Knowledge Base Wiki

9 вӱдшор (9 апрель) — григориан кечышот почеш идалыкын 99-ше (кужемдыме ийлаште — 100-шӧ) кечыже. Идалык пытыме марте 266 кече кодеш.

•  Боливий, Конституций кече.
•  Грузий, Икоян улмо кече.
•  Финляндий, Финн йылме кече.

• Танле лӱм-влак: Иван, Мануил, Матрона, Феодосий.
• Католик лӱм-влак: Мария, Маркел.

Тугак ончо: Категорий:Вӱдшор тылзын 9 кечысе событий-влак

• 1699 ий — Пётр Первый кугыжа Моско олаште арулыкым эскерыме нерген кÿштыкым луктын: тиде кече деч вара уремлаште шÿкым кышкымылан кугу штрафым тÿлыкташ тÿҥалыныт.
• 1783 ий — Парижыште «Одеон» театрым почмо. Тудо тачысе кечынат Европы ник эн тошто театржылан шотлалтеш.э
• 1989 ий — американ изобретатель Дуглас Энгелбарт компьютер колям ыштен лукмыжлан кугу премий дене палемденыт.

Тугак ончо: Категорий:Вӱдшор тылзын 9 кечынже шочшо-влак

• 1867 ий — Павел Петрович Глезденёв (Пагул Ача) марий серызе, йылмызе, кусарыше, туныктышо, сотемдарче, этнограф, журналист, мер да шанче пашаеҥ.
• 1924 ий — Пётр Корнилов, марий серызе, журналист, СССР Журналист-влак ушемын йыжъеҥже, РСФСР-ысе тӱвыран сулло пашаеҥже (1968).
• 1927 ий — Степан Демидович Лебедев, тазалык аралтыш пашаен, Марий республикын сулло эмлызыже. Шернур кундемыште шочын. Волжск оласе эмлымверыште хирурглан пашам ышташ тӱҥалын. 20 наре шанче пашан авторжо. Медицине шанче кандидат.
• 1936 ий — Евгений Иванович Коротков, Юлсер кундемыште шочын-кушшо пашазе. 1955-ше ий гыч тудо Марбумкомбинатыште пашам ышташ тӱҥалын: ончыч накатчик, а вара бригадир лийын. Тудын бригадыже Совет Ушемын ик эн сай пашаче бригадылан шотлалтын. Пашажым аклен, Евгений Ивановичым «Знак Почёта» орден дене палемденыт.
• 1939 ий — Николай Васильевич Глотов, шанче-биолог. Йошкар-Олашке 1997-ше ийыште да Марий кугыжаныш университетысе биологий-химий факультетын профессоржо лийын. Кушкыл-влак генетик, ботаник, экологий, биометрий сферыште специалистлан шотлалтеш. 160 наре шанче пашан авторжо. Биологий шанче доктор.
• 1942 ий — Леонид Никифорович Якимов, куштызо, Марий Эл Республикын Калык артистше. Шкеже тудо У Торъял кундем Кожласола гыч. «Марий Эл» кугыжаныш ансамбльыште балет артистлан, балетмейстерын полышкалшыжлан да 7 ий вуйлатышыланат тыршен.
• 1956 ий — Нина Ивановна Белкина, администраций пашаеҥ шочын. КПРФ партийын республикысе комитетын чолга еҥже лийын. Волжск район Карай ялысе администрацийын вуйлатышыже сомылым шуктен шоген.
• 1960 ий — Сергей Михайлович Демидов, марий шанчызе, медицина шанче кандидат (1992), медицина шанче доктор (2001), профессор (2003), Россий Федерацийын сулло врачше (2006).
• 1965 ий — Эльвира Васильевна Петрова, тӱвыра пашаеҥ да артистка. Шочынжо тудо Оршанке кундем Мари-Ернур ялыште. 1996-шо ийыште кумдан чапланыше «Аршаш» ансамбльын вуйлатышыжлан шогалын. Кызытат тиде ансамбльым калыкыште йӧратат: а Эльвира Васильевна гармоньым шупшыл колтымыж дене кеч-кӧн чонжым савыра.

Тугак ончо: Категорий:Вӱдшор тылзын 9 кечынже колышо-влак

Матрона Солунскаян кечыже. Тиде кечын ожно вынерым ошемденыт. Эрден эрак куэмым лум ÿмбак шарен оптеныт – вашке лум шулен йомеш – сандене озавате-влак тиде йÿлам шукташак тыршеныт. Шнуй матрона деч калык реве сайын шочшо манын сöрвален йодын.