Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.
Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.
Paradoks (gr. παράδοξος – „nieoczekiwany, nieprawdopodobny, zadziwiający”)[1][2] – twierdzenie logiczne prowadzące do zaskakujących lub sprzecznych wniosków z oczekiwaniami, w potocznym rozumieniu sprzecznych z intuicją. Polski filozof Bartosz Brożek, nazwał to „intuicyjną trafnością wybranego formalizmu”[3]. Sprzeczność ta może być wynikiem błędów w sformułowaniu twierdzenia, przyjęcia błędnych założeń, a może też być sprzecznością pozorną, sprzecznością z tzw. zdrowym rozsądkiem, np. paradoks hydrostatyczny, czy paradoks bliźniąt. W zagadnieniach filozoficznych paradoks przyczynia się nie tylko do nowych teorii prawdy, ale wzbudzając ciekawość, propaguje krytyczne myślenie[3].
paradoks wody i diamentu – dlaczego woda, która jest niezbędna do życia jest tania, podczas gdy diamenty są bardzo drogie, choć można się bez nich obejść?
paradoks szklanki wody – w jaki sposób mogą istnieć dwa zdania prawdziwe, stojące ze sobą w sprzeczności?
paradoks kłamcy – kłamca zaczyna mówić zarówno prawdę, jak i kłamstwo.
paradoks dnia urodzin – jakie jest prawdopodobieństwo, że dwóch piłkarzy na boisku ma urodziny tego samego dnia?
paradoks Bertranda – uznajemy za naturalny taki rozkład prawdopodobieństwa, w którym każda wartość zmiennej losowej jest równo prawdopodobna. Jednak tak otrzymany „naturalny” rozkład zależy od wybranego układu współrzędnych (np. kartezjański lub biegunowy)
paradoks dziadka – co się stanie, gdy po cofnięciu się w czasie zabijemy własnego dziadka?
paradoks bliźniąt – bliźnięta podróżujące z prędkościami podświetlnymi
paradoks EPR – próba wykazania, że teoria kwantów jest teorią niepełną (1935), która po głębszej analizie (John Stewart Bell, 1964) okazała się potwierdzeniem teorii kwantów
paradoks Olbersa – dlaczego w nocy jest ciemno, skoro wszędzie są gwiazdy?
paradoks Gibbsa – wzrost entropii przy mieszaniu jednakowych gazów. Paradoks znika jeśli uwzględnimy zasady mechaniki kwantowej, zgodnie z którymi jednakowe cząsteczki są nierozróżnialne. Przybliżoną, ale dobrą receptą jest podzielenie entropii cząstek przez