Infrastructure tools to support an effective radiation oncology learning health system
| Yom Kippur | |
|---|---|
 Xudeus rezando na sinagoga en Yom Kiypur, de Maurycy Gottlieb (1878) | |
| Datos da festa | |
| Nome oficial | יוֹם כִּפּוּר Día do Perdón |
| Conmemoración | O 10 de Tishrei |
| Tipo | Fiesta xudía |
| Celebrada por: | Xudaísmo |
| Motivo | Conciencia e arrepentimento. |
| Significado | A sorte de cada un para o ano que vén está decidida. |
| Costumes | O xaxún, a oración, a abstención dos praceres físicos. Abstención do traballo. |
| Relacionada con | Rosh Hashaná, que precede o Yom Kipur |
O Yom Kippur[1] (en hebreo: יום כיפור, "Día do Perdón") é unha das datas máis importantes do xudaísmo, celebrada unha vez por ano.[2] Coñécese como o día da expiación, do perdón e do arrepentimento de corazón ou dun arrepentimento sincero. É, ademais, o último dos dez días de arrepentimento.
No calendario xudaico comeza no crepúsculo que inicia o décimo día do mes hebreo de Tishrei (que coincide con setembro, outubro ou novembro), continuando ata o seguinte solpor. Os xudeus tradicionalmente observan este festivo cun período de xaxún de 25 horas e oración intensa.
Observancia
O Levítico ordena o establecemento dun día santo o décimo día do sétimo mes como día de expiación dos pecados.[3] Chámao Sabbath de Sabbaths. Tamén decreta o día do Yom Kippur como día estrito de descanso.[4] Existen cinco prohibicións adicionais que se observan tradicionalmente, detalladas na tradición xudía oral (Mishnah tratado Yoma 8:1):
- Comer (cómese un pouco antes do solpor aínda na véspera do día ata que saen as estrelas do día de Yom Kipur)
- Usar calzado de coiro
- Manter relacións sexuais
- Non adornarse con perfumes ou locións
- Bañarse por pracer
A esencia destas prohibicións é causar aflición ao corpo, dando, entón, prioridade á alma. Segundo a perspectiva xudaica, o ser humano está constituído polo yetzer hatóv (o desexo de facer as cousas correctamente, que se identifica coa alma) e o yetzer hará (o desexo de seguir os propios instintos, que corresponde ao corpo). O desafío da vida é "sincronizar" o corpo co yetzer hatóv. No Talmud faise unha analoxía entre un cabalo (o corpo) e un cabaleiro (a alma): É sempre mellor que o cabaleiro estea enriba do cabalo.
Para lograr a expiación, débese:[5]
- Orar
- Arrepentirse dos pecados
- Practicar a caridade
Oracións
Durante as oracións fálase o Vidui, unha confesión, e Al Chet, unha listaxe de transgresións entre o home e Deus e o home e os seus semellantes. Cómpre notar dúas cousas: primeiro, as transgresións están en orde alfabética (en hebreo). Isto torna a listaxe bastante abranguente, alén de permitir a inclusión de calquera transgresión que se queira na letra apropiada.
En segundo lugar, o Vidui e Al Chet están en plural, o que pretende transmitir a idea de que o pobo xudeu é un pobo "entrelazado", onde todos deben ser responsábeis polos outros. Mesmo non cometendo unha determinada ofensa, preténdese transmitir unha carga de responsabilidade por aqueles que a cometeron, especialmente se a transgresión puidese ser evitada por aqueles que non cargaron coas culpas.
Día do Perdón
Ao longo de todo o ano a persoa comete toda sorte de erros e pecados, voluntarios e involuntarios. O proceso da teshuvá (arrepentimento, retorno ao ben) non poderá realizarse maxicamente nun día. A tradición xudaica coloca ao mes de Elul, sexto mes do ano, como prefacio para ir preparando o home para a reflexión profunda, ata o gran camiño interior. Cedo, nas mañás de Elul óuvese o son do shofar.
Unha semana antes de Rosh Hashaná, tamén durante a madrugada, dinse as oracións que se chaman selichot (perdóns). O 1º de Tishrei é o gran día, a base para un ano novo e un novo ano de vida. Despois seguirán nove días ata o día do perdón. Dez días, para afondarse dentro de si e afrontar o mal. O proceso chega a súa culminación o día 10º de Tishrei, o Yom Kippur.
A expiación, Kippur, na raíz hebraica, refírese ao "que cobre", ou sexa, o castigo que envolve o acto perverso. Todo o que se pode anular, deter ou parar é o castigo; mais non o acto cometido; ese acto está aí e a única maneira de superalo é a través dunha modificación transcendental da conduta persoal posterior. Os actos son do home, seguirán sendo del, e a consecuencia, a súa responsabilidade. Deus pode apagar o castigo, non o acto. O xaxún que acompaña todo o día do perdón pola súa parte non fai milagre. O xaxún do día non sacrifica nada a favor de Deus, sendo que tal idea sería eminentemente pagá. O que fai é reconcentrar o home no seu espírito, afastalo, por algunhas horas, da servidume do home ao corpo e ás súas necesidades.
Obsérvase tamén que as máis das accións ou transgresións teñen dúas polaridades: unha do home en relación ao home e a outra, do home en relación a Deus. A primeira é a da vida diaria, exterior, social e inter-humana. A outra, do ámbito da alma, é o segredo da consciencia. A primeira é cousa de homes, e os homes teñen que resolvela: "as transgresións que van de home a home, non son expiadas polo Yom Kippur, se antes non foren perdoadas polo próximo".
Por iso adoita pedirse previamente o perdón dos semellantes: se eles non perdoan, Deus non poderá intervir.
Xaxún no Yom Kippur
É o día do perdón, cando Deus perdoa a todo Israel. Durante ese día, nada pode ser comido ou bebido, mesmo auga. Non se permite lavar a boca, cepillar os dentes ou bañar o corpo. Soamente o rostro e as mans poden ser lavados pola mañá, antes das oracións. Non se pode cargar nada, acender lume, fumar, nin usar electricidade. O xaxún non está permitido para nenos menores de oito anos, persoas gravemente enfermas, mulleres embarazadas e aquelas que deron á luz hai menos de trinta días.
Se unha persoa, mentres estiver xaxuando en Yom Kippur, pasar mal, a punto de case esvaecer, débeselle dar comida ata que se recupere. Se houber perigo dunha epidemia, e os médicos da cidade aconsellaren que é necesario comer a fin de resistir a molestia, esíxese que todos coman.
Existen outras prohibicións, alén daquelas contra traballar, comer ou beber. As relacións sexuais están prohibidas, ben como o uso de perfumes e unturas, excepto para fins médicos. Alén diso, os zapatos e outras pezas da indumentaria feitas de coiro non se poden empregar no Yom Kippur, pois non se pode usar ningún material para o cal fose necesario matar un animal.
Tralo Yom Kippur, espérase que haxa festa e alegría, non perdendo de vista o feito de que o festivo é un día santo de xúbilo.
Notas
- ↑ Yom significa "Día". É unha palabra hebrea que aparece no nome de varios días festivos, como Yom Kippur e Yom Teruah
- ↑ LERNER, Breno. A Cozinha Judaica. Série receias internacionais. Glosário, pg. 8. Editora Melhoramentos. São Paulo (2001)
- ↑ Levítico "16:29". A Biblia Galega.
- ↑ Levítico "23:27". A Biblia Galega.
- ↑ Scherman, Nosson. "Yom Kippur – Its Significance, Laws and Prayers" New York: Mesorah Publications, 1989. Print
Véxase tamén
Ligazóns externas
