FAIR and interactive data graphics from a scientific knowledge graph
Nagsasabtan: 24°N 45°E / 24°N 45°E
Pagarian iti Saudi Arabia المملكة العربية السعودية al-Mamlakah al-‘Arabīyah as-Su‘ūdīyah | |
|---|---|
 Wagayway
 Kayarigan
| |
| Napili a pagsasao: "لا إله إلا الله , محمد رسول الله
" (Ilokano: Awan ti dios ngem ti Dios: Ni Mahoma ket Babaonen iti Dios) (Shahada)[1] | |
| Nailian a kanta: "as-Salām al-Malakiyy" (Ilokano: Naunday ti panagbiag ti Ari) | |
 | |
| Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Riyadh 24°39′N 46°46′E / 24.650°N 46.767°E |
| Opisial a sasao | Arabiko |
| Relihion | Sunni nga Islam |
| Nagan dagiti umili | Saudi nga Arabiano, Saudi (saan a pormal) |
| Gobierno | Unitario nga Islamiko patingga a monarkia |
• Ari | Abdullah bin Abdul Aziz |
| Nayef bin Abdul Aziz | |
| Lehislatura | Awan – lehislasion babaen ti bilin ti ari. |
| Pannakabangon | |
| 14 Agosto 1932 | |
| Kalawa | |
• Dagup | 2,149,690 km2 (830,000 sq mi) (Maika-13) |
• Danum (%) | 0.7 |
| Populasion | |
• Karkulo idi 2010 | 27,136,977[2] (maika-46) |
• Densidad | 12/km2 (31.1/sq mi) (Maika-216) |
| GDP (PPP) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $676.223 billion[3] |
• Tunggal maysa a tao | $25,345.397[3] |
| GDP (nominal) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $578.566-bilion[3] |
• Tunggal maysa a tao | $21,685.135[3] |
| HDI (2013) |  0.836[4]nangato unay · Maika-34 |
| Kuarta | Saudi a riyal (SR) (SAR) |
| Sona ti oras | UTC+3 (AST) |
• Kalgaw (DST) | UTC+3 ((saan a masursurot)) |
| Pagmanehuan | kanawan |
| Kodigo ti panagtawag | +966 |
| Kodigo ti ISO 3166 | SA |
| TLD ti internet | .sa, السعودية. |
Ti Saudi Arabia wenno Arabia a Saudita (Arabiko: السعودية as-Su‘ūdīyah wenno ti saan nga husto a as-Sa‘ūdīyah, nga opisial a naamamuan a ti Pagarian iti Saudi Arabia (Arabiko: المملكة العربية السعودية al-Mamlakah al-‘Arabīyah as-Su‘ūdīyah 
Arabiko a pannakabalikas (tulong·pakaammo)), kadawyan a makunkuna a kas ti Saudi Arabia (iti Britaniko nga Ingles a kas ti /ˌsaʊdi əˈreɪbiʌ/ (dengngen) wenno iti Amerikano nga Ingles a kas ti /ˌsɔːdiː əˈreɪbiːʌ/ (dengngen)) ket isu ti kadakkelan nga estado idiay Akinlaud nga Asia babaen ti kalawa, a nabuklan ti kadakkelan a paset ti Arabiano a Peninsula, ken isu ti maikadua a kadakkelan iti Arabo a lubong, kalpasan ti Algeria. Naibeddengan daytoy babaen ti Hordania, ken Irak iti amaianan ken amianan a daya, ti Kuwait, Qatar ken ti Nagkaykaysa nga Emirate dagiti Arabo iti daya, ti Oman iti abagatan a daya, ken ti Yemen iti abagatan. Ti Nalabbaga a Baybay ket naisanglad iti laud, ken ti Golpo Persiano ket naisanglad iti amianan a daya. Ti Saudi Arabia ket addaan iti kalawa iti agarup a 2,149,690 km2 (830,000 sq mi), ken addaan iti nakarkulo a populasion iti 27 a riwriw, nga iti daytoy ket 8.8 a riwriw ket nakarehistro a gangganaet a tattao ken addaan iti nakarkulo a 1.5 a riwriw a saan a nadokumento nga imigrante. Dagiti Saudi a naipagilian ket isuda ti nagbukel ti agarup a 16 a riwriw a tattao.[5]
Ti pagarian ti Saudi Arabia ket pinundar idi babaen ni Abdul-Aziz bin Saud (kaaduan a naamammuan a kas ni Ibn Saud) idi 1932, ngem ti panagrukma a ti kanungpalan a nakaiturongan ti pannakapartuat ti Pagarian ket nangrugi idi 1902 idi natiliwna ti Riyadh, ti tinaudan a balay ti pamiliana, ti Kamara ti Saud, a naibagbaga iti Arabiko a kas ti Al Saud. Ti gobierno ti Saudi Arabia ket napauten a kas maysa a patingga a monarkia manipud idi napartuat. Daytoy ket bukodna nga inlawlawagan a kas Islamiko ken kaaduan a naimpluensiaan babaen ti Wahhabismo.[6] Ti Saudi Arabia ket sagpaminsan a tinawtawagan ti "Du a aNasantuan a Moskito" a naireperensia iti Al-Masjid al-Haram (idiay Meka), ken Al-Masjid al-Nabawi (idiay Medina), dagiti dua a kasantuan a lugar iti Islam.
Ti Saudi Arabia ket addaan iti maikadua a a reserba ti lana iti lubong, a kaaduanna idiay Akin-daya a Probinsia.[7][8] Ti lana ket mangbukel para iti ad-adu ngem 95% kadagiti panagiluas ken 70% iti rentas ti gobierno, urayno ti bingay iti saa a lana nga ekonomia ket agdama a dumakdakkel. Daytoy ti nangurugian ti pannakabalbaliw ti saan unay a narang-ay a pagarian ti desierto ti maysa kadagiti kabaknangan a pagilian iti lubong. Dagiti adu a rentas iti lana ket nangpalubos ti napardas a pannakabarona, a kas ti pannakapartuat ti maysa a Pagnam-ayan nga estado.[9] Adda pay daytoy ti maikanem a kadakkelan ti reserba ti alingasaw. Ti Saudi Arabia ket isu laeng ti pagilian iti lubong a mangiparit ti babbai nga agmaneho.[10]
Etimolohia
Kalpasan ti panagkaykaysa dagiti pagarian ti Hejaz ken Nejd, ti baro nga estado ket nanaganan ti al-Mamlakah al-ʻArabīyah as-Suʻūdīyah (ti transliterasion ti المملكة العربية السعودية iti Arabiko) babaen ti naarian a bilin ti Septiembre 23 1932 babaen ti nangpundar daytoy, ni kari Abdul Aziz Al Saud. Daytoy ket kadawyan a maipatarus a kas "ti Pagarian ti Saudi Arabia" iti Ilokano, urayno daytoy ket literal a ti kaibuksilanna ket "ti Saudi Arabo a Pagarian".[11]
Ti balikas a "Saudi" ket naala manipud iti elemento ti as-Suʻūdīyah iti Arabiko a nagan ti pagilian, ken maysa daytoy a pananginagan a naam-ammuan iti nisba, a naporma manipud iti dinastiko a nagan nga Al Saud (آل سعود). Ti pannakainayon daytoy ket mangipakpakita a ti nagturay ti pagilian ket nakakita daytoy a kas bukod a tagikua ti naarian a pamilia.[12][13] Ti Al Saud ket maysa nga Arabiko a nagan a naporma babaen ti panaginayon ti baliaks nga Al, a ti kaibusilanna ket "pamilia iti" wenno "Kamara iti",[14] iti personal a nagan ti tinaudan. Iti kaso iti Al Saud, daytoy ti ama ti nagpundar ti dinastia idi maika-18 a siglo, ni Muhammad bin Saud (Muhammad, anak a lalaki ni Saud).[15]
Dagiti nagibasaran
- ^ "Maipanggep ti Saudi Arabia: Dagiti kinapudno ken Bilbilang". Ti Naarian nga Embahada iti Arabia a Saudita, Washington D.C. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-04-17. Naala idi 6 Hunio 2011.
- ^ Sentro a Departamento iti Estadistika ken pakaammo Naiyarkibo 2012-09-22 iti Wayback Machine a kas naipabaro 2010
- ^ a b c d "Saudi Arabia". Internasional a Pondo ti Panguartaan. Naala idi 11 Hunio 2011.
- ^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25.
- ^ "Saudi Arabia". American Bedu. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-10-20. Naala idi 2 Nobiembre 2011.
- ^ Nipatengnga ti isip kadagiti Islamiko a Banag – Panid 23, Cofie D. Malbouisson – 2007
- ^ James Wynbrandt (2004). Ti Ababa a Pakasaritaan ti Saudi Arabia. Infobase Publishing. pp. 242. ISBN 978-1-4381-0830-8.
- ^ Soldatkin, Vladimir; Astrasheuskaya, Nastassia (9 Nobiembre 2011). "Ti Saudi Arabia labsannanto ti Rusia iti kaaduan nga agpatpataud ti lana-IEA". Reuters. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2015-09-24. Naala idi 10 Nobiembre 2011.
- ^ "Ti Pagarian ti Saudi Arabia – Ti Pagnam-ayan nga Estado". Naarian nga Embahada ti Saudi Arabia, Londres. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-08-24. Naala idi 1 Mayo 2010.
- ^ Dagiti Web 2.0 a Teknolohia ken Panagturay, Christopher G. Reddick, Stephen Kwamena Aikins – 2012
- ^ Lewis, Bernard (2003). Ti Didigra iti Islam. pp. xx–xxi (pangyuna). ISBN 0-679-64281-1.
- ^ Wilson, Peter W.; Graham, Douglas (1994). Saudi Arabia: ti umay a bagio. p. 46. ISBN 1-56324-394-6. Naala idi Hunio 6, 2011.
- ^ Kamrava, Mehran (2011). Ti Moderno a Tengnga a Daya: Ti Politikal a Pakasaritaan Manipud ti Umuna a Sangalubongan a Gubat. p. 67. ISBN 978-0-520-26774-9. Naala idi Hunio 6, 2011.
- ^ Wynbrandt, James; Gerges, Fawaz A. (2010). Ti Ababa a Pakasaritaan ti Saudi Arabia. p. xvii. ISBN 978-0-8160-7876-9.
- ^ Hariri-Rifai, Wahbi; Hariri-Rifai, Mokhless (1990). Ti tawid ti Pagarian ti Saudi Arabia. p. 26. ISBN 978-0-9624483-0-0.
Dagiti akinruar a silpo
Dagiti midia a mainaig iti Saudi Arabia iti Wikimedia Commons
- Saudi Arabia Naiyarkibo 2016-11-20 iti Wayback Machine Opisial a website ti gobierno
- Saudi Arabia a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)
- Saudi Arabia iti Curlie (iti Ingles)
- Bariweswes ti Saudi Arabia
Wikimedia Atlas iti Saudi Arabia
Pakaammo ti panagbiahe idiay Saudi Arabia manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)
 | ||
