Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.
Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.
Orfo de pai, tivo que emigrar de moi novo á Arxentina, aínda que segundo Carré Aldao “o cariño da nai e da terra” enseguida o traerían de volta para o berce natal.[1] Xa na Coruña entrou a traballar como administrativo ao servizo da Deputación provincial, en cuxos negociados se ocuparía o resto da súa vida, e en 1899 obtivo aínda o título de profesor mercantil na Escola Superior de Comercio da Coruña, cunha meritoria memoria de grao sobre a historia comercial da vila que estará na base dunha das súas obras máis celebrada.[2]
Parente político e íntimo amigo de Uxío Carré Aldao, participou con regularidade nos célebres faladoiros da Cova céltica, que se desenvolvían polas tardes nos locais da Libraría Rexional de Carré, nucleados, desde o seu traslado á Coruña, arredor da figura de Manuel Murguía,[3] e onde tantas iniciativas a prol do rexurdimento político e cultural de Galiza se idearon.
Para Vicente Risco, que en 1929 sentaba na cadeira do coruñés na RAG, Tettamancy merecería, por esta e outras razóns, a cualificación de nacionalista galego;[13]Ricardo Carballo Calero, ao periodizar a literatura galega, incluíuno entre os diádocos autodidactas daescola cruñesa,[14] e por idade tamén se adscribiu á Xeración rexurdimentista de 1868.[15]
En lingua castelá deu ao prelo varias monografías moi ben documentadas relativas á historia de Galiza, todas elas referencia ineludíbel aínda hoxe nas súas respectivas áreas temáticas.[16]
Personaxe moi apreciado no ambiente cultural do seu tempo, o enterro de Francisco Tettamancy constituíu unha extraordinaria manifestación de dó cidadán,[17] e en 1962 a cámara municipal coruñesa outorgaría o seu nome a unha rúa do popular barrio dos Mallos.
Ademais de artigos e poemas na prensa, Tettamancy publicou en galego varios libros de poesía e ensaio:
Enredadas. Poesías (1902): Libreiría Rexional de Euxenio Carré, A Cruña.
O castro de Cañás; Diego de Samboulo (Leenda histórica). Poemetos (1903): Libreiría Rexional de Euxenio Carré, A Cruña – Tipografía de Xan A. Menéndez, Lugo.
Boicentril. O druidismo e o celtismo gallegos. A Epopeya irlandesa (1912): Imprensa e Fotograbado de Ferrer, A Cruña.
Víctor Said Armesto (Traballo leído na noite do 3 de agosto de 1917, con motivo do homenaxe consagrado pol-a “Irmandade da Fala” na Cruña para honral-a memoria de tan ilustre escritor. C’unha folla de Murguía, e un colofón de Carré Aldao) (1917): Imprenta Obreira, A Cruña.
O castro de Cañás (Boicentril) (1919): 2ª ed. corr. e aum., en ¡Terra a nosa! Supremento de El Noroeste (20/2/1919), vol. 2, A Cruña.
Obras en lingua castelá
En español publicou, ademais de artigos xornalísticos, varias monografías históricas sobre temas galegos:
Apuntes para la historia comercial de La Coruña (1900): Tipografía El Noroeste de J. Fdez. García – Librería Regional de E. Carré Aldao, A Coruña.
La revolución gallega de 1846 (1908): Librería Regional de E. Carré, A Coruña.
Batallón Literario de Santiago: Diario de campaña (años 1808 al 1812) (1910): Imprenta y Fotograbado de Ferrer, A Coruña.
Los Mártires de Carral (1912): Imprenta y Fotograbado de Ferrer, A Coruña.
La torre del homenaje del castillo de Villalba (1913): Imprenta y Fotograbado de Ferrer, A Coruña.
La torre de Hércules. Impresiones acerca de este antiquísimo faro bajo su aspecto histórico y arqueológico (1920): Litografía e Imprenta Roel, A Coruña.
Non chegou a publicar completa unha outra monografía, Rianjo-Altamira, da que adiantou varios capítulos en diferentes xornais.[18]
↑Apuntes para la historia comercial de La Coruña (1900).
↑(…) Cantas veces tiña él (Víctor Said Armesto) a ocasión de visital-a nosa leda Cruña, parece que se gozaba en parolar con grande agarimo —concedéndolles especial preferencia— c’os seus íntimos, cales foran o noso escelso Murguía, e aqueles outros poucos amigos, de enxebreza acreditada, que tiñan en ben se axuntaren á cotío na que, uns cantos tan imbéciles como cobizosos, deran en alcumar A Cova Céltica (Libreiría do cultísimo Euxenio Carré Aldao en malhora desaparecida) e, abofellas, que do tal alcume, querendo facere un chiste trocouse en honrosísima gabanza; cantas veces, repitirei, congregados n-esa Cova, na que se aspiraba unha solencia de rescendente cultura e de enxebrismo gallego, somellando á os Celtas cando celebraban seus ritos relixiosos, Víctor Said, actuando, por veces, de gran sacerdote, co a sua substanciosa erudición nos falaba d’aqueles tempos millores e patriarcals e da sua futura labor literaria que tiña entre das mans (…); Tettamancy: Víctor Said Armesto (1917: 12-14).
↑Revista Gallega 148 (9/1/1898: 5); Máiz 1984:, p. 178.
↑Ver Tettamancy: La revolución gallega de 1846 1908, p: 381-395 e Tettamancy: Los mártires de Carral 1912, p: 11-14; Loxo 2012, p: 10.
↑Asociación de la Prensa. Libro de socios, ms. (1904: 1-2). Tettamancy figura inscrito co número 19 entre os 42 xornalistas fundadores (número axiña ampliado até os 100); ademais da redacción da Revista Gallega, inscribíuse toda a xunta directiva, naquela altura, da Liga Gallega na Cruña; cfr. Máiz 1984, p. 201.
↑Tettamancy: “El almirante gallego D. Enrique Reynaldo Macdonell y de Gondé”, Boletín de la Real Academia Gallega 139, t. XII (1921), p: 263-265, artigo datado no 3 de mayo 1921.
↑“Lugo-Cruña-Monforte-Vilalba. Unha xornada groriosa e patriótica. Galicia pol-a vez primeira fala c’oa sua lingua”, A Nosa Terra 9 (6/2/1917: 1-3); pódese ver con relación, Ledo 1982, p: 100-101.
↑(…) Tettamancy era, craro está despóis do que vai dito, nazonalista galego. Era dos bos e xenerosos. Prendera n-il hai tempo a ideia salvadora, e atopouse antr’os fundadores da Irmandade da Fala, réprica galega da Liga Gaélica irlandesa, e asina axudou a dar nacencia e prestou colaboración despóis, ô mais poderoso movemento que na nosa Terra se ten producido pra espertal-a concencia histórica e social, recramal-os direitos inalienábeles de todo pobo, e crear unha cultura racial. Movemento ô que ninguén pode dubidar que se debe a autual renacencia literaria e científica de Galiza, pol-o qual a data do 18 de maio do 1916 ha quedar pra sempre com’a data inicial d’unha nova era groriosa na nosa historia. (…); Risco 1971, p. 7.
