Informatics Educational Institutions & Programs

Ислам Ислам тарихы

Иман шарттары

Тәүхид Фәрештәләр Китаптар Пәйғәмбәрҙәр Яуап көнө Тәҡдир

Исламдың биш нигеҙе

Шәһәҙәт Намаҙ Ураҙа Зәкәт Хаж

Шәхестәр

Мөхәммәт Ислам пәйғәмбәрҙәре Сәхәбәләр Хәлифәләр

Хажи (ғәр. حَاج‎ — «паломник»‎; рус. Хаджи́) — Мәккәгә барып хаж йолаһын уңышлы үтәгән мосолманға бирелгән дәрәжәле исем^[1]. Дәрәжә, ғәҙәттә, исем алдынан ҡушып әйтелә (мәҫәлән, Хажи Морат, Хажи-Рамаҙан), шул уҡ ваҡытта исемдән һуң әйтелгән осраҡтар ҙа була (Әхмәт хажи, Мөхәммәт хажи). Ваҡыт үтеү менән исемдәргә һәм фамилияларға ла инеп киткән (мәҫәлән, Хажиәхмәт, Хаж(и)ғәле, Хажибәк). Хаж ҡылған ҡатын-ҡыҙҙарҙы хажжә тип атайҙар(ғәр. حاجة‎)^[2].

Ғәрәп илдәрендә оло йәштәге кешегә ҡарата, был кешенең хажға барыу-бармауына ҡарамаҫтан, хажи һәм хажжә тип өндәшеү ихтирамлы мөнәсәбәт күренеше булып тора. Ҡасандыр Ғосман империяһы хакимлығы аҫтында булған Балҡан илдәрендә Иерусалимға һәм Изге ерҙәргә барған христиандарҙы ла «хажи» термины менән йөрөтәләр^[3].

Ираҡ һуғышы ваҡытында Америка һалдаттары, вьетнамдарға ҡарата «Чарли» һәм «Виктор Чарли» һүҙҙәрен ҡулланған ише, «хажи» һүҙен ираҡ баш күтәреүселәрен һәм төп ғәрәп халҡын билдәләү өсөн ҡулланған^[4].

• Гогиберидзе Г. М. Исламский толковый словарь. — Ростов н/Д: Феникс, 2009. — 266 с. — (Словари). — 3000 экз. — ISBN 978-5-222-15934-7.
• Гүзәл Ситдиҡова. Йәннәт баҡсаһы. Хаж юлъяҙмалары. Шиғырҙар. — Өфө: Уфимский полифграфкомбинат ДУП. 2014. — 232 бит (баш.)

Был ислам тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.