Knowledge Base Wiki

Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.

Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.

MPEG-1 Audio Layer 3
கோப்பு நீட்சி.mp3
அஞ்சல் நீட்சிaudio/mpeg
இயல்புAudio
சீர்தரம்ISO/IEC 11172-3, ISO/IEC 13818-3

எம்பெக்-1 ஆடியோ லேயர் 3 பொதுவாக எம்பி3 என சுருக்கமாக அழைக்கப்படுகிறது. இது இழப்புத் தரவு நெரித்தழுத்தல் வடிவத்தைப் பயன்படுத்தும் ஒரு காப்புரிமையாக்கப்பட்ட டிஜிட்டல் ஆடியோ குறியேற்ற வடிவம் ஆகும். இது ஒரு நுகர்வோர் ஆடியோ சேமிப்புக்கான பொதுவான ஆடியோ வடிவம் ஆகும். அத்துடன் டிஜிட்டல் ஆடியோ பிளேயர்களின் பின்னணி இசைக்கான டிஜிட்டல் ஆடியோ நெரித்தழுதலுக்கான உண்மையான தரம் ஆகும்.

எம்பி3 ஒரு ஆடியோ-குறித்த வடிவம், இது மூவிங் பிக்சர்ஸ் எக்ஸ்பர்ட்ஸ் குழுவினால் அதன் எம்பெக்-1 தரத்தின் ஒரு பகுதியாக வடிவமைக்கப்பட்டது. இந்தக் குழு ஜெர்மனியில் எர்லங்கனில் உள்ள ஃபிரான்ஹோஃபர் IIS, அமெரிக்காவில் நியூஜெர்சியில் முர்ரே ஹில்லில் உள்ள AT&T-பெல் லேப்ஸ் (தற்போது ஆல்காடெல்-லூசெண்டின் ஒரு பகுதி), தாம்சன்-பிராந்த், CCETT அத்துடன் மற்றும் பலர் அடங்கிய பொறியாளர் அணியால் உருவாக்கப்பட்டது. இது 1991 ஆம் ஆண்டில் ISO/IEC தரத்தால் ஏற்றுக் கொள்ளப்பட்டது.

எம்பி3 இல் பயன்படுத்தப்படும் இழப்பு நெரித்தழுத்தல் வழிமுறை ஆடியோ பதிவுக்குத் தேவைப்படும் தரவுகளின் அளவைக் குறைப்பதற்கும், அவ்வாறு குறைக்கப்பட்ட பிறகும் அந்த ஒலியில் நெரித்தழுத்தப்படாத மூல ஒலியில் இருந்த அதே தரம் இருப்பதாக பெரும்பாலான கேட்பவர்கள் கருதும்படியும் இருப்பதற்கு வடிவமைக்கப்பட்டது. ஒரு எம்பி3 கோப்பு 128 கி.பிட்/நொடி அமைப்பைப் பயன்படுத்தி உருவாக்கப்படுகிறது. இது அசலான ஆடியோ மூலத்தை விட 1/11[note 1] என்ற அளவில் CD கோப்பை உருவாக்கும். ஒரு எம்பி3 கோப்பை உயர் மற்றும் குறைவு பிட் வீதங்களிலிலும் உருவாக்க முடியும். உயர் மற்றும் குறைவு பிட் வீதங்களுக்கு ஏற்றவாறு அதன் தரம் இருக்கும்.

நெரித்தழுத்தல் பணிகள் ஒலியின் சில பகுதிகளின் உள்ள துல்லியத்தன்மையைக் குறைக்கும், அவை பெரும்பாலான மக்களின் கேட்டல் கவனிப்புத் திறனுக்கு அப்பாற்பட்டதாகக் கூடியதாக இருக்கும். இந்த முறை பொதுவாக புலனுணர்வுக் குறிமுறை என குறிப்பிடப்படுகிறது.[2] இது உள்ளமைவில் ஒரு குறுகிய கால நேரம்/அதிர்வெண் ஆய்வு விண்டோவுடன் ஒலியை வெளிப்படுத்தும். இதில் மனிதர்களால் குறைவாக கேட்க முடிந்த துல்லியமான கூறுகளை நீக்குவதற்கு அல்லது குறைப்பதற்கு ஒலிப் புலப்பாடு மாதிரிகள் பயன்படுத்தப்படுகின்றன. மேலும் இதில் மீதமுள்ள தகவலின் பதிவுகள் ஆற்றல்மிக்க முறையில் செய்யப்படும்.

இந்த தொழில்நுட்பம் பொதுவாக கருத்து ரீதியாக பிம்ப நெரித்தழுத்தல் வடிவமான JPEG ஆல் பயன்படுத்தப்படும் கொள்கைகளுடன் தொடர்புடையதாக இருக்கிறது. குறிப்பிட்ட வழிமுறைகளையே பயன்படுத்திய போதும் இரண்டுக்கும் உள்ள வேறுபாடு பின்வருமாறு: JPEG மிகவும் பரவலாக ஒத்திசைக்கப்பட்ட (இது உருவங்களுக்கு தேவையானது) உள்ளமைப் பார்வை மாதிரியை பயன்படுத்துகிறது. ஆனால் எம்பி3 மிகவும் சமிக்ஞை சார்ந்ததாய் இருக்கும் சிக்கலான துல்லியமான ஒலிமறைப்பு மாதிரியைப் பயன்படுத்துகிறது.

வரலாறு

உருவாக்கம்

எம்பி3 இழப்பு ஆடியோத் தரவு நெரித்தழுத்தல் வழிமுறை கேட்டல் ஒலிமறைப்பு எனப்படும் மனிதர் கேட்கும் தன்மையின் புலனுணர்வு எல்லைகளைப் பயன்படுத்திக் கொள்கின்றது. 1894 ஆம் ஆண்டு ஆல்ஃபிரட் மார்ஷல் மேயர் ஒரு தொனி மற்றொரு குறைந்த அதிர்வெண் உடைய தொனியால் கேட்க முடியாததாக உண்டாக்கப்படுகிறது எனக் குறிப்பிட்டார்.[3] 1959 ஆம் ஆண்டில் ரிச்சர்ட் எஹ்மர் கேட்டல் வளைவுகளின் முழுமையான தொகுப்பு என்று இந்த விசயத்தைப் பற்றி விவரித்தார்.[4] எர்ன்ஸ்ட் டெர்ஹார்டிட் மற்றும் பலர் உயர் துல்லியத்துடன் கேட்டல் ஒலிமறைப்பு வழிமுறையை உருவாக்கினர்.[5] ஃபிளெட்ச்சருக்கு முந்தைய எழுத்தாளர்களின் பல்வேறு அறிக்கைகள் இந்தப் பணியில் பயன்படுத்தப்பட்டது. மேலும் இந்தப் பணி தொடக்கத்தில் மாறுநிலை விகிதங்கள் மற்றும் மாறுநிலை பட்டையகளங்களால் வரையறுக்கப்பட்டது.

ஒலி புலப்பாடு ஒலிமறைப்பு கோடக் அமெரிக்காவில் நியூஜெர்சியில் முர்ரே ஹில்லில் உள்ள AT&T-பேல் லேப்ஸைச் சேர்ந்த மான்ஃபிரட் ஆர். ஷ்ரோடர் மற்றும் [6] எம். ஏ. கிராஸ்னர்[7] ஆகியோரால் வெளிப்படையாகச் சார்பில்லாமல் 1979 ஆம் ஆண்டு முதன் முதலில் வெளியிடப்பட்டது. கிராஸ்னர் முதன் முதலில் பேசுவதற்கான வன்பொருளை தயாரித்து வெளியிட்டார். அதை இசை பிட் நெரித்தழுதலுக்குப் பயன்படுத்த முடியாது. ஆனால் வெளியிடப்பட்ட அவரது முடிவுகள் தெளிவற்றதாக இருந்தன. லிங்கன் ஆய்வுக்கூட தொழில்நுட்ப அறிக்கை உடனடியாக ஒலி புலப்பாடு கோடக் உருவாக்கத்தில் முக்கிய தாக்கத்தை ஏற்படுத்தவில்லை. மான்ஃபிரட் ஷ்ரோடர் உலகளாவிய ஒலியியல் மற்றும் மின் பொறியாளர்கள் சமூகத்தில் மிகவும் தெரிந்த மற்றும் மரியாதைக்குரிய நபர் ஆவார். அவரது ஒலியியல் மற்றும் மூல-குறியாக்கம் (ஆடியோத் தரவு நெரித்தழுத்தல்) தொடர்பான ஆய்வுகள் முக்கிய பங்குவகிக்கின்றன. கிராஸ்னர் மற்றும் ஷ்ரோடர் இருவரும் எபர்ஹார்ட் எஃப். ஜ்விக்கரின் பணியான மாறுநிலைப் பட்டைகளில் இசைத்தல் மற்றும் ஒலிமறைத்தல் பகுதிகளைச் சார்ந்து பணிபுரிந்தனர்.[8][9] அவை பெல் லேப்ஸின் ஹார்வி ஃபிளெட்ச்சர் மற்றும் அவருடன் இருப்பவர்களின் அடிப்படை ஆய்விலிருந்து உருவாக்கப்பட்டன.[10] பலவகையான (பெரும்பாலும் புலனுணர்வு) ஆடியோ நெரித்தழுத்தல் வழிமுறைகள் IEEE இன் நடுவமான ஜர்னல் ஆன் செலக்டட் ஏரியாஸ் இன் கம்யூனிகேஷனஸ்.[11] ஆடியோ பிட் நெரித்தழுத்தல் தொழில்நுட்பங்கள் பணிபுரிதலில் பரவலான வெளிப்பாடுகளை 1988 ஆம் ஆண்டு பிப்ரவரியில் அந்த பத்திரிகையில் குறிப்பிடப்பட்டிருந்தது. அவற்றில் சில கேட்டல் ஒலிமறைத்தலை அவற்றின் அடிப்படை வடிவமைப்பின் பகுதியாக பயன்படுத்தப்பட்டிருந்தன. மேலும பல நிகழ்-நேர வன்பொருள் அமலாக்கங்களைக் காண்பித்திருந்தன.

எம்பி3 இன் உடனடி முன்னோடிகள் "அதிர்வெண் களத்தில் ஏற்ற குறியாக்கம்" (OCF)[25] மற்றும் புலனுணர்வு பரிமாற்ற குறியாக்கம் (PXFM) ஆகும்.[12] இந்த இரண்டு கோடக்குகளும் தாம்சன்-பிராந்த்தின் பிளாக்-ஸ்விட்ச்சிங் பங்களிப்புடன் இணைந்து உருவான கோடக் ASPEC எனப்படுகிறது. இது MPEGக்கு அனுப்பப்பட்டது. மேலும் இது தரத்தின் அடிப்படையில் வென்றது. ஆனால் செயல்பாடு அமல்படுத்த மிகவும் சிக்கலாக இருந்ததால் தவறுதலாக நிராகரிக்கப்பட்டது. வன்பொருளில் (கிரஸ்னரின் வன்பொருள் நடைமுறைப் பயன்பாட்டிற்கு மிகவும் சிக்கலானதாகவும் மெதுவானதாகவும் இருந்தது) ஒரு ஆடியோ புலனுணர்வு குறியாக்கியின் (OCF) முதல் நடைமுறைச் செயல்பாடு, மோட்டோரோலா 56000 DSP சிப்கள் சார்ந்த ஒலி புலப்பாடு பரிமாற்ற குறியாக்கியில் செயல்படுத்தப்பட்டது.

எம்பி3 நேரடியாக OCF மற்றும் PXFM ஆகியவற்றின் வழிவநதது. எம்பி3, AT&T-பெல் லேப்ஸின் திரு. ஜேம்ஸ் டி. ஜான்ஸ்டனுடன் AT&T-பெல் லேப்ஸில் ஒரு முனைவர் பட்டத்திற்கு பிந்தைய ஆய்வாளராக பணியாற்றும் டாக்டர் கார்ஹெயின்ஸ் பிராண்டன்பர்க், எர்லங்கனில் உள்ள ஒருங்கிணைந்த சுற்றுகளுக்கான ஃபிரான்ஹோஃபர் அமைப்புடன் இணைந்து வெளிப்படுத்திய செயல்பாடு ஆகும். மேலும் இதில் ஒலி புலப்பாடு உப-பட்டை குறியாக்கிகளின் MP2 பிரிவின் பங்களிப்பும் சிறிது இருந்தது.

எம்பெக்-1 ஆடியோ லேயர் 2 குறியேற்றம் டிஜிட்டல் ஆடியோ ஒலிபரப்பு (DAB) திட்டத்தில் முதன் முதலில் தொடங்கப்பட்டது. இது ஜெர்மனியில் உள்ள ஈகோன் மெயிர்-எங்கலென்டாய்ட்சே ஃபோர்ஸ்கங்க்ஸ்- உண்ட் வெர்ஸுக்சான்ஸ்டால்ட் ஃபர் லஃப்ட்- உண்ட் ராம்ஃபார்ட் இன் (பின்னர் டெயுட்செஸ் ஜெண்ட்ரம் ஃபர் லஃப்ட்- உண்ட் ராம்ஃபார்ட் என அழைக்கப்பட்டது. இதன் பொருள் ஜெர்மன் விண்வெளி மையம் ஆகும்) ஆல் நிர்வகிக்கப்படுகிறது. ஐரோப்பிய அமைப்பு இந்த திட்டத்திற்கு நிதியுதவி செய்தது. இது பொதுவாக EU-147 என அழைக்கப்பட்டது. 1987 ஆம் ஆண்டு முதல் 1994 வரை EUREKA ஆய்வுத் திட்டத்தில் ஒரு பகுதியாக இருந்தது.

ஜெர்மனியின் எர்லங்கன்-நியூரம்பர்க் பல்கலைக்கழகத்தில் ஒரு மருத்துவ ஆய்வு மாணவராக இருந்த கார்ல்ஹெயின்ஸ் பிராண்டன்பர்க், 1980களின் தொடக்கத்தில் டிஜிட்டல் இசை நெரித்தழுத்தலில் பணிபுரியத் தொடங்கினார். அதில் மக்கள் எப்படி இசையை அறிந்துகொள்கிறார்கள் என்பதில் கவனம் செலுத்தினார். அவர் 1989 ஆம் ஆண்டில் அவரது முனைவர் ஆய்வுப் பணியை முடித்து எர்லங்கன்-நியுரம்பர்கில் உதவிப் பேராசிரியரானார். அங்கிருந்த போதும் அவர் ஃபிரான்ஹோஃபர் அமைப்பின் (1993 ஆம் ஆண்டில் அவர் ஃபிரான்ஹோஃபர் நிறுவனத்தில் பணியில் சேர்ந்தார்) அறிவியலாளர்களுடன் இணைந்து இசை நெரித்தழுத்தல் பணியைத் தொடர்ந்தார்.[13]

1991 ஆம் ஆண்டில் மியூசிகாம் மற்றும் ASPEC (அடாப்டிவ் ஸ்பெக்ட்ரல் எண்ட்ரோபி கோடிங்) ஆகிய இரண்டு கருத்துருக்கள் கிடைத்தன. மியூசிகாம் தொழில்நுட்பம் பிலிப்ஸ் (நெதர்லாந்து), [[CCETT|CCETT]] (பிரான்ஸ்) மற்றும் இன்ஸ்டிட்யூட் ஃபர் ரண்ட்ஃபங்க்டெக்னிக் (ஜெர்மனி) ஆகியோரால் வெளியிடப்பட்டது. இது அதன் எளிமை மற்றும் பிழைத்திருத்தத்தின் காரணமாக தேர்ந்தெடுக்கப்பட்டது. அத்துடன் இதற்கு உயர் தர நெரித்தழுத்தப்பட்ட ஆடியோவின் குறியேற்றத்துக்கும் குறைவான கணக்கீட்டு ஆற்றல் இருந்தாலே போதுமானது.[14] உப-பட்டை குறியாக்கம் சார்ந்த மியூசிகாம் வடிவம், எம்பெக் ஆடியோ நெரித்தழுத்தல் வடிவத்திற்கு (மாதிரி வீதங்கள், சட்டங்களின் கட்டமைப்பு, தலைப்புகள், ஒவ்வொரு சட்டத்திற்குமான மாதிரிகளின் எண்ணிக்கை) அடிப்படை ஆகும்.

பெரும்பாலான இதன் தொழில்நுட்பம் மற்றும் யோசனைகள் ISO எம்பக் ஆடியோ லேயர் I மற்றும் லேயர் II ஆகியவற்றின் வரையறையுடன் ஒருங்கிணைந்தது மற்றும் லேயர் III (எம்பி3) வடிவத்தில் தனித்த வடிகட்டு வங்கி கணக்கீட்டு ரீதியாக ஆற்றலற்ற கலப்பின வடிகட்டு வங்கி ஆகும். பேராசிரியர் முஸ்மான் (ஹான்னோவர் பல்கலைக்கழகம்) தலைவராக இருந்த போது அதன் தரம் லியோன் வேன் டெ கெர்கோஃப் (லேயர் I) மற்றும் கெர்ஹார்ட் ஸ்டோல் (லேயர் II) ஆகியோரின் பொறுப்பில் மாற்றம் செய்யப்பட்டது.

லியோன் வேன் டெ கெர்கோஃப் (நெதர்லாந்து), கெர்ஹார்ட் ஸ்டோல் (ஜெர்மனி), லியோனர்டோ சியாரிக்லியோன் (இத்தாலி), ஒய்வெஸ்-ஃபிராங்கோய்ஸ் டெஹரி (பிரான்ஸ்), கெர்ல்ஹெயின்ஸ் பிரெண்டன்பர்க் (ஜெர்மனி) மற்றும் ஜேம்ஸ் டி. ஜான்ஸ்டன் (அமெரிக்கா) கொண்ட பணியாளர் குழு ASPEC இலிருந்து யோசனைகள் எடுத்து லேயர் 2 இல் இருந்து வடிகட்டு வங்கியை ஒருங்கிணைத்து அவர்களது சொந்த யோசனைகளையும் சேர்த்து எம்பி3 உருவாக்கினர். அது MP2 வில் 192 கி.பிட்/நொடியில் கிடைக்கும் தரம் 128 கி.பிட்/நொடியிலேயே கிடைப்பதற்காக வடிவமைக்கப்பட்டது.

அனைத்து வழிமுறைகளும் 1991 ஆம் ஆண்டில் ஏற்றுக்கொள்ளப்பட்டு 1992 ஆம் ஆண்டில் எம்பெக்-1 இன் ஒரு பகுதியாக இறுதியாக்கப்பட்டது. இதுவே எம்பெக்கால் வெளியிடப்பட்ட முதல் தரமான தொகுப்பாகும். இதற்கு 1993 ஆம் ஆண்டில் சர்வதேச தரம் ISO/IEC 11172-3 வழங்கப்பட்டது. எம்பெக் ஆடியோவின் தொடர்ந்த பணி 1994 ஆம் ஆண்டில் எம்பெக் தரங்களின் இரண்டாவது தொகுப்பின் ஒரு பகுதியாக இறுதியாக்கப்பட்டது. எம்பெக்-2 வுக்கு 1995 ஆம் ஆண்டில் முறையான சர்வதேச தரம் ISO/IEC 13818-3 வழங்கப்பட்டது.[15] MPEG-2.5 ஆடியோவும் இருக்கிறது. இது ஃபிரான்ஹோஃபர் IIS ஆல் உருவாக்கப்பட்ட ஒரு தனியுரிமையான அலுவல்சாரா விரிவாக்கம் ஆகும். இது மிகவும் குறைந்த பிட்ரேட்டுகள் மற்றும் குறைந்த மாதிரி அதிர்வெண்கள் ஆகியவற்றை உடைய திருப்திகரமான பணியாக எம்பி3 ஐ இயங்கச் செய்தது.[16][17]

குறியீட்டாளரின் செயல்திறன் ஒப்பீடு பொதுவாக பிட் ரேட்டுகளில் வரையறுக்கப்படுகிறது. ஏனெனில் நெரித்தழுத்தல் விகிதம் பிட் ஆழம் மற்றும் உள்ளிட்டு சமிக்ஞைகளின் மாதிரி விகிதம் ஆகியவற்றைச் சார்ந்து இருக்கும். எனினும் நெரித்தழுத்தல் விகிதங்கள் அடிக்கடி வெளியிடப்படும். அவற்றில் குறுவட்டு (CD) துணைஅலகுகள் (44.1 கி.ஹெர்ட்ஸ், 2 அலைவரிசைகளில் ஒவ்வொரு அலைவரிசைக்கும் 16 பிட்ஸ் அல்லது 2×16 பிட்) அல்லது சில நேரங்களில் டிஜிட்டல் ஆடியோ டேப் (DAT) SP துணைஅலகுகள் (48 kHz, 2×16 bit) ஆதாரங்களாகப் பயன்படுத்தப்படுகிறது. இதில் பிந்தைய ஆதாரத்தில் நெரித்தழுத்தல் விகிதங்கள் அதிகமாக இருக்கும். இந்த செயல்முறையில் உள்ள சிக்கல் நெரித்தழுத்தல் விகிதம் என்ற சொல் இழப்பு குறியீட்டாளர்களுக்காகப் பயன்படுத்தப்படுதல் ஆகும்.

கார்ல்ஹெயின்ஸ் பிராண்டன்பர்க், சூசன்னே வேகாவின் "டாம்'ஸ் டைனர்" பாடல் அடங்கிய ஒரு CD பதிவை எம்பி3 நெரித்தழுத்தல் வழிமுறையை மதிப்பிடவும் செப்பனிடவும் பயன்படுத்தினார். இந்தப் பாடல் தேர்ந்தெடுக்கப்பட்டதற்கான காரணம், அது ஒற்றையலைவரிசை இயல்பை ஒத்ததாகவும் பரவலான கலவையான உள்ளடக்கம் கொண்டிருந்ததாலும் ஆகும், இதனால் நெரித்தழுத்தல் வடிவத்தின் மறு ஒலிபரப்பைக் கேட்கும் போது மிகவும் சுலபமாக குறைபாடுகளைக் கேட்க முடிந்தது. சிலர் நகைச்சுவையாக சூசன்னே வேகாவை "எம்பி3 இன் அன்னை" என்று குறிப்பிடுவார்கள்.[18] மேலும் சில சிக்கலான ஆடியோ பகுதிகள்(க்ளொக்கன்ஸ்பைல், டிரையாங்கிள், அக்கார்டியன் மற்றும் பல) EBU V3/SQAM ஆதார குறுவட்டிலிருந்து எடுக்கப்பட்டன மற்றும் அவை தொழில் ரீதியான ஒலிப் பொறியாளர்களால் எம்பெக் ஆடியோ வடிவத்தின் உள்ளுணர்வு ரீதியிலான தரத்தினை மதிப்பிடுவதற்காக பயன்படுத்தப்பட்டன.

பொதுமக்களிடம் சென்றடைதல்

ISO எம்பெக் ஆடியோ கமிட்டியின் உறுப்பினர்களால் பிட் இணங்கும் எம்பெக் ஆடியோ கோப்புகள் (லேயர் 1, லேயர் 2, லேயர் 3) உருவாக்கத்திற்கு C மொழியில் எழுதப்பட்ட ISO 11172-5 எனப்படும் ஒரு ஆதார உருவகப்படுத்துதல் மென்பொருள் அமலாக்கமாகும். குறிப்பிட்ட எண்ணிக்கையிலான இயக்க அமைப்பில் நிகழ் நேரமல்லாத நேரத்தில் இது பணிபுரியும். இது முதல் நிகழ் நேர நெரித்தழுத்தப்பட்ட ஆடியோவின் (DSP சார்ந்த) வன்பொருள் குறியீடாக்கமாக குறிப்பிடப்பட்டது. மற்ற பிற நிகழ் நேர எம்பெக் ஆடியோ குறியீடாக்கிகள் செயல்பாடுகள் நுகர்வோர் பெறும் கருவிகள் மற்றும் செட் டாப் பாக்ஸ்கள் ஆகியவற்றின் வழியாக டிஜிட்டல் ஒளிபரப்பு (ரேடியோ DAB, தொலைக்காட்சி DVB) செய்யும் பயன்பாட்டிற்காகக் கிடைக்கிறது.

பின்னர் ஜூலை 7, 1994 அன்று ஃப்ரான்ஹோஃபர் அமைப்பு 13enc என்றழைக்கப்படும் முதல் எம்பி3 குறியீட்டாக்கி மென்பொருளை வெளியிட்டது.[19] கோப்புப்பெயர் நீட்டிப்பு .mp3 ஃப்ரான்ஹோஃபர் குழுவால் ஜூலை 14, 1995 அன்று தேர்ந்தெடுக்கப்பட்டது (இதற்கு முன்னர் கோப்புகள் .bit என்ற நீட்டிப்பைக் கொண்டிருந்தன). Winplay3 எனப்படும் முதல் நிகழ்-நேர எம்பி3 பிளேயர் மென்பொருளினால் (செப்டம்பர் 9, 1995 அன்று வெளியிடப்பட்டது) பலரும் அவர்களது PCக்களில் எம்பி3 கோப்புகளை குறியீடாக்கவும் கேட்கவும் முடிந்தது. அந்த நேரத்தில் மிகவும் குறைந்த அளவுள்ள (~ 500 MB) வன்வட்டுக்கள் இருந்ததால் உபகரணம் சாராத (பார்க்க டிரேக்கர் மற்றும் MIDI) இசையைச் சேமித்துக் இழப்பு நெரித்தழுத்தல் தேவையாய் இருந்தது, கணிணியில் மறு ஒலிபரப்பாக கேட்பதற்கானதுவே.

இணையம்

1994 ஆம் ஆண்டின் முதல் பாதியிலிருந்து 1990களின் இறுதி வரை எம்பி3 கோப்புகள் இணையத்தில் பரவ ஆரம்பித்தன. நல்சாஃப்ட்டின் ஆடியோ பிளேயர் வின்ஆம்ப் (1997 ஆம் ஆண்டில் வெளியிடப்பட்டது) மற்றும் யுனிக்ஸ் ஆடியோ பிளேயர் mpg123 கண்டுபிடிக்கப்பட்டதால் படிப்படியாக எம்பி3க்கள் பிரபலமடையத் தொடங்கின. RIAA வால் சட்ட ரீதியான அடக்குமுறை முயற்சிகள் இருந்த போதும் 1998 ஆம் ஆண்டில் ரியோ PMP300 என்ற முதல் போர்ட்டபிள் எம்பி3 பிளேயர்கள் வெளியாயின.[20]

1997 ஆம் ஆண்டு நவம்பர் மாதம் mp3.com வலைத்தளம் சாராத கலைஞர்களால் உருவாக்கப்பட்டதான ஆயிரத்திற்கும் மேற்பட்ட எம்பி3க்களை அத்தளம் இலவசமாக வழங்கியது.[20] சிறிய அளவில் உள்ள எம்பி3 கோப்புகள் CDக்களில் வெட்டியெடுக்கப்பட்டு பரவலான பீர்-டு-பீர் கோப்புப் பரிமாற்றம் மேற்கொள்ள வழிவகுத்தது. இதற்கு முன்னர் இது கிட்டத்தட்ட செய்யமுடியாமலே இருந்தது. 1999 ஆம் ஆண்டு முதல் பெரிய பீர்-டு-பீர் கோப்புப்பரிமாற்ற நெட்வொர்க்கான நேப்ஸ்டர் துவங்கப்பட்டது.

எம்பி3க்களை சுலபமாக உருவாக்கவும் பரிமாற்றவும் முடிந்ததன் விளைவாக காப்புரிமையை மீறிச் செயல்படுதல் பரவலாக நிகழ்ந்தது. பெரும்பாலான பதிவு நிறுவனங்கள் இசையை இலவசமாகப் பரிமாற்றம் செய்யும் செயல்பாட்டினால் விற்பனை குறைந்துள்ளதாக வாதிடுகின்றனர், மேலும் இதை "இசைத் திருட்டு" என அழைத்தனர். அவர்கள் நேப்ஸ்டருக்கு (இறுதியாக அது மூடப்பட்டது) எதிராகவும், கோப்புப் பரிமாற்றத்தில் ஈடுபடும் தனிநபர் பயனர்கள் மீதும் வழக்கு தொடர்ந்தனர்.

எம்பி3 வடிவம் மிகவும் பிரபலமானதாக இருந்த போதும் ஆன்லைன் இசை விற்பனையாளர்கள் வாங்கப்பட்ட இசைக் கோப்புகளை பதிவு நிறுவனத்தின் அனுமதியின்றி பயன்படுத்துவதற்குச் சிரமமாக இருக்கும் வகையில் மறைக்கப்பட்ட அல்லது குழப்பமான தனியுரிமையுள்ள வடிவங்களைப் அடிக்கடி பயன்படுத்துகின்றனர். இந்த வழியில் கோப்புகளைப் பயன்படுத்துவதைக் கட்டுப்படுத்தும் செயல்பாடு டிஜிட்டல் உரிமைகள் நிர்வகித்தல் எனப்படுகின்றன. செயல்பாட்டில் இருக்கும் பீர்-டு-பீர் கோப்புப் பரிமாற்ற நெட்வொர்க்குகளில் இருந்து கோப்புகளைப் பாதுகாக்க இது அவசியம் என பதிவு நிறுவனங்கள் வாதிடுகின்றனர். இதில் பயனர்கள் தாங்கள் வாங்கிய இசையை வெவ்வேறு வகைக் கருவிகளில் மறு ஒலிபரபுச் செய்வது போன்ற மற்ற பக்க விளைவுகளும் இருக்கின்றன. எனினும் இந்தக் கோப்புகளில் உள்ள ஆடியோவின் உட்பொருளைப் பொதுவாக மறையீடு இல்லாத வடிவத்திற்கு மாற்ற முடியும். எடுத்துக்காட்டாக பயனர்கள் பொதுவாக கோப்புகளை ஆடியோ குறுந்தகட்டில் பதிலியாகப் பதிந்து கொள்ள அனுமதிப்பார்கள். இதற்கு மறையீடு இல்லாத ஆடியோ வடிவ மாற்றம் தேவை.

அங்கீகரிக்கப்படாத எம்பி3 கோப்புப் பரிமாற்றம் அடுத்த-தலைமுறை பீர்-டு-பீர் நெட்வொர்க்குகளிலும் தொடர்கிறது. சில அங்கீகரிக்கப்பட்ட சேவைகளாகவும் இருக்கின்றன. பீட்போர்ட், ப்ளீப், ஜுனோ ரெகார்ட்ஸ், eமியூசிக், ஜுன் மார்க்கெட் பிளேஸ், Walmart.com மற்றும் Amazon.com போன்றவை கட்டுப்பாடில்லாத இசையை எம்பி3 வடிவத்தில் விற்பனை செய்து வருகின்றன.

குறியிடப்பட்ட ஆடியோ

எம்பெக்-1 தரத்தில் எம்பி3 குறியாக்கிக்கான துல்லியமான விவரக்குறிப்புகள் உள்ளடங்கவில்லை. ஆனால் அவை எடுத்துக்காட்டு ஒலி புலப்பாடு மாதிரிகள், ரேட் லூப் மற்றும் மூலத்தரத்தின் விதிமுறை வகுக்கப்படாத பகுதியில் விருப்பம் போன்றவற்றை வழங்குகின்றன.[21] தற்போது இந்த பரிந்துரைக்கப்பட்ட செயல்பாடுகள் முழுமையாக உள்ளன. தரத்தைப் பயன்படுத்துபவர்கள் ஆடியோ உள்ளீட்டிலிருந்து தகவலை நீக்கும் பகுதிகளுக்காக அவர்களுக்குப் பொருந்திய சொந்த வழிமுறைகளைப் பயன்படுத்தினார்கள். அதன் விளைவாக பல்வேறு வகையாக எம்பி3 குறியாக்கிகள் கிடைக்கின்றன. ஒவ்வொன்றும் வெவ்வேறு தரத்தில் கோப்புகளை உருவாக்குகின்றன. ஒப்பீடுகள் பரவலாக இருக்கின்றன. அதனால் ஒரு எதிர்கால பயனருக்கு குறியாக்கிகளில் சிறந்ததை ஆய்வு செய்து தேர்ந்தெடுக்க சுலபமாக இருக்கும். ஒரு குறியீடாக்கி உயர் பிட் ரேட்ஸில் (LAME போன்றவை) ஆற்றல் வாய்ந்த குறியீடாக்கம் செய்யும் ஆனால் குறைந்த பிட் ரேட்ஸில் இது போன்ற தரம் இருக்க உத்தரவாதமில்லை என்பதை நாம் மனதிற் கொள்ள வேண்டும்.

குறியீடாக்கத்தின் போது 576 டைம்-டொமெய்ன் மாதிரிகள் எடுக்கப்பட்டு அவை 576 ஃப்ரீக்வன்சி-டொமெய்ன் மாதிரிகளாகப் பரிமாற்றப்படுகின்றன. நிலையற்றதாக இருந்தால், 576க்குப் பதிலாக 192மாதிரிகள் எடுக்கப்படுகின்றன. நிலையற்றதுடன் இணைந்த காலப் போக்கிலான குவாண்டைசேசன் இரைச்சலின் நீட்டிப்பைக் கட்டுப்படுத்தின. (பார்க்க ஒலி புலப்பாட்டுயியல்.)

ஆடியோவை குறியீட்டு நீக்கம் செய்தல்

குறியீட்டு நீக்கம் வேறுவகையில் கவனமாக வரையறுக்கப்பட்ட தரங்கள் உள்ளன. பெரும்பாலான குறியீட்டுநீக்கிகள் "பிட்ஸ்ட்ரீம் இணக்கம்" உடையவையாக இருக்கின்றன. அதாவது கொடுக்கப்பட்ட எம்பி3 கோப்பிலிருந்து உருவாக்கப்படும் நெரித்தழுத்தல் நீக்கப்பட்ட வெளியீடு குறிப்பிடப்பட்ட சுற்றுத் தாங்கும் கோணத்துடன் கொடுக்கப்பட்டதைப் போலவே இருக்கும். இதன் வெளியீடு கணக்கீட்டு ரீதியாக ISO/IEC தர ஆவணத்தில் குறிப்பிட்டுள்ளபடி இருக்கும் (ISO/IEC 11172-3). எனவே குறியீட்டுநீக்கிகளின் ஒப்பீடு பொதுவாக அவை எந்தளவுக்கு கணக்கிடு திறன் உடையவையாக (அதாவது எவ்வளவு நினைவு அல்லது CPU நேரம் அவை குறியீட்டுநீக்கச் செயல்பாட்டில் எடுத்துக்கொள்கின்றன என்பதைப் பொறுத்து) இருக்கின்றன என்பதைப் பொறுத்தே அமையும்.

ஆடியோ தரம்

ஒரு எம்பி3 கோப்பு உருவாக்கம் போன்ற இழப்பு ஆடியோ குறியாக்கம் செயல்படுத்தும் போது பயன்படுத்தப்படும் மொத்த அளவு மற்றும் வெளியீட்டின் ஒலித்தரம் இவற்றுக்கு இடையில் தொடர்பு இருக்கிறது. பொதுவாக ஒவ்வொரு நொடிக்கான ஆடியோவுக்கு எவ்வளவு கிலோபிட்டுகள் பயன்படுத்தப்படலாம் என்பதைக் குறிப்பிடுவதன் மூலம் உருவாக்குபவர் பிட் ரேட்டை அமைக்க அனுமகிக்கப்படுவார். ஒரு குறைந்த பிட் ரேட்டைப் பயன்படுத்தினால் குறைந்த ஆடியோத் தரமே கிடைக்கும். மேலும் கோப்பின் அளவும் சிறியதாக இருக்கும். அதேபோல, ஒரு அதிக பிட் ரேட்டைப் பயன்படுத்தினால் உயர் தர ஆடியோ கிடைக்கும். மேலும் கோப்பின் அளவும் பெரிதாக இருக்கும்.

குறைவான பிட் ரேட்டில் குறியிடப்பட்ட கோப்புகளில் பொதுவாக குறைந்த தரமுடைய இசையே கிடைக்கும். மிகவும் குறைந்த பிட் ரேட்டில் நெரித்தழுத்தல் குளறுபடிகள் (அதாவது மூலப்பதிவில் இல்லாத ஒலிகள் கேட்கலாம்) மறு உருவாக்கத்தில் கேட்கலாம். சில ஆடியோவை அதன் சீரற்ற தன்மை மற்றும் கூரிய பாதிப்புகளின் காரணமாக நெரித்தழுத்துவதற்குச் சிரமாக இருக்கும். இது போன்ற ஆடியோ நெரித்தழுத்தப்படும் போது ரிங்கிங் அல்லது முன்-எதிரொலி போன்ற குளறுபடியான ஒலிகள் பொதுவாக கேட்கும். மிகவும் குறைவான பிட் ரேட்டில் நெரித்தழுத்தப்பட்ட கைத்தட்டல் மாதிரி, நெரித்தழுத்தல் குளறுபடிகளுக்கு ஒரு நல்ல எடுத்துக்காட்டாகும்.

ஆடியோவின் குறியிடப்பட்ட பகுதியின் பிட்ரேட் தவிர எம்பி3கோப்புகளின் தரம் குறியாக்கியின் தரத்தையும், மேலும் சமிக்ஞையை குறியீடாக்குவதன் சிரமம் ஆகியவற்றையும் சார்ந்து அமையும். எம்பி3 தரம் குறியீடாக்க நெறிமுறைகளில் சிறிதளவு சுதந்திரத்தை அனுமதிக்கிறது. வெவ்வேறு குறியாக்கிகள் வெவ்வேறு தனிச்சிறப்பான தரத்துடன் இருக்கலாம். மேலும் தனித்த பிட் ரேட்களையும் கொண்டிருக்கலாம். எடுத்துக்காட்டாக சுமார் 128 கி.பிட்/நொடியில் இருவேறு எம்பி3 குறியாக்கிகளில் நடத்தப்பட்ட ஒரு பொதுமக்கள் கேட்கும் திறன் சோதனையில்[22] ஒரு குறியாக்கி ஒரு 1-5 அளவில் 3.66 மதிப்பெண்ணையும் மற்றொன்று 2.22 மதிப்பெண்ணை மட்டுமே பெற்றிருந்தது.

தரம் குறியாக்கியைத் தேர்ந்தெடுத்தல் மற்றும் குறியாக்க வரையறை ஆகியவற்றைச் சார்ந்து அமையும்.[23] எனினும் 1998 ஆம் ஆண்டில் 128 கி.பிட்/நொடியில் எம்பி3 வெளிப்படுத்தும் தரம் 64 கி.பிட்/நொடியில் AAC மற்றும் 192 கி.பிட்/நொடியில் MP2 ஆகியவற்றை ஒத்ததாக மட்டுமே இருந்தது.[24]

எளிமையான வகை எம்பி3 கோப்பு, கோப்பு முழுவதிலும் ஒரே பிட் ரேட்டைப் பயன்படுத்துகிறது — இது மாறா பிட் ரேட் (CBR) குறியாக்கம் என அழைக்கப்படுகிறது. மாறா பிட் ரேட்டைப் பயன்படுத்துவது குறியாக்கத்தை எளிமையானதாகவும் வேகமானதாகவும் ஆக்குகிறது. எனினும் கோப்பு முழுவதும் பிட் ரேட்டுகள் மாற்றமடையக்கூடிய வகையிலும் கோப்புகளை உருவாக்குவதற்கான சாத்தியங்களும் இருக்கின்றன. இவை மாறும் பிட் ரேட் (VBR) கோப்புகள் எனப்படுகின்றன. இதற்குப் பின்னால் உள்ள நோக்கம் என்னவெனில் ஆடியோவில் ஏதேனும் ஒரு பகுதியில் அமைதி அல்லது சில இசைக்கருவிகள் மட்டுமே பயன்படுத்தப்பட்டிருத்தல் போன்ற சில பகுதிகள் நெரித்தழுத்துவதற்கு மிகவும் சுலபமாக இருக்கலாம். அதே நேரம் மற்ற பகுதிகள் மிகவும் கடினமானதாக இருக்கலாம். அதனால் கோப்பின் ஒட்டு மொத்த தரம் குறைவான கடினம் கொண்ட பகுதிகளில் குறைவான பிட் ரேட்டும் அதிக கடினமான பகுதிகளில் அதிக பிட் ரேட்டும் பயன்படுத்துவதால் அதிகரிக்கும். சில குறியீடாக்கிகளில் குறிப்பிட்ட தரத்தைக் குறிப்பிடுவது சாத்தியமான ஒன்று மேலும் குறியீடாக்கி பிட் ரேட்டைப் பொருத்து மாறுபடும். அவர்களது காதுகளுக்கு வெளிப்படையாகத் தெரியும் ஒரு குறிப்பிட்ட "தர வடிவமைப்பு" தெரிந்த பயனர்கள் இந்த மதிப்பை அவர்களது அனைத்து இசையிலும் பயன்படுத்தலாம். மேலும் அவர்கள் இசையின் ஒவ்வொரு பகுதியிலும் சரியான பிட் ரேட்டை உறுதி செய்யும் தனிப்பட்ட கேட்புச் சோதனை செயல்பாடு பற்றி கவலைப்பட வேண்டிய அவசியம் இல்லை.

கேட்கப்படும் சூழ்நிலை (சூழ்ந்துள்ள இரைச்சல்), கேட்பவரின் கவனம் மற்றும் கேட்பவரின் பயிற்சி மற்றும் பெரும்பாலான நேரங்களில் கேட்பவரின் ஆடியோ கருவி (சவுண்ட் கார்டுகள், ஒலிபெருக்கிகள் மற்றும் ஹெட்போன்கள்) ஆகியவற்றைச் சார்ந்தே உணரக்கூடியச் தரம் இருக்கும்.

ஸ்டேன்ஃபோர்ட் பல்கலைக்கழக இசைப் பேராசிரியர் ஜோனதன் பெர்கர் புதிய மாணவர்களிம் கொடுத்த ஒரு சோதனையில் தரமான எம்பி3 இசைக்கான மாணவர்களின் விருப்பம் ஒவ்வொரு ஆண்டும் அதிகரித்திருப்பது வெளிப்பட்டது. எம்பி3க்கள் கொடுக்கும் இசையில் 'சிஸில்' ஒலிகளை கேட்பதற்கு விரும்புகிறார்கள் என பெர்கர் கூறினார்.[25] மற்றவர்களும் இதே முடிவையே எட்டினர், மேலும் சில பதிவு தயாரிப்பாளர்கள் ஐபாடுகள் மற்றும் செல்லிடப்பேசிகளில் கேட்பதற்கென்றே சிறப்பு இசையை ஒருங்கிணைக்கத் தொடங்கியுள்ளனர்.[26]

பிட் ரேட்

எம்பெக்-1 லேயர் 3 தரத்தில் 32, 40, 48, 56, 64, 80, 96, 112, 128, 160, 192, 224, 256 மற்றும் 320 கி.பிட்/நொடி போன்ற பல்வேறு பிட்ரேட்டுகள் குறிப்பிடப்பட்டுள்ளன. மேலும் கிடைக்கக்கூடிய மாதிரி அதிர்வெண்கள் 32, 44.1 மற்றும் 48 கி.ஹெர்ட்ஸ் ஆகும்.[17] ஒரு மாதிரி ரேட்டான 44.1 kHz கிட்டத்தட்ட எப்போதும் பயன்படுத்தப்படுகிறது. ஏனெனில் இது CD ஆடியோவிலும் பயன்படுத்தப்படுகிறது. இதுவே எம்பி3 கோப்புகள் உருவாக்குவதற்கான முக்கிய மூலமாகும். பல்வேறு வகையான பிட்ரேட்டுகள் இணையத்தில் பயன்படுத்தப்படுகின்றன. 128 கி.பிட்/நொடி மிகவும் பொதுவானது, இது குறிப்பிட்ட சிறிய இடத்தில் போதுமான ஆடியோத் தரத்தை வழங்குகிறது. கிடைக்கக்கூடிய இணைய பட்டையகலம் மற்றும் வட்டு இயக்கி அளவுகள் அதிகரித்ததால் அதிகமான பிட் ரேட்டுகள் 160 மற்றும் 192 கி.பிட்/நொடி போன்றவை பிரபலமடைந்து வருகின்றன.

நெரித்தழுத்தப்படாத ஆடியோ 1,411.2 கி.பிட்/நொடியில் ஆடியோ-CD இல் பதியப்படுகிறது.[note 2] அதனால் 128, 160 மற்றும் 192 கி.பிட்/நொடி ஆகிய பிட்ரேட்டுகளின் தோராயமாக குறிப்பிடப்படும் நெரித்தல் விகிதங்கள் முறையே 11:1, 9:1 மற்றும் 7:1 ஆக இருக்கின்றன.

LAME குறியாக்கியில் தரப்படுத்தப்படாத பிட்ரேட்டுகள் 640 கி.பிட்/நொடி வரை செய்யமுடியும். மேலும் இது இலவச வடிவ விருப்பத்தேர்வாகும். எனினும் சில எம்பி3 பிளேயர்களால் அந்த கோப்புகளை இயக்க முடியும். ISO தரத்தின் படி குறியீட்டு நீக்கிகளுக்கு தேவைப்படும் குறியீட்டுநீக்கு ஸ்ட்ரீம் 320 கி.பிட்/நொடி வரை மட்டுமே ஆகும்.[27]

VBR

எம்பெக் ஆடியோ மாறும் பிட்ரேட்டைப் (VBR) பயன்படுத்தலாம். லேயர் III பிட்ரேட் மாற்றம் மற்றும் பிட் தேக்கத்தைப் பயன்படுத்தலாம்.[17][28][29][30] நிர்ணயிக்கப்பட்ட நிலைத் தரத்தை அடையும் நோக்கத்திற்காக வெவ்வேறு பிட்ரேட் பயன்படுத்தப்படுகிறது. VBR குறியாக்கத்தில் இறுதிக் கோப்பு அளவு மாறும் பிட்ரேட்டில் எதிர்பார்ப்பதை விடக் குறைவாகவே இருக்கும். சராசரி பிட்ரேட் இரண்டுக்குமிடையில் இணக்கமாகவே இருக்கும் - மிகவும் இசைவான தரத்துக்காக பிட்ரேட்டின் மாறுபாடு அனுமதிக்கப்படுகிறது. ஆனால் இது பயனரால் எதிர்பார்க்கப்பட்ட கோப்பு அளவுகளுக்காக தேர்ந்தெடுக்கப்படும் சராசரி மதிப்பைப் பொருத்து கட்டுப்படுத்தப்படும். எனினும் தொழில்நுட்ப ரீதியாக எம்பி3 குறியீட்டுநீக்கி VBR ஐத் தரத்திற்கு இணக்கமாக இருப்பதற்கு ஆதரிக்க வேண்டும். ஆரம்பத்தில் சில குறியீட்டுநீக்கிகள் குறிப்பாக VBR குறியீட்டுநீக்கிகள் பரவலாவதற்கு முன்பு VBR குறியீட்டுநீக்கத்துடன் குறைபாடுகளையுடையனவாக இருந்தன.

கோப்பு கட்டமைப்பு

ஒரு எம்பி3 கோப்பு பன்மடங்கு எம்பி3 சட்டங்களால் உருவாக்கப்படுகின்றன. அந்த சட்டங்கள் ஒரு ஹெட்டர் மற்றும் ஒரு தரவுத் தொகுதி அடங்கியதாக இருக்கும். இந்த சட்டங்களின் வரிசை ஒரு அடிப்படையான ஸ்ட்ரீம் என அழைக்கப்படுகிறது. சட்டங்கள் சாராத உறுப்புக்கள் ("பைட் தேக்கம்") அல்ல. ஆகையால் அவற்றை தன்னிச்சையான சட்ட எல்லைகளில் விரிவாக்க முடியாது. எம்பி3 தரவுத் தொகுதிகள் அதிர்வெண்கள் மற்றும் வீச்சுகள் வடிவத்தில் (நெரித்தழுத்தப்பட்ட) ஆடியோத் தகவலைக் கொண்டிருக்கும். எம்பி3 ஹெட்டர் ஒரு சிங்க் வார்த்தையை உள்ளடக்கியதாக இருப்பது படத்தில் காட்டப்பட்டுள்ளது. இது ஏற்கத்தக்க சட்டத்தில் ஆரம்பத்தைக் கண்டறிவதற்காக பயன்படுத்தப்படுகிறது. இதனைத் தொடர்ந்து இது எம்பெக் தரமாக இருக்கிறது என்பதைக் குறிப்பிட்டுக் காட்டும் ஒரு பிட் உள்ளது மற்றும் இரண்டு பிட்டுகள் லேயர் 3 பயன்படுத்தப்படுவதைக் குறிப்பிடுகின்றன. ஆகையால் எம்பெக்-1 ஆடியோ லேயர் 3 அல்லது எம்பி3. இதற்குப் பிறகு எம்பி3 கோப்பைப் பொறுத்து மதிப்புகள் மாறுபடலாம். ISO/IEC 11172-3 ஹெட்டரின் விவரக்குறிப்பீட்டுடன் ஹெட்டரின் ஒவ்வொரு பகுதிக்கும் மதிப்புகளின் எல்லையை வரையறுத்துள்ளது. இந்நாளில் பெரும்பாலான எம்பி3 கோப்புகள் ID3 மெட்டாடேட்டாவைக் கொண்டிருக்கின்றன. அவை எம்பி3 சட்டங்களுக்கு முன்செல்பவை அல்லது தொடர்பவை ஆகும், அது வரைபடத்தில் குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது.

வடிவமைப்பு வரம்புகள்

எம்பி3 வடிவத்தில் பல்வேறு வரம்புகள் அமைந்திருக்கின்றன. அவற்றை எந்த எம்பி3 குறியாக்கியாலும் சமாளிக்க முடியவில்லை. புதிய ஆடியோ நெரித்தழுத்தல் வடிவங்களான வோர்பிஸ், WMA ப்ரோ மற்றும் AAC ஆகியவை இந்த வரம்புகளைக் கொண்டிருக்கவில்லை.[31] தொழில்நுட்ப ரீதியாக எம்பி3 பின்வரும் வழிகளில் வரம்புகளைக் கொண்டுள்ளது:

  • டைம் ரிசல்யூசன் மிகுந்த நிலையற்ற சமிக்ஞைகளில் மிகவும் குறைவாக இருக்கலாம். மேலும் எதிரொலிக்கும் ஒலிகளின் பூசுதலுக்கும் காரணமாகலாம்.
  • வடிகட்டு வங்கியின் வரிசைக் கட்டமைப்புக் காரணமாக, முன்-எதிரொலி பிரச்சினைகள் மிகவும் மோசமாக்கும். அதனால் இரட்டை வடிகட்டு வங்கிகளின் ஒருங்கிணைந்த உத்வேக பிரதிசெயல் நேர/அதிர்வெண் ரிசல்யூசனில் ஏற்கத்தக்க தீர்வை வழங்காது, வழங்க முடியாது.
  • இரட்டை வடிகட்டு வங்கிகளின் ஒருங்கிணைந்த வெளியீடுகள் மாற்றுப்பெயரிடும் சிக்கல்களை உருவாக்குகின்றன. அவற்றை "மாற்றுப்பெயரிடு ஈடுசெய்தல்" நிலையால் பகுதியளவு கையாள வேண்டும். எனினும் அவை அதிர்வெண் களத்தில் அதிகப்படியான ஆற்றலை உருவாக்கும், அதனால் குறியிடல் செயல்திறன் குறைந்துவிடும்.
  • அதிர்வெண் ரிசல்யூசன் சிறிய நீண்ட தொகுதி விண்டோ அளவால் கட்டுப்படுத்தப்படும். அவை குறியிடல் செயல்திறனைக் குறைத்துவிடும்.
  • 15.5/15.8 கி.ஹெர்ட்ஸுக்கு மேற்பட்ட அதிர்வெண்களுக்கான அளவுக் காரணிப் பட்டை இல்லை.
  • ஜாயிண்ட் ஸ்டீரியோ ஃபிரேம்-டு-ஃபிரேம் அடிப்படையில் மட்டுமே செய்யப்படுகிறது.
  • பிட் தேக்கத்தின் உட்புற கையாளுதல் குறியீட்டு தாமதத்தை அதிகரிக்கிறது.
  • குறியாக்கி/குறியீட்டுநீக்கி ஆகியவற்றின் ஒட்டு மொத்த தாமதம் வரையறுக்கப்படவில்லை. அதாவது இடைவெளி இல்லா பின்னணிக்கான அதிகாரப்பூர்வ வாய்ப்பு ஏதுமில்லை. எனினும் LAME போன்ற சில குறியாக்கிகள் கூடுதல் மெட்டாடேட்டாவை இணைக்கலாம். அவை பிளேயர்களை மடிப்பில்லாத பின்னணியை வெளிப்படுத்துவதற்கு கையாள அனுமதிக்கும்.
  • தரவு ஸ்ட்ரீம் ஒரு விருப்பத்தேர்வு செக்சம்மைக் கொண்டிருக்கலாம். ஆனால் செக்சம் ஹெட்டர் தரவை மட்டுமே பாதுகாக்கும், ஆடியோத் தரவைப் பாதுகாக்காது.

ID3 மற்றும் மற்ற டேகுகள்

ஒரு ஆடியோ கோப்பில் இருக்கும் ஒரு "டேக்" என்பது தலைப்பு, கலைஞர், ஆல்பம், டிராக் எண் அல்லது கோப்பின் உட்பொருள் தொடர்புடைய மற்ற தகவல் போன்ற மெட்டாடேட்டாவைக் கொண்டிருக்கும் கோப்பின் ஒரு பகுதி ஆகும்.

2006 ஆம் ஆண்டு முதல் ID3v1, ID3v2 மற்றும் சமீபமாக அறிமுகப்படுத்தப்பட்ட APEv2 போன்றவை மிகவும் பரவலான தரமான டேக் வடிவங்கள் ஆகும்.

APEv2 உண்மையில் MPC கோப்பு வடிவத்திற்காக உருவாக்கப்பட்டது. APEv2 ஒரே கோப்பில் ID3 டேகுகளுடன் இணைந்திருக்கலாம் அல்லது அவை அதனால் தனித்து பயன்படுத்தப்பட்டிருக்கலாம்.

டேக் திருத்தும் செயல்பாடு பொதுவாக எம்பி3 பிளேயர்கள் மற்றும் திருத்திகளில் கட்டமைக்கப்படுகிறது. ஆனால் அங்கு கூட ஏற்கனவே உள்ள டேக் திருத்திகள் குறிப்பிட்ட நோக்கத்திற்காக அர்ப்பணிக்கப்பட்டிருக்கும்.

கேட்குமளவை இயல்பாக்குதல்

மாறுபட்ட ஆடியோ மூலங்களிப் பொறுத்து கேட்குமளவு நிலைகள் மிகவும் வேறுபடலாம். சிலநேரங்களில் இசைவுள்ள சராசரி கேட்குமளவை அறிவதற்காக ஆடியோ கோப்புகளின் பின்னணி கேட்குமளவை மாற்றம் செய்வது விரும்பப்படும். இதன் நோக்கம் பல்வேறு கோப்புகளுக்கு இடையே சராசரி கேட்குமளவைக் கட்டுப்படுத்துவதாகும். ஒரே கோப்பில் கேட்குமளவின் உச்சத்தை அடைவதல்ல. அதே சமயம் ஒரே மாதிரியான நோக்கங்களில் இந்த ஆதாய இயல்பாக்குதல் ஆற்றல்மிக்க எல்லை நெரித்தழுத்தலில் (DRC) இருந்து மாறுபடுகிறது. அது ஆடியோ மாஸ்டரிங்கில் பயன்படுத்தப்படும் இயல்பாக்குதல் வடிவம் ஆகும். ஆதாய இயல்பாக்குதல் கலைஞர்கள் மற்றும் ஆடியோ பொறியாளர்கள் ஆடியோவைப் பதிவு செய்யும் போது ஆராய்ந்து அமைத்து வைத்திருந்த கேட்குமளவின் உள்நோக்கத்தைப் பயனற்றதாக்கலாம்.

அதன் மெட்டாடேட்டாவுடன் ஒரு எம்பி3 கோப்பின் சராசரி கேட்குமளவை சேமிப்பதற்கான சில தரங்களில் சிறப்பாக வடிமைக்கப்பட்ட பிளேயர்களில் ஒவ்வொரு கோப்பிலும் பின்னணி கேட்குமளவு தானாகவே சரிபடுத்திக்கொள்ளும் விதமாக இயங்கச் செய்யும்படி முன்மொழியப்பட்டது. அந்த முன்மொழிதலைச் செயல்படுத்திய ஒரு பிரபலமான மற்றும் பரவலான செயல்பாடு "ரீபிளே கெயின்" ஆகும், அது எம்பி3-குறித்தது அல்ல. எம்பி3க்களில் இதைப் பயன்படுத்தும் போது இது வெவ்வேறு குறியாக்கிகளில் வெவ்வேறு விதமாக சேமிக்கப்படுகிறது. மேலும் 2008 ஆம் ஆண்டில் ரீபிளே கெயின்-மூலம் பிளேயர்கள் அனைத்து வடிவங்களையும் ஆதரிக்காது என்பது தெளிவானது.

உரிமம் மற்றும் காப்புரிமைச் சிக்கல்கள்

பல நிறுவனங்கள் எம்பி3 குறியீட்டுநீக்கல் அல்லது குறியாக்கம் தொடர்பான காப்புரிமை உரிமையைக் கோரி இருக்கின்றன. இந்த உரிமை கோருதல் பல்வேறு தரப்பிலிருந்தும் குறிப்பிட்ட எண்ணிக்கையிலான சட்ட ரீதியான மிரட்டல்கள் மற்றும் செயல்பாடுகளுக்கு ஏதுவாக்கின, விளைவாக மென்பொருள் காப்புரிமையை அனுமதிக்கும் நாடுகளில் காப்புரிமை சட்டத்தை மீறாமல் உருவாக்கப்படும் எம்பி3 பொருட்கள் உருவாக்கத்திற்கு எந்தக் காப்புரிமையை உரிமம் செய்ய வேண்டும் என்பது பற்றித் தெளிவில்லாமல் இருக்கிறது.

அமெரிக்காவில் 2007 ஆம் ஆண்டு முதல் 2017 ஆம் ஆண்டுக்கு இடைப்பட்ட காலங்களில் வெவ்வேறு எம்பி3-தொடர்பான காப்புரிமைகள் காலாவதி ஆகிவிடும்.[32] ஆரம்ப ஏறக்குறைய முடிவடைந்துவிட்ட எம்பெக்-1 தரம் (பகுதிகள் 1, 2 மற்றும் 3) ISO CD 11172 ஆக டிசம்பர் 6, 1991 அன்று வெளிப்படையாகக் கிடைத்தது.[33][34] அமெரிக்காவில் கண்டுபிடிப்பாளரால் காப்புரிமைக்கு விண்ணப்பித்த தேதிக்கு ஒரு ஆண்டுகள் முன்னரே கண்டுபிடிப்பு வெளிப்படையாக அறிவிக்கப்பட்டிருந்தால் அதற்கு உரிமை கோர முடியாது. ஆனால் காப்புரிமைகள் விண்ணப்பம் ஜூன் 8, 1995 அன்று முன்னதாகச் செய்யப்பட்டது. மூழ்கிய காப்புரிமைகள் விண்ணப்ப நீட்சிகள் மூலமாக நடைமுறைக்கேற்ற வாழ்நாளை நீட்டிக்க சாத்தியங்கள் இருக்கின்றன. அதன் வெளியீட்டிற்கு ஒரு ஆண்டுகளுக்கும் மேல் ஆன பிறகு ISO CD 11172 இல் வெளிப்படுத்தப்பட்டிருந்த ஏதாவதொன்றுக்கான காப்புரிமை விண்ணப்பம் கேள்விக்குரியதாகும். தெரிந்த எம்பி3 காப்புரிமைகள் 1992 ஆம் ஆண்டு டிசம்பரில் விண்ணப்பிக்கப்பட்டிருந்தால் மட்டுமே எம்பி3 குறியீட்டுநீக்கம் 2012 ஆம் ஆண்டு டிசம்பரில் இலவச காப்புரிமை உடையதாகக் கருதப்படும்.[35]

தாம்சன் கன்ஸ்யூமர் எலக்ட்ரானிக்ஸ் அமெரிக்கா, ஜப்பான், கனடா மற்றும் EU நாடுகள் போன்ற பல நாடுகளில் லேயர் 3 காப்புரிமையில் எம்பி3 உரிமத்தைக் கட்டுப்படுத்துவதற்கான உரிமை கோரி இருக்கிறது.[36] தாம்சன் நடைமுறையில் இந்த காப்புரிமைகளைச் செயலாற்றுகிறது.[சான்று தேவை]

2005 ஆம் ஆண்டு ஃப்ரான்ஹோஃபர் அமைப்புக்கு எம்பி3 உரிம வருமானங்கள் சுமார் €100 மில்லியனாக இருந்தது.[37]

1998 ஆம் ஆண்டு செப்டம்பர் மாதம் ஃப்ரான்ஹோஃபர் நிறுவனம் எம்பி3 மென்பொருள் உருவாக்கும் பல்வேறு நபர்களுக்கு ஒரு கடிதம் அனுப்பி இருந்தது. அதில் "விநியோகித்தல் மற்றும்/அல்லது குறியீட்டுநீக்கிகள் மற்றும்/அல்லது குறியாக்கிகள் விற்பனை" ஆகியவற்றிற்கு உரிமம் அவசியம் என குறிப்பிடப்பட்டிருந்தது. உரிமமல்லாத பொருட்கள் அக்கடிதத்தில் "ஃப்ரான்ஹோஃபர் மற்றும் தாம்சனின் காப்புரிமை சட்டத்தை மீறுவன என்று கோரியிருந்தது. [எம்பெக் லேயர்-3] தரத்தை அல்லது எங்களது காப்புரிமையை பயன்படுத்திப் பொருட்களை விற்பதற்கு மற்றும்/அல்லது விநியோகம் செய்வதற்கு நீங்கள் இந்த காப்புரிமையின் கீழ் எங்களிடம் உரிமம் பெற வேண்டும்" என்று குறிப்பிட்டிருந்தது.[38]

எனினும் வோர்பிஸ், AAC மற்றும் பல இலவச வடிவங்கள், இலவச மற்றும்/அல்லது தனியுரிமையுள்ள மாற்றுகளாக ஏற்கனவே இருக்கின்றன. மைக்ராசாஃப்டின் சொந்த தனியுரிமை வடிவமான விண்டோஸ் மீடியா வடிவம், எம்பி3 வடிவத்தின் பயன்பாட்டினை முழுமையாக தவிர்ப்பதன் மூலம் இந்த உரிமம் தொடர்பான சிக்கல்களை தவிர்ப்பதற்கான ஒரு பயன்பாடாக இருக்கின்றன. அடிப்படை காப்புரிமைகள் காலாவதி ஆகும் வரை உரிமம் பெறாத குறியாக்கிகள் மற்றும் பிளேயர்கள், காப்புரிமைகள் ஏற்புடையதாக இருக்கும் பல நாடுகளில் சட்டத்தை மீறிய செயல்பாடாகக் கருதப்படும்.

காப்புரிமைக் கட்டுப்பாடுகள் இருந்த போது எம்பி3 வடிவத்தின் நிலைப்பேறுடைமை தொடர்கிறது. நெட்வொர்க் விளைவுகளில் இது ஏற்பட்டதற்கான காரணங்கள் பின்வருமாறு:

  • வடிவத்தின் பிரபலம்,
  • அதிக அளவிலான இசை தற்போது எம்பி3 வடிவத்தில் கிடைக்கிறது,
  • பல்வேறு வகையான ஏற்கனவே உள்ள மென்பொருள் மற்றும் வன்பொருட்கள் இந்த வடிவத்தைப் பயன்படுத்துவதற்கு ஏற்றதாக உள்ளன,
  • DRM கட்டுப்பாடுகளில் உள்ள குறைபாடு, இதனால் எம்பி3 கோப்பைச் சுலபமாக வெவ்வேறு போர்ட்டபிள் டிஜிட்டல் பிளேயர்களால் (சேம்சங், ஆப்பிள், கிரியேடிவ் மற்றும் பல) திருத்தவும், நகலெடுக்கவும் மற்றும் இயக்கவும் முடியும்,
  • பெரும்பாலான வீட்டுப் பயனர்களுக்கு காப்புரிமை சர்ச்சை பற்றித் தெரியாது அல்லது அது பற்றி கவலைப்படுவதில்லை. மேலும் பொதுவாக தனிப்பட்ட பயன்பாட்டுக்காக இசை வடிவத்தைப் பயன்படுத்தும் போது சட்ட ரீதியாக சிக்கல்களைப் பற்றிப் பெரிதாக எடுத்துக்கொள்வதில்லை.

கூடுதலாக காப்புரிமை வைத்திருப்பவர்கள் இலவச மற்றும் குறியீடு இலவசமாக கிடைக்கும் குறியீட்டுநீக்கிகளுக்கு உரிமம் வழங்க மறுத்தனர். இதனால் பல இலவச எம்பி3 குறியீட்டுநீக்கிகள் உருவாயின.[39] எம்பி3 பயன்படுத்துவதற்கு நிறுவனங்களுக்கு காப்புரிமை கட்டணங்கள் ஒரு சிக்கலாக இருந்தால் அவை தாக்கமுடைய பயனர்களாக இருக்க மாட்டார்கள். இவை இந்த வடிவத்தில் பிரபலமான வளர்ச்சிக்குக் காரணமாயின.

சிஸ்வெல் S.p.A. மற்றும் அதன் அமெரிக்கத் துணைநிறுவனம் ஆடியோ எம்பெக், இன்க். முன்னர் தாம்சன் நிறுவனத்தின் மீது எம்பி3 தொழில்நுட்பத்தின் மீது காப்புரிமையை மீறியதாக வழக்கு தொடுத்தது.[40] ஆனால் அந்த சர்ச்சைகள் 2005 ஆம் ஆண்டு நவம்பர் மாதம் தாம்சன் அவர்களது காப்புரிமையில் உரிமத்தைப் பயன்படுத்திக் கொள்ள சிஸ்வெல் அனுமதித்தைத் தொடர்ந்து முடிவுக்கு வந்தது. மோட்டோரோலோவும் சமீபத்தில் ஆடியோ எம்பெக்குடன் எம்பி3தொடர்பான காப்புரிமைகள் உரிமத்திற்காக கையெழுத்திட்டது.

உரிம உரிமைகள் தொடர்பான ஒரு சர்ச்சையில் இத்தாலிய காப்புரிமைகள் நிறுவனம், சாண்டிஸ்குக்கு எதிராக சிஸ்வெல்லுக்காக தடையாணையை வென்ற பிறகு 2006 ஆம் ஆண்டு செப்டம்பர் மாதம் ஜெர்மன் அதிகாரிகள் பெர்லின் IFA நிகழ்ச்சியில் சாண்டிஸ்கின் கடையிலிருந்த எம்பி3 பிளேயர்களைக் கைப்பற்றினர். அந்தத் தடை ஆணை பின்னர் பெர்லின் நீதிபதியால் திரும்பப் பெறப்பட்டது.[41] ஆனால் அந்தத் திரும்பப் பெறல் மீது அதே நாளில் இன்னொரு நீதிபதியால் அதே நீதிமன்றத்தில் தடைவிதிக்கப்பட்டது. "பிரிங்கிங் த பேட்டன்ட் ஒயில்ட் வெஸ்ட் டு ஜெர்மனி" என்று ஒரு விளக்க உரையாளரால் கூறப்பட்டது.[42]

பிப்ரவரி 16, 2007 அன்று டேக்ஸாஸ் எம்பி3 டெக்னாலஜீஸ் போர்ட்டபிள் எம்பி3 பிளேயர்கள் தொடர்பான காப்புரிமை சட்டத்தை மீறியதாக ஆப்பிள், சேம்சங் எலக்ட்ரானிக்ஸ் மற்றும் சாண்டிஸ்க் ஆகியவற்றில் மீது வழக்கு தொடுத்தது. அந்த வழக்கு டெக்ஸாஸில் உள்ள மார்ஷல்லில் தொடுக்கப்பட்டது; இது காப்புரிமை சட்டத்தை மீறியதற்கான வழக்குகளுக்கு பொதுவான இடம் ஆகும். விரைவான நடவடிக்கை காரணமாக அது போன்ற வழக்குகள் அங்கு நடத்தப்பட்டன.[சான்று தேவை]

"ஒரு எம்பெக் போர்ட்டபிள் மறு உருவாக்க அமைப்பு மற்றும் எம்பெக் முறையைப் பயன்படுத்தி நெரித்தழுத்தப்பட்ட ஒலித்தரவை மறு உருவாக்கும் முறை" உள்ளிட்டவை தொடர்பான அமெரிக்கக் காப்புரிமைக்காக 7,065,417 பல்லூடக சிப் உருவாக்கும் நிறுவனமாக சிக்மாடெல்லிடம் 2006 ஆம் ஆண்டு ஜூன் மாதம் கொடுத்திருந்தது. டெக்ஸாஸ் எம்பி3 டெக்னாலஜீஸ் சட்டமீறலை அதற்காகவும் கோரியிருந்தது.[43]

ஆல்காடெல்-லூசண்ட் நிறுவனமும் AT&T-பெல் லேப்ஸிலிருந்து பெற்ற எம்பி3 குறியாக்கம் மற்றும் நெரித்தழுத்தல் தொடர்பான பல்வேறு காப்புரிமையின் உரிமைக்காகக் கோரியிருக்கிறது. 2006 ஆம் ஆண்டு நவம்பர் மாதம் (நிறுவனங்கள் இணைக்கப்படுவதற்கு முன்பு), ஆல்காடெல் அதன் ஏழு காப்புரிமைகளின் குற்றாச்சாட்டுக்காக மைக்ரோசாஃப்டிற்கு எதிராக வழக்கு தொடுத்திருந்தது (பார்க்க ஆல்காடெல்-லூசண்ட் v. மைக்ரோசாஃப்ட்). பிப்ரவரி 23, 2007 அன்று US$1.52 பில்லியன் சேதமாக ஆல்காடெல்-லூசண்ட்ற்கு ஒரு சேன் டியாகோ ஜூரி அளித்தார்.[44] எனினும் நீதிபதி ஜூரிக்கு எதிராக மைக்ரோசாஃப்ட்டுக்குக் ஆதரவாக தீர்ப்பளித்தார்.[45] மற்றும் இந்தக் கட்டளை நீதிமன்றத்தில் மேல்முறையீடு செய்யப்பட்டு உறுதி செய்யப்பட்டது.[46] மேல்முறையீட்டு நீதிமன்றம் உண்மையில் ஜேம்ஸ் டி. ஜான்ஸ்டனின் பணி காரணமாக ஆல்காடெல்-லூசண்ட் ஒரு காப்புரிமைக்குச் சொந்தம் என உரிமை கோரப்பட்டதற்கு ஃப்ரான்ஹோஃபர் இணை-உரிமையாளர் எனக் கூறியது. அப்போது மருத்துவர் பிராண்டன்பர்க் AT&T இல் பணி புரிந்தார்.

சுருக்கமாக தாம்சனுடன் ஃப்ரான்ஹோஃபர் IIS,[47] சிஸ்வெல் (மற்றும் அதன் அமெரிக்கத் துணைநிறுவனம் ஆடியோ எம்பெக்),[48] டேக்ஸாஸ் எம்பி3 டெக்னாலஜீஸ் மற்றும் ஆல்காடெல்-லூசண்ட்[32] ஆகிய அனைவரும் எம்பி3 குறியீட்டுநீக்கி காப்புரிமைகள் தொடர்பாக சட்ட ரீதியான உரிமை கோரியுள்ளனர். எம்பி3 இன் சட்ட ரீதியான நிலை காப்புரிமைகள் ஏற்புடைய நாடுகளில் தொடர்ந்து தெளிவற்றதாகவே இருக்கிறது.

பாதுகாப்புச் சிக்கல்கள்

விண்டோஸ் 2000 இல் மைக்ரோசாஃப்ட் விண்டோஸ் மீடியா ஃபார்மட் ரன்டைம், விண்டோஸ் XP, விண்டோஸ் விஸ்டா மற்றும் விண்டோஸ் சர்வர் ஆகியவை "ஒரு பயனர் குறிப்பிட்ட ஊடகக் கோப்பைத் திறந்தால் அது ரிமோட் குறியீடு செயலாக்கத்தை" அனுமதிக்கும் குறியீட்டுப் பிழை கொண்டதாக இருக்கின்றன. பின்னர் அந்தக் கோப்பு அட்மினிஸ்ட்ரேடிவ் சலுகை உள்ள ஒரு கணக்கில் இயக்கப்பட்டால் தாக்குபவருக்கு "அமைக்கப்பட்ட நிரல்கள், பார்வையிடல், மாற்றம் செய்தல், தரவை அழித்தல், அல்லது புதிய கணக்குகளை முழுப்பயனர் உரிமையுடன் உருவாக்குதல்" போன்றவற்றைச் செய்ய அனுமதிக்கும்.[49] இந்தப் பிரச்சினை செப்டம்பர் 8, 2009 (KB968816) அன்று சிக்கலான அப்டேட் வெளியீட்டில் சரி செய்யப்பட்டது.

மாற்றுத் தொழில்நுட்பங்கள்

ஏற்கனவே பல மற்ற இழப்பு மற்றும் இழப்பில்லாத ஆடியோ கோடக்குகள் இருக்கின்றன. இவற்றுக்கு இடையில் mp3PRO, AAC மற்றும் MP2 ஆகிய அனைவரும் எம்பி3 மற்றும் தோராயமாக ஒரே மாதிரி உள்ள ஒலி புலப்பாட்டுயியல் மாதிரிகள் சார்ந்த தொழில்நுட்பக் குடும்பத்தில் உறுப்பினர்கள் ஆவர். த ஃப்ரான்ஹோஃபர் கெசெல்ஸாஃப்ட் அடிப்படையான இந்த கோடக்குகள் தொடர்பான பல அடிப்படை காப்புரிமைகளை வைத்துள்ளது. இத்துடன் மற்றவர்கள் டால்பி லேப்ஸ், சோனி, தாம்சன் கன்ஸ்யூமர் எலக்ட்ரானிக்ஸ் மற்றும் AT&T ஆவர். கூடுதலாக குறிமுறை இலவசமாக கிடைக்கும் Ogg வோர்பிஸ் கோப்பு வடிவமும் இருக்கிறது. இது இலவசமாகவும் எந்த காப்புரிமைக் கட்டுப்பாடுகளும் இல்லாமல் கிடைக்கிறது.

குறிப்புதவிகள்

  1. CD: 44100 samples per second × 16 bits per sample × 2 channels = 1411200 bps.[1] MP3 compressed at 128 kbit/s: 128000 bit/s (1 k = 1000, not 1024, because it is a bit rate). Ratio: 1411200/128000 = 11.025.
  2. 16 பிட்/மாதிரி × 44100 மாதிரிகள்/நொடி × 2 சேனல்ஸ் / 1000 பிட்ஸ்/கிலோபிட்
  1. "CD Audio Facts". Mediatechnics.
  2. Jayant, Nikil; Johnston, James; Safranek, Robert (October 1993). "Signal Compression Based on Models of Human Perception". Proceedings of the IEEE 81 (10): 1385–1422. doi:10.1109/5.241504. 
  3. Mayer, Alfred Marshall (1894). "Researches in Acoustics". London, Edinburgh and Dublin Philosophical Magazine 37: 259–288. 
  4. Ehmer, Richard H. (1959). "Masking by Tones Vs Noise Bands". The Journal of the Acoustical Society of America 31: 1253. doi:10.1121/1.1907853. https://archive.org/details/sim_journal-of-the-acoustical-society-of-america_1959-09_31_9/page/1253. 
  5. Terhardt, E.; Stoll, G.; Seewann, M. (March 1982). "Algorithm for Extraction of Pitch and Pitch Salience from Complex Tonal Signals". The Journal of the Acoustical Society of America 71: 679. doi:10.1121/1.387544. 
  6. Manfred R. Schroeder; Atal, B.S.; Hall, J.L. (December 1979). "Optimizing Digital Speech Coders by Exploiting Masking Properties of the Human Ear". The Journal of the Acoustical Society of America 66: 1647. doi:10.1121/1.383662. 
  7. Krasner, M. A. (18 June 1979). Digital Encoding of Speech and Audio Signals Based on the Perceptual Requirements of the Auditory System. http://hdl.handle.net/1721.1/16011. 
  8. Zwicker, E. F. (1974). "On the Psycho-acoustical Equivalent of Tuning Curves". Proceedings of the Symposium on Psychophysical Models and Physiological Facts in Hearing; held at Tuzing, Oberbayern, April 22–26, 1974. 
  9. Zwicker, Eberhard; Feldtkeller, Richard (1999) [1967]. Das Ohr als Nachrichtenempfänger. Trans. by Hannes Müsch, Søren Buus, and Mary Florentine. Archived from the original on 2000-09-14. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2009-12-29. {{cite book}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)
  10. Fletcher, Harvey (1995). Speech and Hearing in Communication. Acoustical Society of America. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண் 1563963930.
  11. "Voice Coding for Communications". IEEE Journal on Selected Areas in Communications 6 (2). February 1988. 
  12. Johnston, James D. (February 1988). "Transform Coding of Audio Signals Using Perceptual Noise Criteria". IEEE Journal on Selected Areas in Communications 6 (2): 314–323. doi:10.1109/49.608. 
  13. Ewing, Jack (5 March 2007). "How MP3 Was Born". BusinessWeek. பார்க்கப்பட்ட நாள் 24 July 2007.
  14. International Organization for Standardization. "Status report of ISO MPEG". செய்திக் குறிப்பு. "காப்பகப்படுத்தப்பட்ட நகல்". Archived from the original on 2010-01-13. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2009-12-29.
  15. Brandenburg, Karlheinz; Bosi, Marina (February 1997). "Overview of MPEG Audio: Current and Future Standards for Low-Bit-Rate Audio Coding". Journal of the Audio Engineering Society 45 (1/2): 4–21. http://www.aes.org/e-lib/browse.cfm?elib=7871. பார்த்த நாள்: 30 June 2008. 
  16. "MP3 technical details (MPEG-2 and MPEG-2.5)". Fraunhofer IIS. 2007. Archived from the original on 24 ஜனவரி 2008. பார்க்கப்பட்ட நாள் 29 டிசம்பர் 2009. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archivedate= (help); Unknown parameter |month= ignored (|date= suggested) (help)
  17. 17.0 17.1 17.2 Supurovic, Predrag (22 December 1999). "MPEG Audio Frame Header". பார்க்கப்பட்ட நாள் 29 May 2009.
  18. "Fun Facts: Music". The Official Community of Suzanne Vega. Archived from the original on 2008-05-15. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2009-12-29.
  19. "MP3 Todays Technology". Lots of Informative Information about Music. 2005. Archived from the original on 2008-07-04. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2009-12-29.
  20. 20.0 20.1 Schubert, Ruth (10 February 1999). "Tech-savvy Getting Music For A Song; Industry Frustrated That Internet Makes Free Music Simple". Seattle Post-Intelligencer. பார்க்கப்பட்ட நாள் 22 November 2008.[தொடர்பிழந்த இணைப்பு]
  21. "ISO/IEC 11172-3:1993/Cor 1:1996". International Organization for Standardization. 2006. பார்க்கப்பட்ட நாள் 27 August 2009.
  22. Amorim, Roberto (3 August 2003). "Results of 128 kbit/s Extension Public Listening Test". Archived from the original on 16 அக்டோபர் 2006. பார்க்கப்பட்ட நாள் 17 March 2007.
  23. Mares, Sebastian (December 2005). "Results of the public multiformat listening test @ 128 kbps". Archived from the original on 14 பிப்ரவரி 2010. பார்க்கப்பட்ட நாள் 17 March 2007. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  24. Meares, David; Watanabe, Kaoru; Scheirer, Eric (February 1998) (பி.டி.எவ்). Report on the MPEG-2 AAC Stereo Verification Tests. International Organisation for Standardisation. http://david.weekly.org/audio/iso-aac.pdf. பார்த்த நாள்: 17 March 2007. 
  25. Dougherty, Dale (1 March 2009). "The Sizzling Sound of Music". O'Reilly Radar.
  26. Spence, Nick (5 March 2009). "iPod generation prefer MP3 fidelity to CD". Computer Dealer News. http://www.itbusiness.ca/it/client/en/cdn/News.asp?id=52299. 
  27. Bouvigne, Gabriel (28 November 2006). "freeformat at 640 kbit/s and foobar2000, possibilities?". பார்க்கப்பட்ட நாள் 17 March 2007.[தொடர்பிழந்த இணைப்பு]
  28. "GPSYCHO – Variable Bit Rate". LAME MP3 Encoder. பார்க்கப்பட்ட நாள் 11 July 2009.
  29. "TwoLAME: MPEG Audio Layer II VBR". Archived from the original on 3 ஜூலை 2010. பார்க்கப்பட்ட நாள் 11 July 2009. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  30. ISO MPEG Audio Subgroup. "MPEG Audio FAQ Version 9: MPEG-1 and MPEG-2 BC". Archived from the original on 9 நவம்பர் 2009. பார்க்கப்பட்ட நாள் 11 July 2009.
  31. Brandenburg, Karlheinz (1999). "MP3 and AAC Explained" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2010-02-10. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2009-12-29.
  32. 32.0 32.1 "A Big List of MP3 Patents (and supposed expiration dates)". tunequest. 26 February 2007.
  33. http://bmrc.berkeley.edu/research/mpeg/software/Old/Mpeg93.ps.gz[தொடர்பிழந்த இணைப்பு]
  34. "காப்பகப்படுத்தப்பட்ட நகல்". Archived from the original on 2009-07-23. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2009-12-29.
  35. Cogliati, Josh (20 July 2008). "Patent Status of MPEG-1, H.261 and MPEG-2". Kuro5hin.
  36. "Acoustic Data Compression – MP3 Base Patent". Foundation for a Free Information Infrastructure. 15 January 2005. Archived from the original on 15 ஜூலை 2007. பார்க்கப்பட்ட நாள் 24 July 2007. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  37. Kistenfeger, Muzinée (2007). "The Fraunhofer Society (Fraunhofer-Gesellschaft, FhG)". British Consulate-General Munich. Archived from the original on 13 டிசம்பர் 2007. பார்க்கப்பட்ட நாள் 24 July 2007. {{cite web}}: Check date values in: |archivedate= (help); Unknown parameter |month= ignored (|date= suggested) (help)
  38. "Early MP3 Patent Enforcement". Chilling Effects Clearinghouse. 1 September 1998. பார்க்கப்பட்ட நாள் 24 July 2007.
  39. Moody, Glyn (15 June 2007). "Should We Fight for Ogg Vorbis?". Linux Journal. Archived from the original on 17 ஜூன் 2007. பார்க்கப்பட்ட நாள் 6 April 2008. {{cite web}}: Check date values in: |archivedate= (help)
  40. "Audio MPEG and Sisvel: Thomson sued for patent infringement in Europe and the United States - MP3 players stopped by customs". ZDNet India. 6 October 2005. Archived from the original on 11 அக்டோபர் 2007. பார்க்கப்பட்ட நாள் 24 July 2007.
  41. Ogg, Erica (7 September 2006). "SanDisk MP3 seizure order overturned". CNET News. Archived from the original on 14 July 2012. பார்க்கப்பட்ட நாள் 24 July 2007.
  42. "Sisvel brings Patent Wild West into Germany". IPEG blog. 7 September 2006. பார்க்கப்பட்ட நாள் 24 July 2007.
  43. Williams, Martyn (26 February 2007). "Apple, Samsung, Sandisk sued over MP3". InfoWorld. http://www.infoworld.com/article/07/02/26/HNmp3lawsuits_1.html. 
  44. "Microsoft faces $1.5bn MP3 payout". BBC News. 22 February 2007. http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/6388273.stm. பார்த்த நாள்: 30 June 2008. 
  45. Broache, Anne (2 March 2007). "Microsoft wins in second Alcatel-Lucent patent suit". ZDNet News. Archived from the original on 31 மார்ச் 2007. பார்க்கப்பட்ட நாள் 29 டிசம்பர் 2009. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (help)
  46. "Court of Appeals for the Federal Circuit Decision" (PDF). 25 September 2008. Archived from the original (PDF) on 29 அக்டோபர் 2008. பார்க்கப்பட்ட நாள் 29 டிசம்பர் 2009. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)
  47. "Patent Portfolio". mp3licensing.com. Thomson.
  48. "US Patents". Audio MPEG. Archived from the original on 2004-03-18. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2009-12-29.
  49. "Microsoft Security Bulletin MS09-047: Critical Vulnerabilities in Windows Media Format Could Allow Remote Code Execution". Microsoft TechNet. Microsoft. 8 September 2009.

புற இணைப்புகள்