FAIR and interactive data graphics from a scientific knowledge graph

Marion Cotillard

Cotillard na festiwalu w Cannes (2019)
Data i miejsce urodzenia	30 września 1975 Paryż
Zawód	aktorka
Lata aktywności	od 1993
Multimedia w Wikimedia Commons

Marion Cotillard (wymowa^ⓘwymowa) (ur. 30 września 1975 w Paryżu) – francuska aktorka. Laureatka Oscara, Złotego Globu, nagrody BAFTA i Cezara za główną rolę Édith Piaf w muzycznym dramacie biograficznym Niczego nie żałuję – Edith Piaf (2007).

Urodziła się w Paryżu, a dorastała w okolicach Orleanu w departamencie Loiret^[1][2]. Jej rodzice to aktorzy oraz nauczyciele teatralni, matka Niseema Theillaud pochodzenia kabylskiego^[3], ojciec Jean-Claude Cotillard to były mim i reżyser teatralny pochodzenia bretońskiego nagrodzony w 2006 nagrodą Molièra^[4]. Cotillard ma dwóch młodszych braci bliźniaków, Quentina pisarza i Guillaume’a rzeźbiarza^[5]. Debiutowała na scenie jeszcze w dzieciństwie występując w jednej ze sztuk swojego ojca^[6]. Ukończyła Konserwatorium teatralne w Orleanie^[7].

Po epizodach w spektaklach teatralnych Cotillard zdobyła mając 17 lat drobną rolę epizodyczną w jęz. angielskim w serialu Nieśmiertelny^[8]; w kolejnym, 1994 roku, swoją pierwszą rolę w filmie fabularnym, a w 1996 kolejne trzy role filmowe. Szeroką rozpoznawalność przyniósł jej występ jako Lilly w kasowym hicie francuskiego kina, komedii Taxi (1998) w reżyserii Gérarda Pirèsa. Za rolę tę nominowana została do nagrody Cezara dla najbardziej obiecującej aktorki. Wystąpiła również w dwóch sequelach filmu (Taxi 2 z 2000 i Taxi 3 z 2003). Autorem scenariusza i producentem tych filmów był Luc Besson.

W swoim amerykańskim debiucie w 2003 obsadzona została, w roli drugoplanowej, w filmie Tima Burtona Duża ryba jako francuska żona głównego bohatera. Współpracowała tu z uznanymi aktorami a film odniósł krytyczny i komercyjny sukces. W tym samym roku zagrała w komedii romantycznej Miłość na żądanie jako Sophie Kowalsky, córka polskich imigrantów. W 2004 pojawiła się w dwóch udanych filmach, za rolę w Bardzo długich zaręczynach Jean-Pierre’a Jeuneta zdobyła Cezara dla najlepszej aktorki drugoplanowej, wystąpiła też w thrillerze Niewinność.

W 2005 roku Cotillard zagrała w melodramacie Kawalkada Steve’a Suissa, jako Alizée. Wystąpiła również w dramacie religijnym Maria Abela Ferrary u boku Foresta Whitakera i Juliette Binoche. Następną pojawiła się w podwójnej roli w obrazie Czarna skrzynka Richarda Berry’ego. Wystąpiła też w trzech innych filmach.

Rok 2006 przyniósł aktorce rolę w filmie Ridleya Scotta Dobry rok, w którym zagrała postać Fanny Chenal, właścicielki niewielkiej kawiarni w małej miejscowości w Prowansji. W filmie tym wystąpiła u boku takich aktorów jak Russell Crowe czy Abbie Cornish. Znalazła się też m.in. w obsadzie komedii Dikkenek posiadającej we Francji i Belgii status filmu kultowego^[9][10].

Cotillard wybrana została do roli Édith Piaf w biograficznym filmie Niczego nie żałuję – Edith Piaf Oliviera Dahana, zanim jeszcze reżyser się z nią spotkał. Powiedział on, że zauważył podobieństwo w jej oczach do oczu Piaf. Obraz był jednym z najbardziej oczekiwanych filmów w 2007 roku we Francji. Jej rola była powszechnie chwalona, wybitny reżyser teatralny Trevor Nunn określił ją jako „jedną z najwybitniejszych kreacji w historii filmu”.

Za swoją kreację Cotillard została nagrodzona m.in. Oscarem, Złotym Globem, nagrodą BAFTA i Cezarem. Jest pierwszym i jak dotąd jedynym laureatem Oscara za występ w języku francuskim. Jest pierwszą aktorką, która otrzymała nagrodę za rolę nieanglojęzyczną od 1961 roku kiedy to otrzymała ją Sophia Loren za film Matka i córka. Jest drugą francuską laureatką Oscara po Simone Signoret, która nagrodę otrzymała za film Miejsce na górze (1959). W swoim przemówieniu podczas odbierania nagrody Cotillard podziękowała „życiu i miłości”. Dzień po gali Oscarów otrzymała gratulacje i pochwałę od ówczesnego prezydenta Francji Nicolasa Sarkozy’ego, który w specjalnym oświadczeniu napisał: „Pragnę przekazać moje gorące gratulacje dla Marion Cotillard, która właśnie otrzymała Oscara dla najlepszej aktorki za mistrzowską interpretację Édith Piaf. [Aktorka] zaprezentowała ją z niepokojącym realizmem, emocją i pasją. Jej interpretacja powołuje do życia opowieść o kobiecie, która dała piosence francuskiej uznanie i autentyczność”.

Cotillard jest pierwszą aktorką, która zdobyła Złoty Glob za rolę w obcym języku od 1972, kiedy Liv Ullmann odebrała nagrodę za film Emigranci. Jako pierwsza francuska aktorka odebrała nagrodę BAFTA dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej od czasu nagrodzenia Stéphane Audran w 1973 roku. Otrzymała również ojczystego Cezara, jako pierwsza kobieta i druga osoba (po Adrienie Brodym za Pianistę (2002)) nagrodzona zarówno Oscarem, jak i Cezarem za tę samą rolę. Cotillard zdobyła także za swoją rolę nagrodę Złotego Lwa Czeskiego.

W czerwcu 2008 aktorkę zaproszono do członkostwa w amerykańskiej Akademii Filmowej.

W 2009 wystąpiła m.in. u boku Johnny’ego Deppa w filmie Wrogowie publiczni w reżyserii Michaela Manna oraz w musicalu Dziewięć Roba Marshalla u boku Daniela Day-Lewis, Penélope Cruz, Judi Dench, Nicole Kidman, Sophii Loren i Kate Hudson. Za rolę Luisy Contini w tym drugim filmie nominowana została do Złotego Globu. Była też to, wg rankingu magazynu Time, jedna z najlepszych kobiecych ról tamtego roku, Cotillard znalazła się tuż za Mo’Nique, Carey Mulligan, Saoirse Ronan i Meryl Streep.

W 2010 roku premierę miał popularny film Christophera Nolana Incepcja z Cotillard w obsadzie.

W 2016 aktorka wystąpiła m.in. w filmach To tylko koniec świata, Sprzymierzeni oraz Assassin’s Creed.

Sporadycznie występuje w sztukach teatralnych.

Marion Cotillard uczestniczy w kampaniach na rzecz ochrony środowiska. Jest rzecznikiem Greenpeace. Pozwoliła na wykorzystanie swojego mieszkania do testowania produktów. W 2005 roku przyczyniła się do wydania charytatywnej książki Dessins pour le climat (Rysunki dla Klimatu) zawierającej rysunki publikowane przez organizację, a w 2010 odwiedziła tropikalne lasy deszczowe w Kongo zagrożone komercyjną wycinką^[11].

W 2009 aktorka została twarzą kampanii Diora „Lady Dior” i pojawiła się w reklamie filmowej jako fikcyjna postać stworzona przez Johna Galliano. Wynikiem tej kampanii była również współpraca ze szkocką grupą indierockową Franz Ferdinand, z którą Cotillard nagrała piosenkę zatytułowaną „The Eyes of Mars”. W tym samym roku pojawiła się również na okładce listopadowego wydania magazynu Vogue wraz z innymi gwiazdami musicalu Dziewięć. W 2010 wystąpiła jako twarz marki w kolejnej reklamie reżyserowanej przez Davida Lyncha.

W 2007 roku aktorka zaczęła się spotykać z reżyserem i aktorem Guillaume Canetem. Ich pierwsze dziecko, syn Marcel, urodził się w maju 2011. W 2017 para doczekała się drugiego dziecka, córki Louise^[12].

• 1994: L’Histoire du garçon qui voulait qu’on l’embrasse jako Mathilde
• 1995: Snuff Movie
• 1996: Zielona piękność (La belle verte) jako Macha
• 1996: O co chodzi w seksie? (Comment je me suis disputé... (ma vie sexuelle)) jako studentka
• 1998: Taxi jako Lilly
• 1999: L’ Appel de la cave jako Rachel
• 1999: Du bleu jusqu’en Amérique jako Solange
• 1999: La Guerre dans le Haut Pays jako Julie Bonzon
• 1999: Furia jako Elia
• 2000: Taxi 2 jako Lilly
• 2000: Quelques jours de trop
• 2001: Boomer jako pani Boomer
• 2001: Les Jolies choses jako Marie / Lucie
• 2001: Lisa jako młoda Lisa
• 2002: Prywatne dochodzenie (Une affaire privée) jako Clarisse Entoven
• 2003: Miłość na żądanie (Jeux d’enfants) jako Sophie Kowalsky
• 2003: Taxi 3 jako Lilly
• 2003: Duża ryba (Big Fish) jako Josephine
• 2004: Bardzo długie zaręczyny (Un Long dimanche de fiançailles) jako Tina Lombardi
• 2004: Niewinność (Innocence) jako panna Eva
• 2005: Maria (Mary) jako Gretchen Mol
• 2005: Edy jako Manu
• 2005: Kawalkada (Cavalcade) jako Alizee
• 2005: Czarna skrzynka (La Boîte noire) jako Isabelle Kruger / Alice
• 2005: Miłość buja w obłokach (Ma vie en l’air) jako Alice
• 2006: Dobry rok (A Good Year) jako Fanny
• 2006: Fair Play jako Nicole
• 2006: Dikkenek jako Nadine
• 2006: Wypalony (Sauf le respect que je vous dois) jako Lisa
• 2006: Ty i ja (Toi et moi) jako Lena
• 2007: Niczego nie żałuję – Edith Piaf (La Môme) jako Édith Piaf
• 2008: Lady Noire Affair jako lady Noire
• 2009: Niebo nad Saharą (Le dernier vol) jako Marie Vallières de Beaumont
• 2009: Wrogowie publiczni (Public Enemies) jako Billie Frechette
• 2009: Dziewięć (Nine) jako Luisa Contini
• 2010: Niewinne kłamstewka (Les petits mouchoirs) jako Marie
• 2010: Lady Blue Shanghai
• 2010: Forehead Tittaes
• 2010: Lady Rouge jako lady Rouge
• 2010: Incepcja (Inception) jako Mallorie „Mal” Cobb
• 2011: O północy w Paryżu (Midnight in Paris) jako Adriana
• 2011: Epidemia strachu (Contagion) jako dr Leonora Orantes
• 2011: L.A.dy Dior jako Margaux
• 2011: Lady Grey London jako lady Grey
• 2012: Z krwi i kości (De rouille et d’os) jako Stephanie
• 2012: Mroczny Rycerz powstaje (The Dark Knight Rises) jako Miranda Tate
• 2013: Legenda telewizji 2: Kontynuacja (Anchorman 2: The Legend Continues) jako Kanadyjska legenda
• 2013: Więzy krwi (Blood Ties) jako Monica
• 2013: Imigrantka (The Immigrant) jako Ewa Cybulski
• 2014: Dwa dni, jedna noc (Deux jours, une nuit) jako Sandra
• 2014: Snapshot in LA
• 2015: Mały Książę (The Little Prince) jako Róża (głos)
• 2015: Makbet (Macbeth) jako lady Macbeth
• 2015: Niesamowity świat April (Avril et le monde truqué) jako Avril (głos)
• 2016: Assassin’s Creed jako dr Sophia Rikkin
• 2016: Sprzymierzeni (Allied) jako Marianne Beausejour
• 2016: To tylko koniec świata (Juste la fin du monde) jako Catherine
• 2016: Z innego świata (Mal de pierres) jako Gabrielle
• 2017: Facet do wymiany (Rock’n Roll) jako ona sama
• 2017: Les Fantômes d’Ismaël (Ismael’s Ghosts) jako Carlotta
• 2018: Anielska twarz (Gueule d’ange) jako Marlène
• 2019: Niewinne kłamstewka 2 (Nous finirons ensemble) jako Marie
• 2019: Bigger Than Us, dokument, producent
• 2020: Doktor Dolittle jako Tutu (głos)
• 2021: Annette jako Ann DelGreco
• 2021: Charlotte jako Charlotte (głos)
• 2021: La vengeance au triple galop jako Kim Randall
• 2022: Asteriks i Obeliks: Imperium Smoka (Astérix & Obélix: L’Empire du Milieu) jako Kleopatra (głos)
• 2022: Brat i siostra (Frère et soeur) jako Alice Vuillard
• 2023: The Inventor jako Louise de Savoy (głos)
• 2023: Lee jako Solange D’Ayen

• 1996: Chloé, jako Chloé, film tel.
• 1998: Interdit de Vieillir, jako Abigail Dougnac, film tel.
• 2001: Une femme piégée (aka Vertigo: A Woman in Danger), jako Florence Lacaze, film tel.
• 2005: Une américaine à Paris, jako ona sama, film tel.
• 2008: Génération duo, jako ona sama, film tel.

• Nagroda Akademii Filmowej Najlepsza aktorka pierwszoplanowa: 2007 Niczego nie żałuję – Edith Piaf
• Złoty Glob
  • Najlepsza aktorka w filmie komediowym lub musicalu: 2007 Niczego nie żałuję – Edith Piaf
• Nagroda BAFTA Najlepsza aktorka pierwszoplanowa: 2007 Niczego nie żałuję – Edith Piaf
• Cezar
  • Najlepsza aktorka: 2007 Niczego nie żałuję – Edith Piaf
  • Najlepsza aktorka drugoplanowa: 2004 Bardzo długie zaręczyny

• Marion Cotillard w bazie IMDb (ang.)
• Marion Cotillard w bazie Filmweb