Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.
మూస:హిందూ పురాణం వరుణుడు అష్టదిక్పాలకులలో ఒకడు. హిందూ పురాణం ప్రకారం అతడు పడమర దిక్కుకు అధిపతి.[1] వరుణుడిని హిందూ పురాణ గ్రంధాల ప్రకారం వరుణ దేవుడు, వాన దేవుడు అని అంటారు. అతని నివాసం, స్వేచ్ఛ నీటి అడుగున ప్రపంచానికి విస్తరించింది.ఆదిత్యాలుగా పరిగణించబడే పన్నెండు దేవుళ్ళలో ఒకడని భావిస్తారు.పురాణాల ప్రకారం వరుణదేవుడు కశ్యప రుషి కుమారుడు. కశ్యపునికి అదితి వలన ఆదిత్యులు జన్మించారు.వరుణుడు ఆధిత్యులలో ఒకడు.అదితి అంటే ఎల్లలు లేదా హద్దులు లేంది అని అర్థం.ఆదితి తల్లి నుండి జన్మించినందున వరుణదేవుడుకు అనంతమైన జలాల అధిపత్యం కలిగి ఉన్నాడు.ఇంకా మేఘాలు, వర్షాలను పర్యవేక్షించే అధికారం ఇతనికే ఉంది. మహాసముద్రాలు, సముద్రాలు, నదులు, అన్ని ఇతర నీటి వనరులను నియంత్రిస్తాడు. మహాభారత కాలంలో పాండవులలో ఒకడైన అర్జునుడిని వరుణుని కుమారుడిగా ప్రశంసించారు.అర్జునుడను అర్జునా, అర్జునా అని ప్రార్థిస్తే ఉరుములు,మెరుపులు బారి నుండి రక్షిస్తుందనే నమ్మకాన్ని ఇప్పటికీ కూడా విస్తృతంగా నమ్ముతారు.[2]
వరుణుడు ఆర్థికంగా ప్రపంచం మొత్తాన్ని శాసించగలడు. పురాతన వేద దేవతలలో ఒకడు. అతను ఆకాశమంత వ్యక్తిత్వం కలవాడు. అతను మేఘాలు, నీరు, నదులు సముద్రాలతో సంబంధం కలిగి ఉన్నాడు.అతను కొన్నిసార్లు ప్రశంసించబడతాడు. విశ్వానికి రాజు అంతటివాడు. అత్యున్నత ప్రపంచంలో నివసిస్తున్నాడు. అతని జ్ఞానం, శక్తి అపరిమితమైనవి.అతను వెయ్యి కళ్ళు కలిగి, ప్రపంచం మొత్తాన్ని పర్యవేక్షిస్తాడు.[3]అందువల్ల అతను నైతిక చట్టానికి ప్రభువులాంటివాడు. ఈ చట్టాన్ని ఉల్లంఘించిన వారిని శిక్షిస్తుంటాడు. కానీ వారు పశ్చాత్తాపపడి ప్రార్థన చేస్తే వారిని కనికరం నుండి క్షమించేతత్వం కలిగి ఉన్నాడు.వాయుదేవుడు ద్వారా గాలిని సక్రియం చేయడం ద్వారా వర్షం, పంటలు ఇవ్వడం ద్వారా జీవితాన్ని నిలబెడతాడు.ప్రారంభంలో వరుణుడు ప్రధాన దేవత అయినప్పటికీ, అతను తరువాత ఇంద్రుడుకు తన స్థానాన్ని ఇచ్చాడు.తరువాతి పౌరాణిక సాహిత్యంలో వరుణను పడమర దిక్కుకు ప్రధాన దేవతగా, మహాసముద్రాలు, నీరు, జల జంతువులకు అధిపతిగా వర్ణించారు. కొన్ని దేవాలయాలలో మొసలిపై స్వారీ చేస్తున్నట్లు చిత్రీకరించబడింది. తన నాలుగు చేతుల్లో రెండింటిలో అతను పాము, పాశం (ఉచ్చు) కలిగి ఉన్నాడు. కొన్నిసార్లు అతను ఏడు హంసలు గీసిన రథంలో స్వారీ చేసి, కమలం, శబ్దం, శంఖం, రత్నాల పాత్రను నాలుగు చేతుల్లో పట్టుకున్నట్లు చిత్రీకరించబడింది.అతని తలపై గొడుగు ఉంటుంది.[4]
రామాయణం ప్రకారం రావణుడు, సీతను బలవంతంగా ఎత్తుకొనిపోయి తన ఆధీనంలో ఉన్న ద్వీపంలో బందీగా ఉంచుతాడు.ఆ విషయం జఠాయువు అనే పక్షి ద్వారా రాముడు సీత జాడతెలుసుకొని, రక్షించడానికి లంకకు బయలుదేరతాడు.ఆ వెళ్ళే ప్రయత్నంలో భాగంగా రాముడు సప్తసముద్రాలను పరిశీలించి దాటటానికి హిందూ ఇతిహాసం రామాయణం ప్రకారం వరుణుడు ప్రముఖ పాత్ర పోషించినట్లుగా తెలుస్తుంది.రాముడు మహాసముద్రాల ప్రభువుగా బావించే వరుణునికి మూడు పగలు, మూడు రాత్రులు తపస్సు చేస్తాడు.అయినా వరుణుడి వద్ద నుండి ఎటువంటి సహాయ సంకేతాలు రావు.రాముడు కోపం చెంది, మహాసముద్రాలను, లోపల నివసించే జీవులను నాశనం చేయటానికి ప్రయత్నం మొదలు పెడతాడు. వరుణుడు తనకు ఆపద తప్పదని తలచి రాముడిని వేడుకోవటానికి నీటి లోతుల నుండి పైకి వస్తాడు.తన నిస్సహాయ పరిస్థితిని వివరిస్తాడు.సముద్రంలో నివసించే దెయ్యాల జాతిని నాశనం చేయాలని రాముడిని వేడుకుంటాడు.వరుణుడు అభ్యర్థన విని,సముద్రంలోని మలిన మలినాలను పారద్రోలి, జలాలను శుభ్రపరిచి పరిశుభ్రమైన వాతావరణాన్ని నెలకొల్పుతాడు.దానికి వరుణుడు ఎంతో సంతోషించి, రాముడి సైన్యం జలాలమీదుగా వెళ్ళడానికి సహకరిస్తాడు.[2]
ఇతనికి జ్యేష్ఠాదేవి ద్వారా అధర్ముడు అనే కొడుకు కలిగాడు.హిందూ దేవత వారుణి అతని భార్య.ఆమెను జలదేని అని అంటారు. ఇతని పట్టణం శ్రద్ధావతి. ఆయుధం పాశం, వాహనం మొసలి.
[[వర్గం:పురాణ పాత్రలు]]