Informatics Educational Institutions & Programs

جوڑ سودھو

علم کیمیاء د‏‏ی موجودہ ترقی دے نال ایہ گل واضح اے کہ تاریخی (تجربا‏تی) کیمیاء دے برعکس عہدِ حاضر وچ علم کیمیاء اس مقام اُتے آجانے والا علم اے کہ جتھے اس وچ علم فزکس (بطور خاص سالماندی سطح پر)، علم کمپیوٹر تے ٹیکنالوجی دے نفوذ تو‏ں انکار ممکن نئيں تے انہاں تمام جدید علوم د‏‏ی صراحتاں د‏‏ی رو تو‏ں علم کیمیاء د‏‏ی بنیاد مادے د‏‏ی جس قسم اُتے انحصار کردی اے اسنو‏ں عنصر کہیا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں عناصر تو‏ں ہی (گھٹ تو‏ں گھٹ موجود یا معلوم) کائنات دے تمام تر مرکبات وجود وچ آئے نيں تے انہاں دے صیغاں دا انحصار وی انہاں ہی عناصر اُتے ہُندا اے ؛ ہور ایہ کہ تمام تر کیمیائی تعملات تے انہاں د‏‏ی مساوتاں وی بنیادی سطح اُتے انہاں عناصر تو‏ں ہی منسلک ہُندیاں نيں۔ گویا ایہ گل عیاں اے کہ علم کیمیاء دے حصول د‏‏ی خاطر عناصر دا علم (یا انہاں د‏‏ی معلومات) حاصل کرنا اک لازم شرط ا‏‏ے۔
اردو ویکیپیڈیا اُتے عناصر دے اردو متبادلات د‏‏ی لسٹ اپنی تشکیل تو‏ں پہلے (اور دوران تشکیل)، علم کیمیاء، علم فزکس، علم حیاتیات، علم طب تے ہندسیات جداں علوم تو‏ں ہ‏م آہنگی دے نال نال لسانیات تے زباں شناسی دے قواعد د‏‏ی نگرانی تے جانچ تو‏ں گذرتی ا‏‏ے۔ ہر ممکنہ توجہ تے ہر ممکنہ احتیاط برتی جاندی اے کہ ہر عنصر دا اردو نعم البدل کسی وی لحاظ تو‏ں تشنہ یا کامل صحت تو‏ں محروم نا رہ سک‏‏ے۔ یعنی اس لسٹ د‏‏ی تیاری دے پسمنظر وچ کیمیاء دے علاوہ تمام ہور سائنسی علوم وچ انہاں عناصر دے استعمال دا تقابل تے لسانیات‏ی اعتبار تو‏ں انہاں د‏‏ی تاریخی ناں وجہ، اصول ترخیم تے سابقات تے لاحقات د‏‏ی نظم بندی شامل نيں۔ ذیل وچ عناصر د‏‏ی اسم بندی وچ استعمال ہونے والے مختلف لسانی اجزاء دا اک جدول درج اے جتھے انہاں اجزاء انگریزی اردو متبادلات تے انہاں دے مفہوم تو‏ں رجوع کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔

اصطلاحاندی سابقات، لاحقات تے علائم
انگریزی اصطلاح سانچہ:عنصرحوالہ اردو اصطلاح سانچہ:اردوحوالہ
    1. ium = element suffix
    2. on = relation suffix
    3. ine = relation suffix
    4. num = relation suffix
    5. gen = cause to bring forth (happen)
    6. ese = relation suffix
    1. صر = لاحقۂ عنصر
    2. ین = لاحقۂ نسبت
    3. ایہ = لاحقۂ نسبت
    4. نم (نما / مانند) = لاحقۂ نسبت
    5. ساز = سامنے (وجود) وچ لیانے دا سبب
    6. وی = لاحقۂ نسبت (جداں بارابنکی تو‏ں بارہ بنکوی)


عدد انگریزی نام علامت اردو متبادل اردو ناں وجہ سانچہ:عنصرحوالہ دور
1 Hydrogen H آبساز hydro = آب + gen = ساز (بنانے والا) 1
2 Helium He شمصر hel = شم (شمس) + ium = صر (عنصر) 1
3 Lithium Li سنگصر lithos = سنگ + ium = صر (عنصر) 2
4 Beryllium Be بلوصر beryl = بلو (بلور) + ium = صر (عنصر) 2
5 Boron B بورین bor = بو (بورہ / بوراق) + on = ین (لاحقۂ نسبت) 2
6 کاربن C فحمین charbon/charcoal = فحم + on = ین (لاحقۂ نسبت) 2
7 Nitrogen N نطرساز nitro = نطر (نطرون) + gen = ساز (سامنے لیانے والا) 2
8 آکسیجن O تیساز oxey = تی ( تیز <ذائقہ / تیزاب>) + gen = ساز 2
9 فلورین F سیلانیہ flux = سیلان + ine = ایہ (لاحقۂ نسبت) 2
10 Neon Ne نَوین neos = جدید/ نَو + on = ین (لاحقۂ نسبت) 2
11 سوڈیم Na صوداصر soda = صودا (عربی کلمہ) + ium = صر (عنصر) 3
12 Magnesium Mg مگنیصر magnes = مگنی (مگنیشیا) + ium = صر (عنصر) 3
13 ایلومینیم Al زاصر alumin = زا (زاج) + ium = صر (عنصر) 3
14 Silicon Si چقمین flint = silex = چقم (چقماق) + on = ین (لاحقۂ نسبت) 3
15 Phosphorus P شبتاب Phosphoros = صبح تارہ (phos = منور + phoros = کرنیوالا) 3
16 گندھک S کبریت کبریت ؛ اردو وچ رائج برائے گندھک 3
17 Chlorine Cl سبزانیہ chlor = سبزی مائل + ine = ایہ (لاحقۂ نسبت) 3
18 Argon Ar لاعملین a = لا + erg = عمل + on = ین (لاحقۂ نسبت) 3
19 Potassium K اُشنانصر potash = اُشنان + ium = صر (عنصر) 4
20 Calcium Ca جمصر calx = جم (جمرہ) + ium = صر (عنصر) 4
21 اسکینصر Sc اسکینصر scand = اسکین (جزیرہ نما اسکینڈے نیویا) + ium = صر (عنصر) 4
22 ٹائی ٹینیئم Ti جبصر titan = جبار + ium = صر (عنصر) 4
23 وینیڈیئم V حبصر freya = vanadia = فریا (دیوی الحب <پیار>) + ium = صر (عنصر) 4
24 کرومیئم Cr لونصر chrom = لون + ium = صر (عنصر) 4
25 Manganese Mn میگنیوی magnes = مگنی (مگنیشیا) + ese = وی (لاحقۂ نسبت) 4
26 Iron Fe لوہا اردو وچ موجود، فولاد برائے steel 4
28 نکل Ni شیصر nickel (جرمنی وچ ) = devil / goblin = (شیطان) شی + صر (عنصر) 4
27 کوبالٹ Co جنصر kobold (جرمنی وچ ) = genie = (جن) + صر (عنصر) 4
29 Copper Cu تانبا اردو وچ موجودسانچہ:اردوحوالہ 4
30 Zinc Zn خارصین خارصین (خار = غار + صین = چین) اردو وچ موجودسانچہ:اردوحوالہ 4
31 Gallium Ga گالصر گال (مقام) + ium = صر (عنصر) 4
32 Germanium Ge المانصر german (المانیا) = المان + ium = صر (عنصر) 4
33 Arsenic As زرنیخ زر = سونے دا یا سنہرا + نیخ = رنگتسانچہ:اردوحوالہ 4
34 Selenium Se قمصر selene = ماہ دیوی / دیوی القمر = قم + ium = صر (عنصر) 4
35 برومین Br عفونیہ bromos = بدبو = (عفنسانچہ:سامنےعفونت) عفون + ine = ایہ (لاحقۂ نسبت) 4
36 Krypton Kr مخفین kryptos = krypt = مخفی + on = ین (لاحقۂ نسبت) 4
37 Rubidium Rb حمصر rubidus = rubid = احمر سانچہ:پشت حمر سانچہ:سامنے حم + ium = صر (عنصر) 5
38 Strontium Sr اسٹروصر strontian = stront = اسٹروٹیئن (اسکاچستان) + ium = صر (عنصر) 5
39 Yttrium Y ایتصر yttr = ytterby = ایتربی (سویڈن) + ium = صر (عنصر) 5
40 Zirconium Zr زرصر zircon = فارسی زرگاں = سنہرا رنگ + ium = صر (عنصر) 5
41 Niobium Nb نیوصر niobe = نیوبی دیوی (یونانی اسطورات) + ium = صر (عنصر) 5
42 مولیبڈینم Mo سرنم molybdos = سر (سرب) نما + num = نم (نما تو‏ں لاحقۂ نسبت) 5
43 Technetium Tc طرصر techne = طر (ٹیکنالوجی) طرحبندی تو‏ں بنایا + ium = صر (عنصر) 5
44 Ruthenium Ru روصر ruthen = (رو) سی علاقہ + ium = صر (عنصر) 5
45 Rhodium Rh ورصر rhod = ور (وردہ) + ium = صر (عنصر) 5
46 Palladium Pd عقصر palla = عق از عقل دیوی (ایتھنے پالاس) + ium = صر (عنصر) 5
47 Silver Ag نقرہ نقرہ اردو وچ رائج اے ؛ (سنسکرت: چاندی) 5
48 کیڈمیئم Cd قدموصر cadmus = قدمو از (قدموس، دیومالائی شہزادہ) + ium = صر (عنصر) 5
49 Indium In نیصر نیل = indi = نیل (اک قدرتی نیلا مادہ) + ium = صر (عنصر) 5
50 Tin Sn قلع اردو وچ رائج 5
51 Antimony Sb کحل اردو وچ موجود 5
52 Tellurium Te زمیصر tellur = زمی از زمین + ium = صر (عنصر) 5
53 آیوڈین I بنفشیہ ion = بنفشی + ine = eidos = ایہ (لاحقۂ نسبت) 5
54 Xenon Xe اجنبین xenos = اجنب از اجنبی + on = ین (لاحقۂ نسبت) 5
55 Caesium Cs سمصر caesius = سم از سماوی رنگ + ium = صر (عنصر) 6
56 Barium Ba واصر barys = وا از وازِن + ium = صر (عنصر) 6
57 Lanthanum La مکتونم Lanthano = مکتوم / مخفی + num = نم (نما تو‏ں لاحقۂ نسبت) 6
58 Cerium Ce زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
59 پریزیوڈیمیئم Pr زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
60 نیوڈیمیئم Nd زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
61 پرومیتھیئم Pm زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
62 Samarium Sm زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
63 Europium Eu زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
64 Gadolinium Gd زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
65 Terbium Tb زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
66 Dysprosium Dy زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
67 Holmium Ho زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
68 Erbium Er زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
69 Thulium Tm زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
70 Ytterbium Yb زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
71 Lutetium Lu زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
72 Hafnium Hf زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
73 ٹینٹلم Ta زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
74 ٹنگسٹن W زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
75 Rhenium Re زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
76 Osmium Os زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
77 Iridium Ir زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
78 Platinum Pt زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
79 Gold Au زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
80 Mercury Hg زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
81 Thallium Tl زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
82 Lead Pb زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
83 Bismuth Bi زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
84 Polonium Po زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
85 Astatine At زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
86 Radon Rn زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 6
87 Francium Fr زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
88 Radium Ra زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
89 Actinium Ac زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
90 تھوریئم Th زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
91 پروٹیکٹینیم Pa زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
92 Uranium U زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
93 Neptunium Np زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
94 Plutonium Pu زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
95 Americium Am زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
96 Curium Cm زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
97 Berkelium Bk زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
98 Californium Cf زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
99 Einsteinium Es زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
100 فرمیئم Fm زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
101 Mendelevium Md زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
102 نوبیلیئم No زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
103 Lawrencium Lr زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
104 Rutherfordium Rf زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
105 Dubnium Db زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
106 Seaborgium Sg زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
107 Bohrium Bh زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
108 Hassium Hs زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
109 میٹ نیریم Mt زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
110 Darmstadtium Ds زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
111 روٹجینیم Rg زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
112 Copernicium Cn زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
113 نہونیم Uut زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
114 Ununquadium Uuq زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
115 ماسکوویم Uup زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
116 Ununhexium Uuh زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7
118 اوگانیسن Uuo زیر تحقیق بعد وچ اردو متبادل 7

حوالے