Knowledge Base Wiki

Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.

Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.

Gimnastyka
Ilustracja
Charakterystyka
Rodzaj sportu

oparta na ruchu naturalnym

Popularność
Dyscyplina olimpijska

od 1896 roku do dziś

Gimnastyka (grec. γυμναστική gymnastike, trening sportowy od gymnos nagi) – dyscyplina sportowa, wywodząca się ze starożytnej Grecji, w ramach której zawodnicy wykonują specjalne układy, z wykorzystaniem różnych sprzętów. Gimnastyka może być uprawiana zarówno przez kobiety, jak i mężczyzn[1].

Harmonia ciała i ducha

Gimnastyka była znana już ludom starożytnym, m.in. Hindusom, Chińczykom, Egipcjanom, Persom[1][2]. W dawnej Grecji i Rzymie istniały nawet specjalne instytucje publiczne przeznaczone do codziennych, ogólnorozwojowych ćwiczeń fizycznych (tzw. gimnazjony oraz termy). Na południu Europy preferowano wszechstronny rozwój człowieka zgodnie z zasadą: "W zdrowym ciele zdrowy duch". W Grecji ćwiczono nago (gr. gymnastike pochodzi od gymnós, czyli "nagi").

Zestaw ćwiczeń dla każdego

Pierwsze nowożytne systemy gimnastyczne (tzw. szwedzki i niemiecki) powstały w zachodniej Europie na przełomie XVIII i XIX w. Za ich twórcę uznaje się J.Ch.F. GutsaMuthsa, później rozwijali je F. Jahn i A. Spiess oraz P.H. Ling wraz z synem H. Lingiem. Oryginalne zestawy ćwiczeń dla chłopców wymyślił N. Bukh, dla dziewcząt – E. Björksten i A. Bertramem, a dla dzieci – E. Falk i J.G. Thulin.

Nowoczesna gimnastyka szybko stała się popularna w całej Europie. W Polsce jeden z pierwszych na świecie podręczników z ćwiczeniami, zatytułowany O fizycznym wychowaniu dzieci, ukazał się już w 1805 r. Jego autorem był Jędrzej Śniadecki.

Kierunki i rodzaje gimnastyki

Gimnastyka podstawowa

Jej zadaniem jest dostarczenie ćwiczącym bodźców wszechstronnego rozwoju fizycznego dopasowanych do wieku, płci, zdolności, umiejętności i przygotowania fizycznego oraz ak tualnego stanu ćwiczącego, w celu harmonijnego rozwijania organizmu (układ nerwowy, aparat ruchowy oraz czynności wegetatywne). Ważne jest też kształtowanie nawyków ruchowych o podstawowym znaczeniu dla życia, pracy i zdrowia oraz efektywna możliwość praktycznego ich stoso wania w różnych warunkach i sytuacjach życia codziennego[3].

Gimnastyka pomocniczo-specjalna

W ramach tego kierunku gimnastyki istnieje podział na: gimnastykę pomocniczą w sporcie (w ramach potrzeb poszczególnych dyscyplin sportowych) oraz gimnastykę specjalną w zakładach pracy. W pierwszym przypadku ma ona zastosowanie jako trening bazowy, wszechstronny lub uzupełniający w celu osiągnięcia jak najlepszych wyników w wybranej – niegimnastycznej dyscyplinie sportowej. Może pełnić również funkcję kompensacyjną, korektywną lub przeciwdziałają cą zbytniej jednostronności, spowodowanej wąską specjalizacją sportową. W drugim przypadku, celem gimnastyki specjalnej (zazwyczaj w firmach, zakładach pracy) jest szybka odnowa fizyczna i psychiczna oraz regeneracja sił organizmu człowieka znużonego pracą zawodową za sprawą odpowied nio dobranych zestawów ćwiczeń gimnastycznych realizowanych z załogą podczas przerw w pracy[4].

Gimnastyka lecznicza

Zadaniem tego kierunku gimnastyki jest leczenie ruchem (kinezyterapia). W zależności od celu, stosuje się ćwiczenia: profilaktyczne, korekcyjne, rehabilitacyjne. Zadaniem kinezyterapii jest maksymalne usunięcie niesprawności fizycznej i przygotowanie do dalszej rehabilitacji. Stosowana jest najczęściej w schorzeniach i dysfunkcjach narządu ruchu, w zespołach bólowych kręgosłupa, po zabiegach operacyjnych, po udarach mózgu, po zawale serca, a także w okresie ciąży jako przygotowanie do porodu[5].

Sport gimnastyczny w strukturach FIG

Zadaniem sportu gimnastycznego jest systematyczne rozwijanie i do skonalenie określonych umiejętności ruchowych do poziomu mistrzostwa sportowego, w celu demonstracji sprawności fizycznej oraz zdobywania możliwie najwyższych osiągnięć sportowych w ramach przepisów Międzynarodowej Federacji Gimnastycznej (FIG – rok zał. 1881) w obszarze jednej z 8 dyscyplin gimnastycznych:

Dyscypliny olimpijskie:

Dyscypliny nieolimpijskie:

Inne sportowe dyscypliny gimnastyczne

gimnastyka estetyczna (AGG)

gimnastyka artystyczna mężczyzn (MRG)

• TeamGym (TG lub EG)

• gimnastyka w kole (WG)

• fitness gimnastyczny / Fit Kid

• gimnastyka na drążku pionowym (mallakhamba / pole gymnastics)

• tricking na taśmie poziomej (Slackline)

• street workout

• akrobatyka powietrzna (AERIAL)

• gimnastyka „Sokoła”[7]

Przypisy

  1. a b Iwona Dawidowska – Busma, Gimnastyka w kształtowaniu wybranych umiejętności studentów, „Roczniki Naukowe Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego i Turystyki w Białymstoku – 2013”, 2013.
  2. Grzegorz Bielec, Lata świetności i upadku polskiej gimnastyki sportowej w PRL (1945–1989), Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012 (pol.).
  3. Grzegorz Bielec, Krzysztof Warchoł, Gimnastyka Szkolna - poradnik metodyczno-szkoleniowy dla nauczycieli, animatorów i instruktorów sportu, Wydawnictwo PRYMAT, 2022 (pol.).
  4. Grzegorz Bielec, Krzysztof Warchoł, Gimnastyka Szkolna - poradnik metodyczno-szkoleniowy dla nauczycieli, animatorów i instruktorów sportu, Wydawnictwo PRYMAT, 2022 (pol.).
  5. Grzegorz Bielec, Krzysztof Warchoł, Gimnastyka Szkolna - poradnik metodyczno-szkoleniowy dla nauczycieli, animatorów i instruktorów sportu, Wydawnictwo PRYMAT, 2022 (pol.).
  6. FIG - Homepage [online], www.gymnastics.sport [dostęp 2024-06-20].
  7. Grzegorz Bielec, Krzysztof Warchoł, Gimnastyka Szkolna - poradnik metodyczno-szkoleniowy dla nauczycieli, animatorów i instruktorów sportu, Wydawnictwo PRYMAT, 2022 (pol.).