FAIR and interactive data graphics from a scientific knowledge graph
| Ingles na Kawayan | |
|---|---|
| Ingles na Kawayan kan Hapon Ingles na Kawayan kan Korea | |
| Rehiyon | Hapon, Habagatan na Korean, Mga Islang Bonin |
| Panahon | poon pa kan ca. 1950 |
| Mga kodigo nin tataramon | |
| ISO 639-3 | None (mis) |
| Glotologo | Mayo |
| IETF | cpe-JP |
An Ingles na Kawayan o Bamboo English iyo an sarong dyargon na Pidyin-Ingles kan Hapon na nabilog pagkatapos kan Ikaduwang Gerang Pankinaban na ipigtataram sa tanga kan Amerikanong personel nin militar asin kan Hapones sa mga base militar kan US sa okupadong Hapon. Ini naisip na sarong pidyin,[1] dawa na an pagsusuri sa mga tampok kan tataramon nagpapamati na ini sarong pre-pidyin o sarong dyargon imbes na sarong pusog na pidyin.[2]
Nailuwas ini sa Korea sa kasagaagan kan Gerang Korea kan mga Amerikanong personel nin militar bilang methodo kan pakikipagtakod sa mga Koryano. Digdi nakakua nin mga pirang mga kataga na Koryano, alagad namatinir na marhay na nakabase sa Ingles asin Hapon. Dai pa man sana nahaloy, ini na an halawig na piggagamit sa Prepekturang Okinawa,[3] kung sain igwa nin mga signipikanteng presensyang militar kan U.S..
Nagtatampok man an mga isla nin Bonin nin parehas na porma kan Pidyin na Ingles kan Hapon na minatukdo sa Ingles na Bonin. An kontak na tataramon na ini nabilog nin huli ta sa pabalik-balik na pagbabago sa nangingibabaw na mga tataramon sa tanga kan Ingles asin Hapon na minasakop sa laog kan sarong gatos na taon.[4]
Minukna an ngaran na Ingles na Kawayan ni Arthur M. Z. Norman sa sarong artikulo,[5] kung sain inot niya iniladawan an tataramon.
Palatanugan
Sa mga pagkakaiba sa tanga kan Hapon asin sa mga panuytuyan kan mga tanog na kaiba sa lambang tataramon asin an pagkaag nom mga tanog na idto sa laog kan mga kataga, an pagsasalak kan duwa sa laog kan Ingles na Kawayan nagpapahiling nin pirang mga kalainan sa tanga kan mga indibidwal na parataram nin Ingles asin mga parataram nin Hapon dawa para sa parehas na mga kataga.
An mga pangtapos na katanog kan mga tataramon parati na binabago kan mga nagtataram kan Hapon para sa mga taramon na Ingles na dai nagtatapos sa [n, m,] o [ŋ] (arog sana kan can, from, asin song, susog sa pagkakasambit) sa paagi kan pagdugang nin /o/ o /u/ sagkod sa puro kan kataga ng salita.[6]:60 Kinua an pagbabago na ini kan mga nagtataram kan Ingles, bagama't inilapat ning dai aram kung tano ini ginibo, arog kan sa kaso kan saymo-saymo na an boot sabihon parehas o sa Ingles 'same'.[6]
An saro pang kaarog na pagbabago na ipinapahiling sa Ingles na kawayan iyo an pagdugang kan "ee" na tanog (arog sana kan cheese o keso) sa puro kan mga katagang Ingles. An mga kataga na arog kan 'change' (pagbago, pagsangli, pagribay), 'catch' (salo), asin 'speak' (taram) nagiging ining changee, ketchee, asin speakie.[6]
Arog man kaiyan, inarog kan mga nagtataram kan Hapon an pirang aspeto kan pagtataram sa Ingles sa paagi kan paghali kan mga huring patanog sa pirang kataga, arog kan kataga na para sa 'car' na karaniwan, jidōsha sa Hapon alagad pigsasabi bilang jidoš[6] sa Ingles na Kawayan.
Palapormahan
An Dokumentasyon kan morpolohiya kan Ingles na Kawayan, imbes, dai kumpleto dangan kaya masakit an pagpapahiling kan presensya o kawaran nin manlainlain na mga karakteridad.
An Tambalan, halimbawa sana, igwang kadikit na rekord kan nag-iiral sa laog kan Ingles na Kawayan nin huli digdi. Sa balyong kamot, urog na namamangnuhan an apiksasyon. An pagkakaigwa nin suffix na -san, kinua sa Hapon, parating tinatakod sa mga reperensya asin address arog kan "mama", "papa", "boy", "girl", asin "baby" tanganing makabilog nin mga pangngaran arog kan mama-san o baby-san.[7]
An kadagdagan na morpolohiya na katangian na ipinapahilibg sa Ingles na Kawayan iyo an reduplikasyon, dawa na an mga halimbawang ipinahiling gikan sa tataramon nagpapamati na ini bakong tunay na reduplikasyon nin huli ta mayong mga porma nin mga kataga na ini na igwang sarong solong pagbutwa sana kan gamot. An mga kataga na idto iyo an chop-chop na an boot sabihon 'pagkakan o kakanon', dame-dame na an boot sabihon 'maraot', asin an hubba-hubba na an boot sabihon 'magmadali'.[7]
Sintaks
Nin huli ta an Ingles na Kawayan dai naggigibo non signipikanteng paggamit nin inpleksyon asin limitado an bokabularyo, an mga kataga nakakua nin dakol na mga panksyon. An mga pangngaran parating nagsisirbi digdi bilang panginot na gamit, na piggagamit bilang sarong panhiro o berbo, pang-tipo o adhetibo, o adberbo na nabilog. Halimbawa, chop-chop na an boot sabihon 'pagkakan o kakanon' alagad 'magkakan o kumakan' man. An iba pang mga kataga na duruwahan an gamit arog kan hayaku na an boot sabihon 'marikas' asin 'magdalidali' man, an sayonara na an boot sabihon 'kawaran' asin 'para mahali', asin an taksan na an boot sabihon 'dakol, dakulon', 'mas', asin 'dakula'.[8]
Halimbawa nin mga parirala
Kinua an mga ehemplo sa Duke (1970), p. 170.
| Ingles na Kawayan | Palis-taramon |
|---|---|
| How much you say, papa-san? | pangaranan mo an saimong presyo |
| You number one washee-washee ketchee; number one presento hava-yes | Kung gigibuhon mo an sakuyang paglalaba ning kasiya-siya, babayadan taka nin toltol |
Mga tala
- ↑ Duke (1970), p. 170.
- ↑ Avram (2017), p. 72.
- ↑ Smith (1994), p. 343.
- ↑ Long (2007), pp. 17–18.
- ↑ Norman (1955), p. 44.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 Avram (2017), p. 61.
- ↑ 7.0 7.1 Avram (2017), p. 63.
- ↑ Avram (2017), p. 67.
Mga pinagkuanan
- Avram, Andrei A. (2017). "“Two Sides of the Same Coin”: Yokohama Pridgin Japanese and Japanese Pidgin English". Acta Linguistica Asiatica 7 (1): 57–76. doi:. ISSN 22323317.
- Duke, Charles R. (May 1970). "The bamboo style of English". College Composition and Communication (National Council of Teachers of English) 21 (2): 170–172. doi:.
- Long, Daniel (2007). "When islands create languages". Shima: The International Journal of Research into Island Cultures 1 (1): 15–27. ISSN 1834-6057. https://www.shimajournal.org/issues/v1n1/e.-Long-Shima-v1n1.pdf.
- Norman, Arthur M. Z. (1955). "Bamboo English: The Japanese Influence Upon American Speech". American Speech 30 (1): 44–48. doi:.
- Arends, Jacques; Muysken, Pieter; Smith, Norval, eds. (1994). "An annotated list of creoles, pidgins, and mixed languages". Pidgins and Creoles: An Introduction. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins. pp. 331–374. ISBN 978-1556191695.
Hilingon man
