Knowledge Base Wiki

Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.

Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.

Koblencja
Koblenz
Ilustracja
Widok na miasto w 2011 roku; na pierwszym planie Deutsches Eck
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Nadrenia-Palatynat

Zarządzający

David Langner

Powierzchnia

105,25[1] km²

Wysokość

73 m n.p.m.

Populacja (31.12.2022)
• liczba ludności
• gęstość


115 268[2]
1095 os./km²

Nr kierunkowy

0261, 02606

Kod pocztowy

56068–56077

Tablice rejestracyjne

KO

Położenie na mapie Nadrenii-Palatynatu
Mapa konturowa Nadrenii-Palatynatu, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Koblencja”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Koblencja”
Ziemia50°21′N 7°36′E/50,350000 7,600000
Strona internetowa

Koblencja[3] (niem. Koblenz, fr. Coblence; do 1926 r. Coblenz) – miasto na prawach powiatu w zachodniej części Niemiec, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, siedziba powiatu Mayen-Koblenz, port rzeczny u ujścia Mozeli do Renu.

Historia

Mapa rzymskich i średniowiecznych murów obronnych miasta

Miasto zostało założone około 9 roku p.n.e. jako rzymskie castellum (reduta). W starożytności leżało w granicach Cesarstwa Rzymskiego, z kolei we wczesnym średniowieczu znajdowało się we władaniu frankijskim i lotaryńskim, a od 1018 roku było w posiadaniu arcybiskupów Trewiru (od XIV wieku Elektoratu Trewiru). Od XI do XII wieku było ośrodkiem handlu winem. Od 1254 roku wchodziło w skład Reńskiego Związku Miast. W czasie wojny trzydziestoletniej siedziba elektorów trewirskich została przeniesiona z Trewiru do twierdzy Ehrenbreitstein, jednakże działania wojenne nie ominęły miasta. Pomiędzy 1632 a 1636 rokiem miasto znajdowało się w rękach m.in. Francuzów i Szwedów[4]. Po wojnie Koblencja zachowała funkcję stolicy Elektoratu Trewiru, a w 1768 roku ostatnim elektorem został królewicz polski Klemens Wacław Wettyn, z którego inicjatywy wzniesiono m.in. nowy pałac elektorski oraz teatr.

Od 1789 roku Koblencja stała się ośrodkiem francuskiej emigracji rojalistycznej. W 1794 roku została zdobyta przez francuskie wojska rewolucyjne pod wodzą generała François Séverina Marceau-Desgraviersa. Gdy znalazła się w granicach Francji, była stolicą departamentu Rhin-et-Moselle(inne języki). Od 1815 roku Koblencja leżała na obszarze Prus. W 1822 roku została stolicą prowincji Nadrenia(inne języki). Od 1871 roku była częścią Niemiec. Po podpisaniu traktatu wersalskiego, w latach 1919–1923 była okupowana przez wojska Stanów Zjednoczonych, a następnie, w latach 1923–1929, przez wojska Francji. W latach 1923–1924 miasto było stolicą separatystycznej Republiki Reńskiej, której rząd miał siedzibę w pałacu elektorskim.

2 lutego 1926 roku w Koblencji urodził się prezydent Francji Valéry Giscard d’Estaing. W miejscu domu jego narodzin współcześnie stoi kamień pamiątkowy[5]. 26 maja 1926 roku zmieniono oryginalną nazwę miasta z Coblenz na Koblenz[6].

Zniszczona wskutek II wojny światowej Koblencja w 1945 roku

W czasie II wojny światowej, od czerwca 1940 roku Koblencja doświadczała pojedynczych alianckich nalotów, z kolei od 19 kwietnia 1944 roku do 29 stycznia 1945 roku – głównie ze względu na strategiczne znaczenie mostów i sieci kolejowej zarówno w centrum, jak i w dzielnicach Lützel i Moselweiß(inne języki) – była celem łącznie 37 masowych nalotów z udziałem 3772 bombowców, które zrzuciły na miasto około 9100 t bomb burzących i 1100 t bomb zapalających. W następstwie działań wojennych w Koblencji zginęło 1000 osób, a dziesiątki tysięcy opuściły miasto – jego populacja spadła z 91 098 według stanu na 17 maja 1939 roku do 74 261 według stanu z 24 lipca 1944 roku, z kolei gdy pod koniec wojny miasto zajęły wojska amerykańskie liczba mieszkańców miasta wynosiła 14 130, z których prawdopodobnie tylko 4000 mieszkało w centrum miasta[7]. Naloty bombowe i walki naziemne sprawiły, że z 25 362 mieszkań w Koblencji według stanu na 17 maja 1939 roku pozostało tylko 9880 według stanu na kwiecień 1945 roku. Zniszczona była ponadto cała infrastruktura miejska[7].

Po zakończeniu działań wojennych wiele historycznych budynków w Koblencji zostało odbudowanych[8].

Zabytki

Koblencja ok. 1880 na akwareli C.P.C. Köhlera

Atrakcją turystyczną Koblencji jest położony u zbiegu Mozeli i Renu sztuczny cypel Deutsches Eck (pol. „Niemiecki Róg”), na którym wznosi się monumentalny pomnik konny niemieckiego cesarza Wilhelma I. Poza tym w mieście znajdują się:

  • zamek Stolzenfels, pierwotnie wybudowany w XIII wieku, w XVII wieku został zniszczony, a w XIX wieku odbudowany w stylu historyzmu,
  • bazylika św. Kastora, wybudowana w IX wieku, na przełomie XII i XIII wieku uzyskała obecną postać,
  • studnia św. Kastora (niem. Kastorbrunnen), znajdująca się na placu przed bazyliką św. Kastora, wybudowana w stylu klasycystycznym w 1812 roku,
  • kościół Najświętszej Marii Panny (XII-XV wiek),
  • kościół św. Floryna (XII wiek),
  • pałac elektorski, wzniesiony w XVIII wieku z inicjatywy królewicza polskiego i elektora trewirskiego Klemensa Wacława Wettyna, ozdobiony kartuszem z łączonym herbem biskupim królewicza oraz I Rzeczypospolitej,
  • dawna koblencka siedziba zakonu krzyżackiego, tzw. Deutschherrenhaus
  • ratusz (XVI wiek, XVII/XVIII wiek),
  • kolegium jezuitów,
  • teatr, wzniesiony w 1787 roku na zlecenie Klemensa Wacława,
  • studnia Klemensa (niem. Clemensbrunnen) w formie obelisku, wybudowana w 1791 roku za panowania Klemensa Wacława, ozdobiona łączonym herbem biskupim królewicza oraz I Rzeczypospolitej,
  • budynek dawnej mennicy (XVIII wiek),
  • twierdza Ehrenbreitstein przebudowana w XIX wieku,
  • kaplica starokatolicka św. Jakuba.

Demografia

Wykres zmian populacji Koblencji od 1469 do 2015 roku:

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, metalowy, maszynowy, chemiczny, precyzyjny oraz papierniczy[9].

Transport

Główny dworzec kolejowy

Głównym dworcem kolejowym miasta jest Koblenz Hauptbahnhof.

Kultura

Koblencja jest jednym z ośmiu miast, w którym co roku odbywają się widowiskowe pokazy sztucznych ogni, zatytułowane Rhein in Flammen (pol. „Ren w płomieniach”)[10].

W dniach 15 kwietnia-16 października 2011 roku w mieście odbywał się Bundesgartenschau (pol. „Federalny Pokaz Ogrodniczy”)[11][12].

Sport

Współpraca

Miejscowości partnerskie[13]:

Panorama Koblencji
Panorama Koblencji

Przypisy

  1. Europawahl 2019. bundeswahlleiter.de. [dostęp 2020-12-31]. (niem.).
  2. Statistisches Landesamt Rheinland-Pfalz. statistischebibliothek.de. [dostęp 2024-04-14]. (niem.).
  3. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP: Nazewnictwo geograficzne świata. T. 12: Europa Część II. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2010, s. 149. ISBN 978-83-254-0825-1.
  4. The Encyclopaedia Britannica. A dictionary of arts, sciences, literature and general information [online], archive.org [dostęp 2018-05-05].
  5. In den Rheinanlagen neben dem Weindorf; Gedenkstein von Valéry Giscard d’Estaing. blick-aktuell.de, 2019-07-01. [dostęp 2020-12-31]. (niem.).
  6. Zur Geschichte von Koblenz. [w:] Geschichte [on-line]. regionalgeschichte.net. [dostęp 2020-12-31]. (niem.).
  7. a b Koblenz und der Mittelrhein zwischen Zerstörung und Wiederaufbau. [w:] Aufsätze [on-line]. regionalgeschichte.net. [dostęp 2020-12-31]. (niem.).
  8. Koblenz, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-12-31] (ang.).
  9. Koblencja, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-17].
  10. Rhein in Flammen. [w:] Veranstaltungen [on-line]. rlp-tourismus.com. [dostęp 2020-12-31]. (niem.).
  11. Peter Stor: Impressionen von der Bundesgartenschau in Koblenz 2011. [w:] Überregionales [on-line]. lokalkompass.de, 2014-10-01. [dostęp 2020-12-31]. (niem.).
  12. Bundesgartenschau verwandelt Koblenz. [w:] Garten [on-line]. t-online.de, 2011-05-02. [dostęp 2020-12-31]. (niem.).
  13. Stadt Koblenz: Städtepartnerschaften von Koblenz.

Linki zewnętrzne