Informatics Educational Institutions & Programs

Kleitablet met een passage uit het Gilgamesj-epos, ca. 2000 v.Chr.
De eerste verzen van de Odyssee van Homerus, ca. 800 v.Chr.
De goddelijke komedie van Dante Alighieri, 14e eeuw, uitgave van 1529

Een epos, Grieks, meervoud epen of, minder gebruikelijk, epossen, of heldendicht is een lang, verhalend gedicht over een belangrijke mythologische of historische persoon en gebeurtenis. Daaronder vallen ook legendarische gebeurtenissen, zoals beschreven in de Ilias van Homerus en de Aeneis van Vergilius.

Etymologie

De oorsprong van het Nederlandse woord epos ligt in het Oudgriekse woord 'ἔπος', épos, dat kan worden vertaald als (gesproken) woord, bewering, raad, wens, bevel, voorschrift, gerucht, lied, epische versregel of zelfs (orakel)spreuk. Het Griekse woord 'ἔπος' is verwant aan het onvolledige werkwoord 'εἶπον', eîpon, vertaald spreken of zeggen.

Epen in de klassieke oudheid

De Grieken

De Griekse epen zijn de oudste bewaarde Griekse teksten. Ze werden kort na de herontdekking van het schrift opgetekend, rond het einde van de achtste eeuw v.Chr. De twee eerste staan op naam van de dichter Homerus. De verhalen werden echter slechts door hem in hun definitieve vorm gegoten, want de Ilias en Odyssee waren toen al eeuwenlang mondeling doorgegeven.

De Romeinen

Het epos werd in Rome in ca. 240 v.Chr. door Livius Andronicus geïntroduceerd. De Romeinen begonnen de Griekse verhalen te vertalen. In Livius' geval betrof het een vertaling van de Odyssee. Later gingen de Romeinen de concurrentie aan: ze bootsten eerst de Grieken na en probeerden ze daarna te overtreffen.

Kenmerken van oude epen

Eeuwenlang werden de homerische kenmerken in ere gehouden. Alleen Ovidius' Metamorfosen beantwoorden niet aan die kenmerken.

Vormelijke kenmerken

Inhoudelijke kenmerken

  • Belangrijke historische en mythologische gebeurtenissen
  • De helden zijn koningen en legerleiders.
  • De goden nemen deel aan de actie en hebben er invloed op.

Bekende epen

De onderstaande epen zijn in chronologische volgorde weergegeven.

Oude epen tot 500

  • 20e eeuw v.Chr.
  • 18de eeuw v.Chr.
  • 8ste tot 6de eeuw v.Chr.
    • Enoema Elisj uit de Mesopotamische mythologie
    • Ilias, uit de Griekse mythologie, toegeschreven aan Homerus
    • Odyssee, uit de Griekse mythologie, toegeschreven aan Homerus
    • Werken en dagen, uit de Griekse mythologie, toegeschreven aan Hesiodos
    • Jaya, uit het Hindoeïsme, toegeschreven aan Vyasa
    • Verloren Griekse epen toegeschreven aan de Cyclische poëten:
      • De epische cyclus waaronder Cypria, Aethiopis, de zogenaamde Kleine Ilias, de plundering van Troje, terugkeer uit Troje, Telegonie
      • Thebaanse sagencyclus waaronder de Labdaciden-sage, onder meer Oedipodea, Thebais, Epigonoi en de Alcmeonis
      • Andere: Titanomachia, Heracleia, Gevangenneming van Oechalia, Naupactia, Phocais, Minyas, Danais
  • 7de tot 5de eeuw v.Chr.
    • Bharata, uit het Hindoeïsme, toegeschreven aan Vaisampayana
  • 6de tot 4de eeuw v.Chr.
  • 3de eeuw v.Chr.
  • 2de eeuw v.Chr.
  • 1ste eeuw v.Chr.:
  • 1ste eeuw na Chr.
  • 2de eeuw
    • Buddhacarita, uit de Indische epische poëzie, door Aśvaghoṣa
    • Saundaranandakavya, uit de Indische epische poëzie, door Aśvaghoṣa
  • 2de tot 5de eeuw
    • De vijf grote epen van de Tamil-literatuur:
      • Cilappatikaram door Prins Ilango Adiga
      • Manimekalai door Seethalai Saathanar
      • Civaka Cintamani door Tirutakakatevar
      • Kundalakesi door een Boeddhistische dichter
      • Valayapati door een Jain-dichter
  • 3de eeuw
  • 4de eeuw
    • Evangeliorum libri door Juvencus
    • Kumārasambhava, uit de Indische epische poëzie, door Kālidāsa
    • Raghuvamsa, uit de Indische epische poëzie, door Kālidāsa
  • 5de eeuw

Middeleeuwse Epen 500-1500

Recentere Epen na 1500

Zie ook

source: https://nl.wikipedia.org/wiki/Epos