercelli
  • 1922-23: Mistrzostwo Włoch
  • 1923-24: Mistrzostwo Włoch
  • 1924-25: Przegrana w finale mistrzostw Włoch z Bologną
  • 1925-26: 3. miejsce w grupie B w Prima Divisione
  • 1926-27: 4. miejsce w grupie finałowej w Divisione Nazionale
  • 1927-28: 2. miejsce w grupie finałowej w Divisione Nazionale
  • 1928-29: 4. miejsce w grupie B w Divisione Nazionale
  • 1929-30: 2. miejsce w Serie A
  • 1930-31: 4. miejsce w Serie A
  • 1931-32: 11. miejsce w Serie A
  • 1932-33: 8. miejsce w Serie A
  • 1933-34: 17. miejsce w Serie A. Spadek do Serie B
  • 1934-35: 1. miejsce w Serie B. Awans do Serie A
  • 1935-36: 8. miejsce w Serie A
  • 1936-37: 6. miejsce w Serie A. Wygrana w Pucharze Włoch
  • 1937-38: 3. miejsce w Serie A
  • 1938-39: 4. miejsce w Serie A
  • 1939-40: 5. miejsce w Serie A
  • 1940-41: 10. miejsce w Serie A
  • 1941-42: 4. miejsce w Serie A
  • 1942-43: 5. miejsce w Serie A
  • 1943/44 : Rozgrywki zawieszone z powodu wojny
 
  • 1944: 5. miejsce w Torneo Bellico del Nordovest. Wygrana w Pucharze Genui
  • 1945-46: 12. miejsce w Campionato Alta Italia
  • 1946-47: 10. miejsce w Serie A
  • 1947-48: 12. miejsce w Serie A
  • 1948-49: 7. miejsce w Serie A
  • 1949-50: 11. miejsce w Serie A
  • 1950-51: 20. miejsce w Serie A. Spadek do Serie B
  • 1951-52: 5. miejsce w Serie B
  • 1952-53: 1. miejsce w Serie B. Awans do Serie A
  • 1953-54: 12. miejsce w Serie A
  • 1954-55: 11. miejsce w Serie A
  • 1955-56: 9. miejsce w Serie A
  • 1956-57: 16. miejsce w Serie A
  • 1957-58: 12. miejsce w Serie A
  • 1958-59: 11. miejsce w Serie A
  • 1959-60: 18. miejsce w Serie A. Spadek do Serie B
  • 1960-61: 13. miejsce w Serie B
  • 1961-62: 1. miejsce w Serie B. Awans do Serie A. Wygrana w Pucharze Alp
  • 1962-63: 15. miejsce w Serie A. Wygrana w Pucharze Przyjaźni
  • 1963-64: 8. miejsce w Serie A. Wygrana w Pucharze Alp
  • 1964-65: 16. miejsce w Serie A. Spadek do Serie B
  • 1965-66: 5. miejsce w Serie B
  • 1966-67: 12. miejsce w Serie B
  • 1967-68: 15. miejsce w Serie B
  • 1968-69: 6. miejsce w Serie B
  • 1969-70: 20. miejsce w Serie B. Spadek do Serie C
  • 1970-71: 1. miejsce w grupie B w Serie C. Awans do Serie B
  • 1971-72: 8. miejsce w Serie B
  • 1972-73: 1. miejsce w Serie B. Awans do Serie A
  • 1973-74: 16. miejsce w Serie A. Spadek do Serie B
  • 1974-75: 6. miejsce w Serie B
  • 1975-76: 1. miejsce w Serie B. Awans do Serie A
  • 1976-77: 11. miejsce w Serie A
  • 1977-78: 14. miejsce w Serie A. Spadek do Serie B
  • 1978-79: 12. miejsce w Serie B
  • 1979-80: 11. miejsce w Serie B
  • 1980-81: 2. miejsce w Serie B. Awans do Serie A
 

Obecny skład

 Z tym tematem związana jest kategoria: Piłkarze Genoi CFC.
Stan na 1 września 2022[36]
Nr Poz. Piłkarz
1 BR Chorwacja Adrian Šemper
2 OB Włochy Stefano Sabelli
3 OB Niemcy Lennart Czyborra
5 OB Rumunia Radu Drăgușin (wypożyczony z Juventus)
8 PO Holandia Kevin Strootman (wypożyczony z Marseille)
9 NA Włochy Massimo Coda
11 PO Islandia Albert Guðmundsson
13 OB Włochy Mattia Bani
14 OB Włochy Alessandro Vogliacco
18 NA Ghana Caleb Ekuban
21 NA Włochy Kelvin Yeboah
22 BR Hiszpania Josep Martínez (wypożyczony z RB Leipzig)
23 NA Włochy Seydou Fini
24 PO Polska Filip Jagiełło
25 BR Słowenia Rok Vodišek
Nr Poz. Piłkarz
27 PO Włochy Stefano Sturaro (kapitan)
31 PO Austria Stefan Ilsanker
32 PO Dania Morten Frendrup
35 PO Włochy Luca Lipani
36 OB Szwajcaria Silvan Hefti
47 PO Chorwacja Milan Badelj
50 NA Turcja Güven Yalçın
57 NA Rumunia George Pușcaș (wypożyczony z Reading)
70 PO Włochy Mattia Aramu (wypożyczony z Venezia FC)
82 BR Włochy Giuseppe Agostino
90 PO Włochy Manolo Portanova
93 OB Chorwacja Marko Pajač
94 PO Francja Abdoulaye Touré
99 PO Chile Pablo Galdames

Piłkarze na wypożyczeniu

Nr Poz. Piłkarz
OB Włochy Davide Biraschi (w Karagümrük do 10 lipca 2023)
OB Włochy Paolo Gozzi (w Cosenza do 30 czerwca 2023)
OB Włochy Nicholas Rizzo (w Standard Liège do 30 czerwca 2023)
OB Włochy Federico Valietti (w Vicenza do 30 czerwca 2024)
OB Meksyk Johan Vásquez (w Cremonese do 30 czerwca 2023)
PO Włochy Luca Chierico (w Foggia do 30 czerwca 2023)
PO Włochy Patrizio Masini (w Novara do 30 czerwca 2023)
PO Włochy Filippo Melegoni (w Standard Liège do 30 czerwca 2023)
PO Włochy Vittorio Parigini (w Como do 30 czerwca 2023)
Nr Poz. Piłkarz
PO Włochy Mattia Zennaro (w Feralpisalò do 30 czerwca 2023)
PO Polska Kacper Zielski (w Matera Calcio do 30 czerwca 2023)
PO Włochy Francesco Cassata (w Ternana do 30 czerwca 2023)
NA Włochy Flavio Bianchi (w Brescia do 30 czerwca 2023)
NA Polska Aleksander Buksa (w OH Leuven do 30 czerwca 2023)
NA Włochy Giacomo Calò (w Cosenza do 30 czerwca 2023)
NA Włochy Andrea Favilli (w Ternana do 30 czerwca 2023)
NA Sierra Leone Yayah Kallon (w Verona do 30 czerwca 2023)
NA Włochy Elia Petrelli (w Triestina do 30 czerwca 2023)

Piłkarze

Zwycięzcy mistrzostw świata

Piłkarze mający na koncie co najmniej 250 meczów dla Genoi

Piłkarze mający na koncie co najmniej 5 tytułów mistrza Włoch dla Genoi

Reprezentanci Polski

Prezydenci

Chronologiczna lista prezydentów klubu od roku 1893[37].

 
Prezydent Lata
Charles De Grave Sells 1893–1897
Hermann Bauer 1897–1899
Daniel G. Fawcus 1899–1904
Edoardo Pasteur 1904–1909
Vieri A. Goetzloff 1909–1910
Edoardo Pasteur 1910–1911
Luigi Aicardi 1911–1913
Geo Davidson 1913–1920
Guido Sanguineti 1920–1926
Vincent Ardissone 1926–1933
Aldo Tarabini 1933–1934
Alfredo Costa 1934–1936
Juan Culiolo 1936–1941
Nino Bertoni 1941–1942
 
Prezydent Lata
Giovanni Gavarone 1942–1943
Nino Bertoni 1943–1944
Aldo Mairano 1944–1945
Antonio Lorenzo 1945–1946
Edoardo Pasteur 1946
Giovanni Peragallo 1946
Massimo Poggi 1946–1950
Ernesto Cauvin 1951–1953
Ugo Valperga 1953–1954
komitet prezydencki 1954–1958
Fausto Gadolla 1958–1960
komitet prezydencki 1960–1963
Giacomo Berrino 1963–1966
Ugo Maria Failla 1966–1967
 
Prezydent Lata
Renzo Fossati 1967–1970
Virgilio Bazzani 1970
Angelo Tongiani 1970–1971
Gianni Meneghini 1971–1972
Giacomo Berrino 1972–1974
Renzo Fossati 1974–1985
Aldo Spinelli 1985–1997
Massimo Mauro 1997–1999
Gianni E. Scerni 1999–2001
Luigi Dalla Costa 2001–2003
Stefano Campoccia 2003
Enrico Preziosi 2003–

Trenerzy

Gian Piero Gasperini – trener Genoi w latach 2006–2010 i 2013–2016.

Chronologiczna lista trenerów klubu od roku 1896[38].

 
Trener Kraj Lata
James R. Spensley Anglia 1896–1907
komisja techniczna Anglia 1907–1912
William Garbutt Anglia 1912–1927
Renzo De Vecchi Włochy 1927–1930
Gèza Székány Węgry 1930–1931
Luigi Burlando
Guillermo Stábile
Włochy
Argentyna
1931–1932
Karl Rumbold Austria 1932–1933
József Nagy Węgry 1933–1934
Vittorio Faroppa Włochy 1934–1935
György Orth Węgry 1935–1936
Hermann Felsner Austria 1936–1937
William Garbutt Anglia 1937–1939
Ottavio Barbieri
William Garbutt
Włochy
Anglia
1939–1940
Ottavio Barbieri Włochy 1940–1941
Guido Ara Włochy 1941–1943
Ottavio Barbieri Włochy 1945–1946
William Garbutt Anglia 1946–1948
Federico Allasio Włochy 1948–1949
John David Astley Anglia 1949–1950
Manlio Bacigalupo Włochy 1950–1951
Imre Senkey Węgry 1951–1952
Giacinto Ellena Włochy 1952–1953
György Sárosi Węgry 1953–1955
Renzo Magli Włochy 1955–1958
Annibale Frossi Włochy 1958–1959
Antonio Busini
Gipo Poggi
Włochy
Włochy
1959–1960
Annibale Frossi Włochy 1960–1961
Renato Gei Włochy 1961–1963
Beniamino Santos Argentyna 1963–1964
Paulo Amaral Brazylia 1964–1965
Luigi Bonizzoni Włochy 1965–1966
Giorgio Ghezzi Włochy 1966–1967
Livio Fongaro Włochy 1967–1968
Aldo Campatelli Włochy 1968–1969
Franco Viviani Włochy 1969–1970
Arturo Silvestri Włochy 1970–1974
Guido Vincenzi Włochy 1974–1975
Gigi Simoni Włochy 1975–1978
Pietro Maroso Włochy 1978–1979
Gianni Di Marzio Włochy 1979–1980
Gigi Simoni Włochy 1980–1984
Tarcisio Burgnich Włochy 1984–1986
Attilio Perotti Włochy 1986–1987
Gigi Simoni Włochy 1987–1988
Francesco Scoglio Włochy 1988–1990
 
Trener Kraj Lata
Osvaldo Bagnoli Włochy 1990–1992
Bruno Giorgi Włochy 1992–1993
Claudio Maselli Włochy 1993–1994
Francesco Scoglio Włochy 1994–1995
Gigi Radice Włochy 1995–1996
Attilio Perotti Włochy 1996–1997
Gaetano Salvemini Włochy 1996–1997
Claudio Maselli Włochy 1997
Tarcisio Burgnich Włochy 1997–1998
Giuseppe Pillon Włochy 1998
Luigi Cagni Włochy 1998
Delio Rossi Włochy 1999–2000
Bruno Bolchi Włochy 2000
Guido Carboni
Alfredo Magni
Włochy
Włochy
2000–2001
Bruno Bolchi Włochy 2001
Francesco Scoglio Włochy 2001
Edoardo Reja Włochy 2001–2002
Claudio Onofri Włochy 2002
Vincenzo Torrente
Rino Lavezzini
Włochy
Włochy
2003
Roberto Donadoni Włochy 2003
Luigi De Canio Włochy 2004
Serse Cosmi Włochy 2004–2005
Francesco Guidolin Włochy 2005
Giovanni Vavassori Włochy 2005–2006
Gian Piero Gasperini Włochy 2006–2010
Davide Ballardini Włochy 2010–2011
Alberto Malesani Włochy 2011–2013
Pasquale Marino Włochy 2011–2012
Alberto Malesani Włochy 2012
Luigi de Canio Włochy 2012
Luigi Delneri Włochy 2012-2013
Davide Ballardini Włochy 2013
Fabio Liverani Włochy 2013
Gian Piero Gasperini Włochy 2013-2016
Ivan Jurić Chorwacja 2016-2017
Andrea Mandorlini Włochy 2017
Ivan Jurić Chorwacja 2017
Davide Ballardini Włochy 2017-2018
Ivan Jurić Chorwacja 2018
Cesare Prandelli Włochy 2018–2019
Aurelio Andreazzoli Włochy 2019
Thiago Motta Włochy 2019
Davide Nicola Włochy 2019-2020
Rolando Maran Włochy 2020
Davide Ballardini Włochy 2020-2021
Andrij Szewczenko Ukraina 2021-dziś

Stadion

 Osobny artykuł: Stadio Luigi Ferraris.

Obecnie Genoa CFC rozgrywa domowe mecze na Stadio Comunale Luigi Ferraris, który dzieli razem z Sampdorią. Obiekt był budowany od 1909 roku i oddany do użytku w 1911 roku. Inauguracja miała miejsce 22 stycznia podczas pojedynku Genoi i Interu Meidolan. W 1933 roku obiekt otrzymał własną nazwę na cześć byłego kapitana Genoi – Luigiego Ferrarisa. Stadion mieści się w Marassi – rejonie położonym na północny wschód od Genui. W łatwy sposób można się na niego dostać autobusem, samochodem oraz pociągiem[39]. Stadion może pomieścić 36 536 widzów, a wymiary boiska piłkarskiego to 105 × 68 metrów. Na stadionie uprawa się również inne sporty, między innymi rugby. Stadio Luigi Ferraris było jedną z aren Mistrzostw Świata 1990. Najwięcej kibiców było obecnych na spotkaniu reprezentacji Włoch z Portugalią, które odbyło się 27 lutego 1949 roku. Wówczas na trybunach było obecnych 60 000 osób. Na budowie Stadio Luigi Ferraris wzorowali się konstruktorzy przebudowujący stadion Preston North EndDeepdale.

Kibice

Genoa nie jest zbyt popularnym klubem poza swoim miastem, większość fanów zespołu stanowią mieszkańcy regionu Liguria, jednak drużyna ma swoich kibiców również w Piemoncie oraz Dolina Aosty[40]. Marynarskie tradycje Genueńczyków i ich obecność w odległych krajach spowodowały, że imigranci założyli fankluby Genoi w Buenos Aires, Amsterdamie, Tokio, Toronto, Nowym Jorku, San Francisco, Islandii i wielu innych miejscach na świecie.

Kibice Genoi świętujący awans do Serie A.
Kibice Genoi świętujący awans do Serie A.
Kibice Genoi świętujący awans do Serie A.
Kibice Genoi świętujący awans do Serie A.

Największym wrogiem kibiców Genoi jest Sampdoria – drużyna z tego samego miasta. Pojedynki pomiędzy tymi drużynami znane są jako Derby della Lanterna, a nazwa ta wywodzi się od latarni znajdującej się w mieście[41]. Jak do tej pory korzystniejszy bilans w spotkaniach derbowych ma Sampdoria[42]. Jednym z wrogów Genoi jest również A.C. Milan[43]. Na początku 1995 roku doszło do walki pomiędzy chuliganami obu drużyn, w wyniku której śmierć poniósł jeden z fanów Genoi – Vincenzo Spagnolo[43].

Kibice Genoi znajdują się w dobrych stosunkach z kilkoma innymi włoskimi klubami. Jednym z nich jest Torino FC[43], przyjaźń z którym trwa od końca sezonu 1963/1964, kiedy z Genoi do Torino trafił Gigi Meroni. Fani Genoi od 1982 roku darzą również sympatią SSC Napoli[43][44]. Przyjaźń ta rozwinęła się pod koniec sezonu 2006/2007, kiedy w ostatniej kolejce rozgrywek mecz pomiędzy tymi dwoma zespołami zakończył się remisem 0:0, w efekcie czego obie drużyny awansowały do Serie A. Ultrasi Genoi na pojedynku tym wywiesili na trybunach baner z napisem „benvenuto fratello napoletano”, co oznacza „witamy neapolitańskiego brata”[45]. Zgodę z fanami „Rossoblu” ma również Ancona Calcio[43].

Obecnie najważniejszymi grupami kibicowskimi w Genoi są „Vecchi Orsi” oraz „Ottavio Barbieri”[43]. Wcześniej istniała również grupa o nazwie „Fossa dei Grifoni”, a ważną rolę odgrywały też „Kapovolti” i „Ragazzi Certoza”[43]. Fani zespołu wyznają poglądy lewicowe[43].

Przypisy

  1. a b c d e f g h Genoa Cricket & Football Club – Short Historical Overview 1893-1960. www.rsssf.com. [dostęp 2009-03-05]. (ang.).
  2. Edoardo Bosio and Football in Turin. www.lifeinitaly.com. [dostęp 2009-03-05]. (ang.).
  3. What is a Serie A league. whysportstips.com. [dostęp 2011-10-01]. (ang.).
  4. Genoa campione d’italia 1898. forum.noigenoani.net. [dostęp 2011-10-01]. (ang.).
  5. a b c d e f g h i j k Panini Edizioni: Almanacco Illustrato del Calcio – La Storia 1898-2004. 2005.
  6. Club Profiles – Genoa. www.homestead.com. [dostęp 2009-03-05]. (ang.).
  7. Genoa Cricket and Football Club – Cronistoria del Genoa Football Club. forum.fantacalcio.kataweb.it. [dostęp 2011-10-01]. (wł.).
  8. Genoa 1914 – 14 Classic Toffs Retro Soccer Kits. footballretroshirts.co.uk. [dostęp 2011-10-01]. (ang.).
  9. History of Genoa C.F.C.. goal-keeper.blogspot.com. [dostęp 2011-10-01]. (ang.).
  10. BUON COMPLEANNO GENOA/7 settembre: il Grifone conquista l’ultimo scudetto contro il Savoia. pianetagenoa1893.net. [dostęp 2011-10-01]. (wł.).
  11. Historia Klubu. Genoa Poland. [dostęp 2011-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-14)]. (pol.).
  12. Genoa_C.F.C.. docstoc.com. [dostęp 2011-10-01]. (ang.).
  13. Italy – Coppa Italia History. www.rsssf.com. [dostęp 2009-03-05]. (ang.).
  14. Genoa – Contributions to the Italian nationa team. www.homestead.com. [dostęp 2009-03-05]. (ang.).
  15. Genoa. www.weltfussballarchiv.com. [dostęp 2009-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-25)]. (ang.).
  16. a b Genoa1983.org: Mister Genoani. www.genoa1893.altervista.org. [dostęp 2009-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-15)]. (wł.).
  17. Italy 1948–49. www.rsssf.com. [dostęp 2009-03-05]. (ang.).
  18. a b c d I campionati. www.genoadomani.it. [dostęp 2009-03-05]. (wł.).
  19. Cup of the Alps 1962. www.rsssf.com. [dostęp 2009-03-05]. (ang.).
  20. Cup of the Alps 1964. www.rsssf.com. [dostęp 2009-03-05]. (ang.).
  21. Presidenti Genoa. www.genoa1893.altervista.org. [dostęp 2009-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-15)]. (wł.).
  22. Italy Championship 1977-78. www.rsssf.com. [dostęp 2009-03-05]. (ang.).
  23. Roberto „Bomber” Pruzzo. www.asrtalenti.altervista.org. [dostęp 2009-03-05]. (wł.).
  24. Serie B 1980/1981. www.footballdatabase.eu. [dostęp 2011-10-01]. (ang.).
  25. Genoa – Napoli. www.footballdata.it. [dostęp 2009-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-16)]. (wł.).
  26. Italy Championship 1983-84. www.rsssf.com. [dostęp 2009-03-05]. (ang.).
  27. Italy Championship 1990-91. www.rsssf.com. [dostęp 2009-03-05]. (ang.).
  28. Carlos Alberto Aguilera 1989-92. football-italia.net. [dostęp 2011-10-01]. (ang.).
  29. Genoa CFC.:. Transfers 1992/1993. worldfootball.net. [dostęp 2011-10-01]. (ang.).
  30. Anglo-Italian Cup 1995-96. www.rsssf.com. [dostęp 2009-03-05]. (ang.).
  31. Rivaldo segna, Milito pareggia. christianabbiati.it. [dostęp 2011-10-01]. (wł.).
  32. SERIE B 2006/2007 – GENOA-NAPOLI. SSC Napoli. [dostęp 2011-10-01]. (wł.).
  33. Real Zaragosa Official website News. www.realzaragoza.com. [dostęp 2009-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-16)]. (hiszp.).
  34. Serie A, giocatori, Gol segnati. www.corrieredellosport.it. [dostęp 2009-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-25)]. (wł.).
  35. Serie A 2009/2010. gazzetta.it. [dostęp 2010-05-18]. (wł.).
  36. Prima Squadra – Genoa Cricket and Football Club – Official Website [online] [dostęp 2020-10-29].
  37. PRESIDENTI GENOA. www.genoa1893.altervista.org. [dostęp 2009-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-20)]. (wł.).
  38. MISTER GENOANI. www.genoa1893.altervista.org. [dostęp 2009-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-10)]. (wł.).
  39. Come arrivare. www.genoacfc.it. [dostęp 2009-03-05]. (wł.).
  40. Zgody i kosy Genoa CFC. legacalcio.pl. [dostęp 2011-10-01]. (pol.).
  41. Football Derby matches in Italy. www.footballderbies.com. [dostęp 2009-03-05]. (ang.).
  42. GENOA – SAMPDORIA. .footballderbies.com. [dostęp 2011-10-01]. (wł.).
  43. a b c d e f g h Informacje na temat kibiców z Italii. www.fcinter.pl. [dostęp 2009-03-05]. (pol.).
  44. 10th June 2007: Genoa-Napoli 0-0. Genoa Club Amsterdam International fansite Genoa CFC. [dostęp 2011-10-01]. (ang.).
  45. Genoa and Napoli. www.sscnapoli.it. [dostęp 2009-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-11)]. (wł.).

Bibliografia

  • Aa. vv., La leggenda genoana. De Ferrari, Genua, 2006–2007
  • Santina Barrovecchio, Genoa – La nostra favola. MD Edizioni, Mediolan, 1993
  • Gianni Brera, Caro Vecchio Balordo. De Ferrari, Genua, 2005
  • Alberto Isola, Più mi tradisci Più ti amo. Fratelli Frilli Editori, Genua, 2003
  • Tifosi Rossoblu, Sotto il segno del Grifone. Fratelli Frilli Editori, Genua, 2005
  • Giulio Vignolo e Renzo Parodi, Genoa. Il Secolo XIX, Genua, 1991
  • Carlo e Alberto Isola, Dizionario del Genoano – amoroso e furioso. De Ferrari, Genua, 2007
  • Manlio Fantini, FC Genoa: ieri, oggi, domani. Edi–Grafica, Florencja, 1977

Linki zewnętrzne