FAIR and interactive data graphics from a scientific knowledge graph

Το μωβ ή πορφυρό είναι το σύνολο των αποχρώσεων που προκύπτουν από την ανάμειξη κόκκινων και μπλε χρωστικών, ενώ το ιώδες ή βιολετί αντιστοιχεί στο εύρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος μεταξύ του μπλε και του υπεριώδους, δηλαδή σε μήκη κύματος 400-430 νανόμετρα (nm).

Η μωβ χρωστική μωβεΐνη (Mauveine) ή αλλιώς ανιλινικό πορφυρό (aniline purple) είναι η πρώτη συνθετική χρωστική ουσία ανιλίνης. Ανακαλύφθηκε τυχαία από τον χημικό Sir William Henry Perkin, το 1856, στην προσπάθεια του να φτιάξει τεχνητή Κινίνη.

Αρχαία χρόνια

Το μωβ ήταν το χρώμα των Ρωμαίων αυτοκρατόρων και ανωτάτων αρχόντων (μαγίστρων), ενώ αργότερα των επισκόπων της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας. Από τότε, το μωβ συνδέεται με τη βασιλική καταγωγή και την ευλάβεια.

Στην αρχαία Ρώμη, το δυσεύρετο αυτό χρώμα φυλασσόταν για τον Καίσαρα, τους στρατηγούς που γύριζαν θριαμβευτές από τον πόλεμο και τους Συγκλητικούς. Όσο μεγαλύτερο αξίωμα είχε κανείς, τόσο περισσότερο πορφυρό χρώμα είχε δικαίωμα να επιδεικνύει. Ακόμα και σήμερα οι Αμερικανοί στρατιώτες που έχουν τραυματιστεί σε κάποια μάχη, παρασημοφορούνται με μια πορφυρή καρδιά, σε αναγνώριση της θυσίας τους.

Νεότερη Ελλάδα

Στην Ελλάδα, στον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού αιώνα, αυτό το χρώμα ονομαζόταν «μελιτζανί», καθώς υπάρχει και στην εξωτερική πλευρά της μελιτζάνας. Επίσης σε στίχους δημοτικών και λαϊκών τραγουδιών, έχει χρησιμοποιηθεί η φράση «τα μελιτζανιά να μην τα βάλεις πια», δηλώνοντας προτροπή σε πιο καλή διάθεση, που εκφράζεται με την μη χρήση ενδυμάτων αυτού του χρώματος, καθώς αυτό το χρώμα, δηλώνει στεναχώρια και πένθος, όπως το μαύρο. Μάλιστα χρησιμοποιείται κάθε χρόνο, τη Μεγάλη Εβδομάδα, για τον στολισμό του επιτάφιου, για να δηλώσει το πένθος από τη Σταύρωση του Ιησού Χριστού.

Βιβλιογραφία

Ball, Philip (2001). Bright Earth, Art and the Invention of Colour. Hazan (French translation). ISBN 978-2-7541-0503-3.
Heller, Eva (2009). Psychologie de la couleur: Effets et symboliques. Pyramyd (French translation). ISBN 978-2-35017-156-2.
Pastoureau, Michel (2005). Le petit livre des couleurs. Editions du Panama. ISBN 978-2-7578-0310-3.
Gage, John (1993). Colour and Culture: Practice and Meaning from Antiquity to Abstraction. Thames and Hudson (Page numbers cited from French translation). ISBN 978-2-87811-295-5.
Gage, John (2006). La Couleur dans l'art. Thames and Hudson. ISBN 978-2-87811-325-9.
Varichon, Anne (2000). Couleurs: pigments et teintures dans les mains des peuples. Seuil. ISBN 978-2-02084697-4.
Zuffi, Stefano (2012). Color in Art. Abrams. ISBN 978-1-4197-0111-5.
Roelofs, Isabelle (2012). La couleur expliquée aux artistes. Groupe Eyrolles. ISBN 978-2-212-13486-5.
«The perception of color», from Schiffman, H.R. (1990). Sensation and perception: An integrated approach (3rd edition). New York: John Wiley & Sons.