Knowledge Base Wiki

Ovo je članak o godini 1625.

Godina 1625 (MDCXXV) bila je redovna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u subotu po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

1625 na Wikimedijinoj ostavi

• 4. 1. - Posle duge konklave za mletačkog dužda izabran Giovanni I Corner (do 1629).
• 17. 1. - Druga hugenotska pobuna inicirana hugenotskim zarobljavanjem kraljevske flote kod Blaveta.

• 25. 3. - Bitka kod Martkopija je težak safavidski poraz u Gruziji, ubrzo gube i Tbilisi.

• 6. 4. (27. 3. po j.k.) - Charles je novi kralj Engleske, Škotske i Irske.
• 7. 4. - Albrecht von Wallenstein imenovan za vrhovnog komandanta carske armije u Tridesetogodišnjem ratu.
• 23. 4. - Frederik Hendrik van Oranje je novi princ od Oranja i stadtholder pet od sedam holandskih provincija (do 1647).
• 24. 4. - Španci deblokirali Đenovu od franko-savojske opsade.

• 1. 5. - Holandsko-portugalski rat - portugalsko-španska ekspedicija povratila Bahiu od Holanđana.
• 9. 5. - Danski kralj Kristijan IV ulazi u Tridesetogodišnji rat na protestantskoj strani (početak Danske faze rata).

• 5. 6. - Osamdesetogodišnji rat: Opsada Brede (1624-25) okončana španskim zauzećem grada.
• 13. 6. - Novi engleski kralj Charles I se ženi francuskom princezom Henriette Mariom (biće majka dva monarha i baka tri).
• 18. 6. - Engleski parlament odbio izglasati kralju pravo na naplatu carine za celu vladavinu, već samo na jednu godinu.

• jul - Prvi napad afričkih gusara u jugozapadnoj Engleskoj.
• srpanj - Gabrijel Betlen neuspješno traži od Ferdinanda ruku kćeri Cecilije (tražiće i dobiti protestantkinju Katarinu Brandeburšku)^[1].

• 24. 9. - Holanđani pokušali da osvoje Portoriko od Španaca.

• 25. 10. - Nikola Esterhazi postavljen za ugarskog palatina^[1].
• 25. 10. - Holanđani poraženi u napadu na portugalsku Elminu u Gani.

• 7. 11. - Anglo-španski rat (1625-30): Englezi i Holanđani poraženi u Kadiskoj ekspediciji.

• 8. 12. - Habsburški princ Ferdinand okrunjen za kralja Ugarske i Hrvatske (do 1657).
• 9. 12. - Haški ugovor: Englezi i Holanđani će pomagati danske operacije u Nemačkoj.

• Protestanti na ugarsko-hrvatskom saboru fizički napali hrvatskog nuncija i zagrebačkog prepošta Benedikta Vinkovića, koji je branio pravo zagrebačke biskupije na Međimurje^[2].
• Kranjski i koruški staleži pristali preuzeti od Graca uzdržavanje Karlovačkog generalata u zamjenu za postavljanje krajiških službi od poručnika naniže^[3].
• Pukovnik Isolano unovačio 2.000 ljudi u Hrvatskoj^[4].
• Mardarije je iguman Cetinjskog manastira^[5] (budući vladika).
• Kastavština u posjedu Isusovaca (do 1773).
• Osmansko-safavidski rat (1623-39): osmanlijski protivnapad u Iraku, povratili Mosul, počeli neuspešnu opsadu Bagdada.
• Pomorska bitka kozaka i Osmanlija kod Kara-Harmana^[6].
• Holanđani osnivaju Novi Amsterdam na ostrvu Menhetn.
• Johann Rudolph Glauber otkrio lekovita svojstva natrijum sulfata (nazvan "Glauberova sol").
• pribl. - Kralj Andrianjaka osnovao Antananarivo, dan. glavni grad Madagaskara.

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1625.

• 8. 6. - Giovanni Domenico Cassini, astronom († 1712)
• pribl. - Ana Katarina Zrinska, književnica, velikašica († 1673)
• pribl. - Petar Bogašinović, pjesnik († 1700)

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1625.

• 7. 3. - Johann Bayer, astronom (* 1572)
• 24. 3. - Nikola VI. Zrinski, hrvatski velikaš (* ca. 1570)
• 25. 3. - Giambattista Marino, pesnik (* 1569)
• 27. 3. - James I Stuart, kralj Engleske, Škotske i Irske (* 1566)
• 23. 4. - Maurits van Oranje, stadtholder većine holandskih provincija (* 1567)
• 24. 10. - Abraham Scultetus, kalvinistički teolog († 1566)
• ? - Willem Schouten, moreplovac (* ca. 1567)
• ? - Marin Bici, barski nadbiskup (* ca. 1570)
• ? - Husein Lamekani, pjesnik

Literatura

• Rudolf Horvat, Ban Juraj Zrinski (hr Wikisource)
• Rudolf Horvat, Ban Ivan Drašković II. (sic) (hr Wikisource)
• Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959