Urtarrilaren 29 a gregoriotar egutegiaren urteko hogeita bederatzigarren eguna da. 336 egun falta dira urtea amaitzeko, 337 egun bisurteetan .
Gertaerak
Historiako lehen autobusa, Benz-ena
Egutegia
Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia
Seaska egutegia:
Ohian/Ohiana/Ohiane.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
Mundua
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
1964 – Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb filma estreinatu zen, Stanley Kubrickek zuzendu eta Peter Sellers ingeles aktore eta umoristak antzeztu zuen.
1995 – Heat filma estreinatu zen, Michael Mannk zuzendu eta Al Pacino , Robert De Niro , Tom Sizemore , Diane Venora , Amy Brenneman , Ashley Judd , Mykelti Williamson , Wes Studi , Ted Levine , Jon Voight eta Val Kilmer aktoreek antzeztu zuten.
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
1806 – Concha Murguia Egaña , gipuzkoar abertzalea eta Galiziako kulturaren eta tradizioaren defendatzailea (h. 1854 ).
1864 – Juana Francisca Perez de Labeaga, Blasa de María , nafar moja (h. 1936 ).
1898 – Ricardo Zabaltza , euskal sindikalista eta politikaria (h. 1940 ).
1902 – Julia Klaudia Gabilondo , bizkaitar idazlea (h. 1994 ).
1907 –
1921 – Maurice Plantier , lapurtar politikaria (h. 2006 ).
1926 – Edurne Garitazelaia , bizkaitar euskaltzalea. Arrigorriagako Kultur Etxeak haren izena darama (h. 2005 ).
1929 – Iñaki Aginaga Beristain , gipuzkoar intelektual, ikertzaile eta politikaria (h. 2021 ).
1934 – Francisco Azkona , nafar apaiz eta soziologoa.
1950 – Paquita Sáenz de Urturi , arabar arkeologoa.
1951 – Mikel Anjel Lertxundi , bizkaitar eskultorea.
1952 – Mikel Aranburuzabala , bizkaitar zinema zuzendari artistikoa, arkitekto teknikoa eta dekoradorea.
1953 – Jaime Albisu , bizkaitar txirrindulari ohia.
1956 – Antonio Zubiaurre , 21 urtez Alkizako alkatea (h. 2004 ).
1960 – Cristina Tapias , bizkaitar jostuna, irakaslea eta enpresaburua.
1964 –
1965 –
1967 – Xabier Irujo Ametzaga , euskal irakaslea eta idazlea, Caracasen .
1973 – Asier Mendizabal , gipuzkoar artista.
1975 –
1977 – Sorkun , euskal abeslaria eta musikaria.
1981 – Álex Ubago , gipuzkoar abeslari eta konpositorea.
1983 – Marcos Casado , bizkaitar saskibaloi jokalaria, Santanderren .
1987 –
1988 – Joan Crespo , gipuzkoar kirolaria, ur bizietako K1 modalitatean aritzen dena.
1989 – Erika Olaizola , gipuzkoar aktorea.
1990 – Ismael López , nafar futbolaria.
1997 – Antonio Salado , bizkaitar futbolaria.
2002 – Garazi Estebez , gipuzkoar txirrindularia.
Mundua
1449 – Katharina von Bora , Martin Lutero Erreforma Protestantearen lider alemaniarraren emaztea (h. 1552 ).
1455 – Johannes Reuchlin , alemaniar humanista eta exegeta (h. 1522 ).
1584 – Frederiko Henrike Orange-Nassaukoa , Orangeko printzea (h. 1647 ).
1589 – Franciscus Junius , alemaniar hizkuntzalaria (h. 1677 ).
1688 – Emmanuel Swedenborg , suediar mistikoa , filosofoa eta zientzialaria (h. 1772 ).
1749 – Kristian VII.a Danimarkakoa , Danimarkako eta Norvegiako erregea (h. 1808 ).
1767 – Anne-Louis Girodet de Roussy-Trioson , frantziar margolaria (h. 1824 ).
1773 – Friedrich Mohs , alemaniar mineralogoa eta geologoa (h. 1839 ).
1782 – Daniel Auber , frantziar operagilea (h. 1871 ).
1810 – Ernst Kummer , alemaniar matematikaria (h. 1893 ).
1843 – William McKinley , Ameriketako Estatu Batuetako 25. Presidentea (h. 1901 ).
1850 – Ebenezer Howard , lorategi-hirien mugimenduko Ingalaterrako sustatzailea (h. 1928 ).
1853 – Kitasato Shibasaburō , japoniar sendagilea eta bakteriologoa, izurri bubonikoa eragiten duen baziloaren aurkitzailea (h. 1931 ).
1856 – Vladimir Golenistxov , errusiar egiptologoa, egiptologiaren aitzindarietako bat (h. 1947 ).
1860 – Anton Txekhov , errusiar idazlea (h. 1904 ).
1862 – Frederick Delius , ingeles musikagilea (h. 1934 ).
1866 – Romain Rolland , frantziar idazlea, 1915eko Literaturako Nobel Saria (h. 1944 ).
1867 – Vicente Blasco Ibáñez , espainiar idazle, kazetari eta politikaria (h. 1928 ).
1873 – Luis Amadeo Savoiakoa , italiar printze, mendizale eta esploratzailea (h. 1933 ).
1874 –
1878 – Mary Jobe Akeley , estatubatuar esploratzaile, egile, alpinista eta argazkilaria (h. 1966 ).
1887 – Julián Ruete , espainiar futbolari eta entrenatzailea (h. 1939 ).
1888 – Wellington Koo , txinatar diplomatikoa, herrialdearen ordezkaria 1919ko Parisko Bake Biltzarrean (h. 1985 ).
1892 – Ernst Lubitsch , alemaniar zinema zuzendaria (h. 1947 ).
1902 – Lyubov Orlova , sovietar zinemako lehen izar handia, antzerki aktorea eta abeslaria (h. 1975 ).
1904 –
1905 – Barnett Newman , estatubatuar margolaria (h. 1970 ).
1910 –
1913 – Victor Mature , estatubatuar aktorea (h. 1999 ).
1914 – Shichirō Fukazawa , japoniar idazlea eta musikaria (h. 1987 ).
1919 – Marina Ginestà , Bigarren Errepublikako eta Espainiako Gerra Zibileko militante komunista (h. 2014 ).
1920 – José Luis de Vilallonga , Castellbelleko markesa, espainiar idazle eta antzezlea (h. 2007 ).
1921 – Mustafa Ben Halim , Libiako lehen ministroa (h. 2021 ).
1923 –
1924 –
1925 – Isidore Isou , errumaniar-frantziar idazlea (h. 2007 ).
1926 –
1929 –
1931 –
1935 – Luboš Kohoutek , txekiar astronomoa (h. 2023 ).
1936 – Joaquín Peiró , espainiar futbolaria eta futbol-entrenatzailea (h. 2020 ).
1938 – Aitor Otaño , euskal jatorriko argentinar errugbilari eta entrenatzailea (h. 2005 ).
1939 – Germaine Greer , australiar idazle, akademiakide, kazetari eta idazlea, XX. mendeko ordezkari feminista garrantzitsuenetakoa.
1942 –
1944 – Álvaro de Rújula , espainiar zientzialaria, ikertzailea eta fisikaria.
1945 –
1946 – Bettye LaVette , estatubatuar soul-abeslaria.
1947 –
1948 –
1949 –
1950 – Jody Scheckter , hegoafrikar auto-gidari ohia.
1951 – Hiroshi Kato , japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
1953 – Teresa Teng , taiwandar pop abeslaria (h. 1995 ).
1954 – Oprah Winfrey , estatubatuar komunikabide jabea, talk-show aurkezle, aktore, produktore eta filantropista.
1960 –
1962 – Olga Tokarczuk , poloniar idazle, aktibista eta intelektuala, 2018ko Literaturako Nobel Saria .
1964 – Pepa Bueno , espainiar kazetari, irrati esatari eta telebista aurkezlea.
1965 – Anton Gubankov , errusiar kazetari eta funtzionarioa (h. 2016 ).
1966 – Romário , brasildar futbolari ohia.
1968 – Edward Burns , estatubatuar aktore eta zuzendaria.
1969 – María Gámez Gámez , Guardia Zibilaren lehen emakume-zuzendari nagusia.
1970 – Heather Graham , estatubatuar aktorea.
1971 – Joan Herrera , kataluniar politikari eta legelaria.
1972 –
1974 – Dariusz Zalewski , poloniar elizgizona.
1975 –
1976 – Saúl Martínez , hondurastar futbolari ohia.
1979 – Christina Koch , estatubatuar ingeniaria eta astronauta, espazioan jarraian denbora gehien egondako emakumea.
1980 – Gustavo César Veloso , espainiar txirrindularia.
1985 –
Marc Gasol , kataluniar saskibaloi jokalaria.
Nana Lee , indonesiar abeslari, saxofoi-jotzaile, musikagile eta aktorea.
1987 –
1988 –
1990 – Daisuke Suzuki , japoniar futbolaria.
1993 – Masatoshi Kushibiki , japoniar futbolaria.
1997 – Yui Hasegawa , japoniar futbolaria.
2005 - Bradley Nkoana , hegoafrikar atleta.
Heriotzak
Euskal Herria
1548 – Rodrigo Mercado Zuatzola , gipuzkoar apezpikua, Valladoliden (j. c. 1460 ).
1766 – Manuel Larramendi , euskal idazlea (j. 1690 ).
1823 – Migel Lardizabal Uribe , jatorri euskalduneko historialari, politikari eta idazle monarkiazalea (j. 1744 ).
1885 – Michel Renaud , baxenafar politikaria (j. 1812 ).
1930 – Martin Landerretxe , euskal idazlea (j. 1842 ).
1968 – Jose Mari Quesada Lasarte , frankismoak erahildako lehen ETAkidea , torturen ondorioz (j. 1934 ).
1971 – Jose Arana Gorostegi , gipuzkoar futbolaria (j. 1911 ).
1993 –
2002 – Kaxiano Ibarguren , Lizartzako itsua , soinujole euskalduna (j. 1932 ).
2007 – Pedro Sodupe , Gelatxo , gipuzkoar trikitilaria (j. 1928 ).
2015 – Pilare Alba , Elizondoko eskoletako maistra (j. 1913 ).
2018 –
Mundua
757 – An Lushan , Asia erdiko lider militarra.
1119 – Gelasio II.a , Aita santua .
1287 – Migel Sanoitz Uncastillokoa , Iruñeko apezpikua .
1629 – Carlo Maderno , italiar arkitektoa, barrokoaren aitzindaria (j. 1556 ).
1639 – Antonio Álvarez de Toledo Beaumont , Albako dukea, Leringo VI. kondea eta Nafarroako kondestablea (j. 1568 ).
1676 – Alexis Errusiakoa , Errusiako tsarra (j. 1629 ).
1696 – Ivan V.a Errusiakoa , Errusiako tsarra (j. 1666 ).
1722 – Carl Gustav Rehnskiöld , Suediako kanpo mariskala (j. 1651 ).
1820 – Jurgi III.a Erresuma Batukoa , Erresuma Batua eta Britainiar Jabegoen erregea (j. 1738 ).
1829 – Paul Barras , frantziar politikaria, Direktorioko kidea (j. 1755 ).
1859 – William Cranch Bond , estatubatuar astronomoa (j. 1789 ).
1868 – José María Achá , Boliviako presidentea (j. 1810 ).
1870 – Leopoldo II.a Toskanakoa , Toskanako duke handia (j. 1797 ).
1888 – Edward Lear , ingeles artista, ilustratzaile, musikari, egile eta olerkaria (j. 1812 ).
1899 – Alfred Sisley , frantziar-ingeles margolaria (j. 1839 ).
1906 – Kristian IX.a Danimarkakoa , Danimarkako erregea (j. 1818 ).
1907 – Helen Taylor , ingeles feminista, idazlea eta aktorea (j. 1831 ).
1919 – Aram Manukian , armeniar iraultzailea (j. 1879 ).
1920 – Constance Frost , zeelandaberritar mediku, bakteriologo eta patologoa (j. c. 1863 ).
1926 – Ángeles López de Ayala , espainiar politikari dramaturgo, narratzaile, kazetari eta aktibista (j. 1858 ).
1928 – Douglas Haig , Britainiar armadako ofizial nagusia (j. 1861 ).
1929 – Dominika Eristavi , georgiar idazle eta itzultzailea (j. 1864 ).
1934 – Fritz Haber , alemaniar kimikaria, 1918ko Kimikako Nobel Saria (j. 1868 ).
1938 – Armando Palacio Valdés , espainiar idazlea (j. 1853 ).
1941 – Ioannis Metaxas , greziar militar, politikari eta diktadorea (j. 1871 ).
1943 – Henriette Caillaux , Joseph Caillaux politikari frantsesaren emaztea eta arte historialaria (j. 1874 ).
1946 – Bolesława Lament , poloniar moja (j. 1862 ).
1948 – Tomislav II.a Kroaziakoa , Italiako Savoiako etxeko printze eta Kroaziako erregea (j. 1900 ).
1953 - Manuela Barreiro , galiziar farmazialaria, Santiago de Compostelako Unibertsitatean lizentziatu zen lehen emakumea (j. 1877 ).
1955 – Hans Hedtoft , Danimarkako lehen ministroa (j. 1903 ).
1958 - Maria Antònia Salvà , mallorcar idazlea, olerkaria eta itzultzailea, katalanezko lehen emakume poeta (j. 1869 ).
1963 – Robert Frost , estatubatuar olerkaria (j. 1874 ).
1964 –
1968 – Tsuguharu Foujita , japoniar margolaria (j. 1886 ).
1969 – Allen Dulles , estatubatuar espioi eta politikaria, CIAko burua (j. 1893 ).
1970 – Basil Liddell Hart , britainiar militar , historialari militarra eta teoriko militarra (j. 1895 ).
1979 – Martí Marcó , Terra Lliureko militantea, Espainiako segurtasun indarren tiroen ondorioz (j. 1959 ).
1982 – Palden Thondup Namgyal , azken Sikkimgo erregea (j. 1923 ).
1987 – Josep Vicenç Foix , kataluniar idazlea (j. 1894 ).
1991 – Yasushi Inoue , japoniar eleberrigilea (j. 1907 ).
1993 – Gustav Hasford , estatubatuar idazle, gidoilari eta gerra-berriemailea (j. 1947 ).
1994 – Jakobína Sigurðardóttir , islandiar idazlea (j. 1918 ).
1997 – Osvaldo Soriano , argentinar idazle eta kazetaria (j. 1943 ).
2002 – Harold Russell , kanadar-estatubatuar militar eta aktorea (j. 1914 ).
2003 – Lee Yoo-hyung , hegokorear futbolaria (j. 1911 ).
2004 – Janet Frame , zeelandaberritar eleberrigilea, ipuingilea eta poeta (j. 1924 ).
2005 – Ephraim Kishon , israeldar idazle eta zinema zuzendaria (j. 1924 ).
2006 –
2008 – Paco Vidarte , espainiar filosofoa, idazlea eta LGTBQ eskubideen aldeko ekintzailea (j. 1970 ).
2011 – Milton Babbitt , estatubatuar musikagilea, musika elektronikoan aitzindaria (j. 1916 ).
2012 – Oscar Luigi Scalfaro , Italiako 9. Presidentea (j. 1918 ).
2015 –
2016 – Jacques Rivette , frantziar zinemagilea eta kritikaria (j. 1928 ).
2018 – Ion Ciubuc , Moldaviako lehen ministroa (j. 1943 ).
2020 – Violeta la Burra , andaluziar kopla eta flamenko abeslaria eta dantzaria, transformismoaren ikonoa eta LGTBI komunitatearen aitzindaria (j. 1936 ).
2021 –
2023 –
2024 –
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Urtarrilaren 28 | Urteko egutegi | Urtarrilaren 30