Knowledge Base Wiki

Kinshasa Kin la belle
Bendera
Kinshasa Mahali pa mji wa Kinshasa katika Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo
Majiranukta: 4°19′30″S 15°19′20″E / 4.32500°S 15.32222°E / -4.32500; 15.32222
Nchi	Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo
Mkoa	Kinshasa
Serikali
- Governor	Gentiny Ngobila
Eneo[1]
- Jumla	9,965 km²
Mwinuko	240 m (786.9 ft)
Idadi ya wakazi (2009)
- Wakazi kwa ujumla	10,076,099
Tovuti:  http://www.kinshasa.cd

Kinshasa (jina la awali kwa Kifaransa: Léopoldville, na kwa Kiholanzi: Leopoldstad) ni mji mkuu na mji mkubwa wa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, iliyojulikana kama Zaire miaka 1971-1997. Mji uko kwenye Mto Kongo[1] Archived 28 Julai 2017 at the Wayback Machine..

Zamani pahali pa vijiji vya uvuvi, Kinshasa sasa ni jiji lenye idadi ya wakazi 10,076,099 mwaka 2009. Mji wa Brazzaville (wenye wakazi milioni 1.5 mwaka 2007 pamoja na makazi yake), ^[2] mji mkuu wa Jamhuri ya Kongo, hupatikana upande wa pili wa mto Kongo. Hivyo mrundiko wa Kinshasa-Brazzaville una wakazi karibu milioni 12.

Kwa sababu mipaka ya kiutawala huzunguka eneo kubwa, zaidi ya 60% ya ardhi ya mji iko katika asili ya mashambani, na eneo la mji hutwaa sehemu ndogo magharibi mwa jimbo. ^{[3] [4]}

Kinshasa imesawazishwa na Johannesburg kwa kuwa mji mkubwa wa pili katika Afrika kusini kwa Sahara na wa tatu kwa ukubwa katika bara zima baada ya Lagos na Cairo.

Mara nyingi huchukuliwa kuwa mji wa pili mkubwa zaidi duniani kwa idadi ya wazungumzaji wa Kifaransa baada ya Paris. Kama idadi ya watu itaendelea kukua kama sasa, Kinshasa itakuwa na wakazi wengi kuliko Paris kabla ya mwaka 2020. ^{[5] [6]}

Wakazi wa Kinshasa wanajulikana kama Kinois (Kifaransa) au Kinshasans (Kiingereza).

Makala kuu: Historia ya Kinshasa

Mji ulianzishwa na Henry Morton Stanley mwaka 1881 kama pahali pa biashara ukaitwa Léopoldville kwa heshima ya Mfalme Leopold II wa Ubelgiji, ambaye alidhibiti eneo zima la Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo kama mali yake binafsi.

Pahali hapa palinawiri kama bandari ya kwanza juu ya mto Kongo juu ya Livingstone Falls, mfululizo wa maji kilometre 300 (mi 190) kusini mwa Leopoldville. Awali, bidhaa zote zilizowasili kwa njia ya bahari zilibebwa na wapagazi kati ya Léopoldville na Matadi, bandari chini ya maji ya kasi na km 150 (mi 93) kutoka pwani.

Kukamilika kwa bandari la reli la Matadi-Kinshasa mwaka 1898 kulitoa ufanisi zaidi katika njia ya kuzunguka maji ya kasi na pia kulisababisha maendeleo ya Léopoldville.

Kufikia mwaka 1920, mji ulikuwa umeinuliwa kuwa mji mkuu wa Kongo ya Kibelgiji, kuondoa mji wa Boma katika mto Kongo.

Wakati Kongo ilipopata uhuru mwaka 1960, Kiholanzi Kiholanzi kilikoma kuwa lugha rasmi.

Mwaka 1965 Mobutu Sese Seko alipata kuwa rais wa Kongo katika mapinduzi yake ya pili akaanzisha sera ya kubadilisha majina ya watu na maeneo nchini kuwa ya Kiafrika. Mwaka wa 1966, Léopoldville ukabadilishIwa jina ukawa Kinshasa kufuatia jina la kijiji lililokuwa karibu na eneo hilo.

Mji ulikua haraka chini ya Mobutu, ukivuta watu kutoka nchini kote ambao walikuja kutafuta bahati yao au kuepuka ugomvi wa kikabila mahali pengine. Hii ilileta mabadiliko mengi katika utungaji wa kabila na lugha za mji. Ingawa ipo katikka eneo la watu wa Bateke na Bahumbu, lingua franca katika Kinshasa leo ni Kilingala.

Mwaka 1974, Kinshasa ilikuwa na 'Rumble in the Jungle' mechi ya dondi kati ya Muhammad Ali na George Foreman, ambapo Ali alimshinda Foreman na kuchukua cheo cha bingwa duniani.

Kinshasa iliteseka sana kutokana na uroho wa Mobutu, ufisadi wa hali ya juu, na vita vya wenyewe kwa wenyewe: ndivyo vilivyosababisha kuanguka kwake. Hata hivyo, bado ni eneo kubwa la kiutamaduni na kitaaluma katika Afrika ya Kati, na jumuiya inayonawiri wanamuziki na wasanii.

Pia ni jiji kubwa lenye viwanda, usindikaji wengi wa bidhaa za asili kuletwa kutoka ndani. Mji hivi majuzi umekuwa ukifukuza maandamano ya askari waliokuwa wakipinga serikali kwa kutoweza kuwalipa.

Kinshasa ina kumbukumbu ya tukio la kwanza la HIV-1, lililogunduliwa mwaka 1959 katika sampuli ya damu iliyohifadhiwa ya mwanadamu (angalia UKIMWI asili).

Kinshasa ni mji (Ville kwa Kifaransa) na mkoa (province kwa Kifaransa), moja ya mikoa 11 ya Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo. Sasa hivi imesawazishwa na Paris ambayo ni mji na mmoja wa wilaya 100 Ufaransa.

Mji-mkoa (Ville-province) wa Kinshasa umegawanywa katika wilaya 4 ambazo zimegawanya zaidi katika majimbo 24 (jamii) ^[4]

Kiini cha biashara na utawala cha Kinshasa ni jimbo ya La Gombe. Jimbo la Kinshasa lilitoa jina lake kwa mji mzima, lakini si kiini cha biashara wala utawala wa jiji.

Wilaya ya Funa

• Bandalungwa
• Bumbu
• Kalamu
• Kasa-Vubu
• Makala
• Ngiri-Ngiri
• Selembao

Wilaya ya Lukunga

• Barumbu
• Gombe
• Kinshasa
• Kintambo
• Lingwala
• Mont-Ngafula
• Ngaliema

Wilaya ya Mont Amba

• Kisenso
• Lemba
• Limete
• Matete
• Ngaba

Wilaya ya Tshangu

• Kimbanseke
• Maluku
• Masina
• N'Djili
• N'Sele

The 24 communes of Kinshasa

Brazzaville Kongo (mto) Pool Malebo Ngaliema Bay Gombe Barumbu Kin. Ling. K.-V. Ng.-Ng. Kal. Banda- lungwa Kintambo Ngaliema Selembao Bumbu Makala Ngaba Lemba Limete Matete Kisenso Masina Ndjili Kimbanseke Nsele Mont Ngafula Nsele Maluku

Abbreviations : Kal. (Kalamu), Kin. (Kinshasa), K.-V. (Kasa-Vubu), Ling. (Lingwala), Ng.-Ng. (Ngiri-Ngiri)

Kinshasa ni mji wa makazi tofauti sana, kuna maeneo ya fahari ya wakazi na biashara na vyuo vikuu vitatu pamoja na makazi duni.

Iko kusini mwa mto Kongo, kando ya Brazzaville, mji mkuu wa Jamhuri ya Kongo. Hapa ndipo mahali pekee duniani ambapo miji mikuu imelainika kando ya mto, ikitazamana.

Mto Kongo ni mto mrefu wa pili katika Afrika baada ya Nile, na ni mkubwa zaidi katika suala la kutoa maji. Kama njia ya maji, hutumiwa kusafiri kwa kiasi katika bonde la Kongo, na unaweza kusafiri kati ya mito ya Kinshasa na Kisangani, na matawi yake mengi yanaweza kusafiriwa. Mto ni chanzo muhimu cha umememaji, na kusini mwa Kinshasa unaweza kuzalisha nguvu za kutosheleza matumizi kwa bara zima.

Chini ya hali ya hewa ya Koppen, Kinshasa ina hali ya hewa ya kitropiki ya Savanna. Huwa na msimu wa mvua ambao huanzia Oktoba kupitia Mei na kiangazi kifupi ambacho huanza Juni hadi Septemba. Kutokana na ukweli kuwa Kinshasa hupatikana kusini mwa ikweta, kiangazi chake huanza katika msimu wake wa "baridi", ambayo ni katika Juni. Hii ni tofauti na miji ya Afrika kaskazini zaidi ambapo hali ya hewa ya kiangazi kawaida huanza mwezi Januari. Msimu wa kiangazi wa Kinshasa una baridi kuliko msimu wake wa mvua, ingawa hali ya joto hubaki sawa mwaka mzima.

.

Kinshasa ilipewa jina "Kin la Belle" (Kinshasa yenye urembo), lakini tangu kuanguka kwa huduma za umma na kuacha baadhi ya wakazi wake walibadili jina likawa "Kin la Poubelle" (Kinshasa takataka). ^[7]

Kinshasa ni mji mkubwa wenye watu maskini wengi:, kufuatana na IMF ni asilimia 42 ^[8].

Hali hii ilikuwa mbaya zaidi katika miaka ya mwisho ya utawala wa Mobuto pamoja na rushwa na utendaji mbaya ulioendana na serikali zake. Hali haikuboreka kwa watu wengi tangu serikali ya Joseph Kabila kutokana na vita vya wenyewe kwa wenyewe na rushwa ya kupindukia.

Hata hivyo watu wanaendelea kuhamia Kinshasa na mji unakua kwa sababu hali katika mikoa mingi ni mbaya zaidi ^[9].

Uhalifu ni tatizo kubwa mjini Kinshasa. Mwaka 2004 ulihesabiwa kati ya miji hatari zaidi barani Afrika. Kiwango cha mauaji ni 112.3 kwa kila wakazi 100,000. Pia ujambazi, ubakaji, utekaji nyara na magenge ya vurugu ni mambo ya kawaida.^[10] Tangu Vita ya Pili vya Kongo, mji umekuwa ukijitahidi kutoka kwenye uhalifu. Polisi ilipambana hasa na magenge ya vijana kutoka mitaa duni ya vibanda wanapoishi wakazi wengi wa mji huo.

Kuna watoto wengi wanaoishi bila wazazi wala familia kwenye barabara za Kinshasa^[11]. Idadi yao hukadiriwa kuwa mnamo 20,000 - 25,000^[12]. Robo yao hawana mapato mengine kuliko kuombaomba au kuiba tu^[13].

Maeneo makubwa ya mji ni kama Cité de l'OUA, nyumbani kwa Serikali ya Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, Commune de Matonge, unaojulikana kwa maisha yake ya usiku, L'ONATRA, jengo la kuvutia la Wizara ya Usafiri na makazi eneo la Gombe.

Makala maalum ya mji ni kama Hotel SOZACOM Building Memling skyscrapers, soko kuu, Makumbusho ya Kinshasa, Chuo cha Sanaa cha Kinshasa. Boulevard du 30 juin (Barabara ya 30 Juni) inaunganisha maeneo kuu ya mji. Kinshasa ni nyumbani kwa uwanja wa taifa, Stade des Martyrs (Uwanja wa mashahidi).

Viwanda vya Marsavco Sarl Biggest FMCG viko katikati ya mji (Gome) huko Kinshasa.

Kuna viwanda vingine vingi kama Nova Products, CongoFuture, AngelCosmetics, Cobra, Ghandour Industries Kongo, African Food & Bewerage, Shalina Group, Beltexco, Graphics System, Femco, Sajico na BCDC Bank, Benki TMB iiliyopo katika eneo la mji.

Kinshasa ni nyumbani kwa taasisi kadhaa za elimu, inayozingatia vitivo tofauti, kutoka uhandisi hadi uuguzi na uandishi. Mji huo pia ni nyumbani kwa vyuo vikuu vikubwa vitatu na sanaa shuleni:

• Prins van Luik School / Lycée Prince de Liege
• Chuo Kikuu cha Kinshasa
• Chuo Kikuu cha Kiprotestanti cha Kongo
• Chuo Kikuu cha Taifa cha Ualimu
• Chuo cha Allhadeff
• Kituo cha Mafunzo ya Afya (CEFA) ^[14]

Kuna hospitali ishirini Kinshasa, pamoja na vituo mbalimbali vya matibabu na kliniki. ^[15] Mwaka 1997, Dikembe Mutombo akajenga hospitali yenye vitanda 300 karibu na nyumba yake katika mji wa Kinshasa.

Tangu mwaka 1991, Hospitali ya Monkole imekuwa ikifanya kazi bila faida kama taasisi ya afya ishirikiana na Idara ya Afya kama hospitali ya wilaya mjini Kinshasa. Ikiongozwa na Léon Tshilolo, daktari bingwa wa watoto na damu, Hospitali ya Monkole imenfungua jengo jipya la vitanda 150 mwaka 2011 pamoja na huduma bora kama maabara, mahututi, uzalishaji, dawa ya familia, kitengo cha dharura na eneo kubwa la upasuaji.

Kinshasa ni nyumbani kwa idadi kubwa ya vituo vya redio na televisheni. Televisheni ya kitaifa iko katika mji. Vituo vyake viwili hufikia nchi nzima. Zaidi ya vituo hivyo, kuna vituo vingine kadhaa vinavyofikia mazingira ya mji, na mara nyingine nje kidogo. Vyombo vingi vya habari hutumia Kifaransa na Kilingala kwa kiasi kikubwa; vichache sana kutumia lugha nyingine za kitaifa.

Lugha rasmi ya Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, ambao mji mkuu ni Kinshasa, ni Kifaransa. Kinshasa ni mji wa pili kwa idadi ya wanaozungumza Kifaransa katika dunia ^{[16] [17]} Kilingala hutumika sana. Kifaransa ni lugha ya ishara mitaani, mabango, magazeti, nyaraka za serikali, shule; hutumika sanasana katika michezo ya kuigiza, televisheni, na vyombo vya habari, na katika mahusiano kati ya watu wa kutofautiana cheo; watu wa cheo sawa, hata hivyo, huzungumza katika lugha za Kiafrika (Kikongo, Kilingala, Tshiluba au Kiswahili) miongoni mwao wenyewe. ^[18]

Bado Zaire kuepuka uwezekano ilionekana kuwa ngumu wingi wa lugha. Kilingala ilikuwa lugha ya muziki, wa urais anwani, maisha ya kila siku katika serikali na katika Kinshasa. Lakini kama Kilingala alikuwa amesema lugha ya Kinshasa, ameukata maendeleo kidogo kama lugha ya maandishi. Kifaransa ilikuwa imeandikwa lugha ya mji - kama kuonekana katika ishara mitaani, mabango, magazeti na katika nyaraka za serikali. Kifaransa inaongozwa plays na televisheni na vilevile vyombo vya habari; Kifaransa ilikuwa lugha ya taifa na hata kwa mafundisho ya autenticitet. Zairian watafiti found Kifaransa ya kutumika katika vertikala relationsihps usawa kati ya watu wa cheo; watu wa cheo sawa, hakuna jambo jinsi ya juu, tended kuzungumza lugha Zairian miongoni mwa wenyewe. Kutokana vya hizi, Kifaransa tupate wamepoteza nafasi yake nyingine ya kuongoza lugha ya Zaire - Kilingala, Tshiluba, au Kiswahili - isipokuwa kwamba kufundisha lugha hizi pia kutokana mapungufu katika ukuaji wake.</ref> Hivyo, wakati utamaduni umejaa wanaozungumza Kifaransa, kuna mseto wa lugha huko Kinshasa.

Kuna viwanda mbalimbali ya binafsi vya Usafiri Mjini (STUC) na reli la umma (magari 12 mwaka 2002) inayotumikia mji. Njia za basi ni:

• Gare centrale - Kingasani (manisipaa ya Kimbanseke, ilifunguliwa katika Septemba 2005);
• Kingasani-Marché ya kati
• Matete-Royale (ilifunguliwa Juni 2006);
• Matete-UPN (ilifunguliwa Juni 2006);
• Rond-kumweka Ngaba-UPN (ilifunguliwa Juni 2006).
• Rond-kumweka Victoire-Clinique Ngliema (ulifunguliwa Machi 2007)

Makampuni mengine pia kutoa usafiri wa umma: Urbaco, Tshatu Trans, Socogetra, Gesac na MB Sprl. Basi la mji hubeba abiria 67000 kwa siku. Makampuni kadhaa ya usafiri hutumia teksi na teksi-basi. Wingi (95,8%) wa usafiri hutolewa na watu binafsi.

Mji unafikiria uundaji wa tramway kwa kushirikiana na usafiri wa umma katika Brussel (STIB), ambayo kazi ingeanza mwaka 2009 na itakuwa imekamilika 2012-2015. Suala la umeme halijatatuliwa. ^[19]

ONATRA hutumia mistari mitatu ya reli mijini kuunganisha kituo cha mji kifaa, ambayo inakwenda Bas-Congo. ^[20].

• Mstari mkuu kuunganisha Stesheni Kuu ya Uwanja wa ndege wa kimataifa wa Kinshasa una vituo 9: Central Station, Ndolo, Amicongo, Uzam, Masina / Petro-Kongo, wireless Masina Masina / Mapela, Masina / Neighborhood III, Masina / Siforco Camp na uwanja wa ndege wa Ndjili.
• Mstari wa pili hulinganisha Central Station katika Kasangulu huko Bas-Congo, kupitia Matete, Riflart na Kimwenza.
• Mstari wa tatu uko katika Central Station Kinsuka-kusukumia katika mji wa Ngaliema.

Mto wa Kinshasa ni bandari kuu ya Kongo. Bandari, iitwayo 'Le Beach Ngobila' inaenea kwa juu km 7 (mi 4) kando ya mto, ikiwa ni pamoja na alama ya Quay s na jetties na mamia ya meli iliyofungwa. Feri huvuka mto hadi Brazzaville, umbali wa km 4 (mi 2) Usafiri wa mto hulinganisha bandari kadhaa, kama Kisangani na Bangui.

Kuna baadhi ya viungo vya reli hadi Matadi, bahari katika bandari ya Kongo Estuary km 150 (mi 93) kutoka bahari ya Atlantiki. Hakuna viungo vya reli kutoka ndani mwa kinshasa, au viungo vya barabara kufikia nchi kavu ni vichache na viko katika hali mbaya.

Mji una viwanja viwili vya ndege, Uwanja wa Kimataifa wa N'Djili wenye uhusiano na nchi nyingine za Afrika na pia Brussels, Paris, na Madrid; na Uwanja wa N'Dolo.

• DJ Mbenga, mchezaji mtaalamu wa mchezo wa vikapu wa Los Angeles Lakers katika National Basketball Association.
• Dikembe Mutombo, mstaafu mtaalamu wa mchezo wa vikapu.
• Jimmy Omonga, mwimbaji, mtunzi.
• Ya Kid K, mwimbaji wa hip-hop.
• Guylain Ndumbu-Nsungu, aliyekuwa Sheffield Wednesday mchezaji soka.
• Leki, mwimbaji.
• Claude Makélélé, mchezaji mtaalamu wa soka wa Paris Saint-Germain katika Ligi ya Kifaransa.
• Ariza Makukula, mchezaji soka mtaalamu wa Ureno katika ligi ya Uturuki, aliyekopwa kutoka Sport Lisboa e Benfica kutoka ligi ya Ureno.
• José Bosingwa, mchezaji mtaalamu wa soka wa Ureno aliyechezea Chelsea katika Ligi ya Kiingereza.
• André Action Jackson au Diakité-M'zée Fula Ngenge, mwanabiashara wa almasi.
• Leroy lita, mchezaji mtaalamu wa soka wa Middlesbrough katika Ligi Kuu.
• Fabrice Muamba, mchezaji mtaalamu wa soka wa Bolton Wanderers katika Ligi Kuu.
• Odette Krempin, anayebuni fashoni.
• Tim Biakabutuka, aliyekuwa mtaalamu mchezaji wa soka ya Amerika.
• Kaysha, mwimbaji wa hip-hop.
• Lomana LuaLua, mchezaji mtaalamu wa soka wa Al-Arabi katika Qatar.
• Mwamba Kazadi, aliyekuwa mchezaji soka mtaalamu ambaye alishinda tuzo la "African Footballer of the Year" mwaka 1973.
• Peguy Luyindula, mchezaji soka mtaalamu wa Paris Saint-Germain katika Ligue 1.
• Herita Ilunga, wasomi football (soccer) mchezaji kwa West Ham United katika Ligi Kuu.
• Gary Kikaya, mkimbiaji Olimpiki wa mita 400
• Steve Zakuani, mchezaji mtaalamu wa soka Seattle Sounders ya Major League Soccer.
• Gabriel Zakuani, mchezaji mtaalamu wa soka wa Peterborough wa Ligi ya soka nchini Uingereza.
• Patrick Kabongo, mchezaji mtaalamu wa Edmonton Eskimos wa Ligi ya soka ya Canada.

• Bologna (Italia) kuanza mapema
• Brazzaville (Jamhuri ya Kongo)
• Brussels (Ubelgiji) tangu mwaka 2002
• Dakar (Senegal)
• Ankara (Uturuki)

Wikimedia Commons ina media kuhusu:

Kinshasa

• Tovuti Rasmi ya mji wa Kinshasa Archived 27 Oktoba 2001 at the Wayback Machine.
• BRAKIN, the fusion city of Brazzaville and Kinshasa, Archived 8 Februari 2021 at the Wayback Machine. semina ya uchambuzi wa TU Darmstadt, 2009
• Utalii Kinshasa Archived 18 Machi 2016 at the Wayback Machine.
• Usafiri na uongozo katika mji wa Kinshasa Archived 26 Januari 2017 at the Wayback Machine.
• Kim Gjerstad, blog na picha kutoka Kinshasa Archived 27 Januari 2019 at the Wayback Machine.
• Chuo Kikuu cha Kinshasa Archived 24 Februari 2011 at the Wayback Machine.
• Hospitali ya SDAROVIA Kinshasa, DR Congo Archived 6 Julai 2011 at the Wayback Machine.
• "Villes de RD Congo - Kinshasa" (kwa French). MONUC. 2006-05-29. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo mnamo 2007-12-17. Iliwekwa mnamo 2008-09-16.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
• FallingRain Map - elevation = 177m (alama nyekundu ni reli)

• Ramani ya Kinshasa (PDF ya 7.5 MB)
• Ramani ya Kinshasa kutoka l'UNJLC kabla ya kuwa kubadilishwa kwa Monuc (ramani hii ina habari juu ya majengo zaidi kuliko Monuc map) Archived 24 Februari 2009 at the Wayback Machine. (PDF ndogo kuliko Monuc ramani ya 4.8 MB)