Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.
 Areso | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  España | ||
| Comunidá foral |  Navarra | ||
| Tipu d'entidá | villa | ||
Alcalde de Areso (es)  | Ur Alguero Chivite | ||
| Nome oficial | Areso (eu)[1] | ||
| Códigu postal |
31876 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 43°04′00″N 1°57′00″W / 43.066666666667°N 1.95°O | ||
  Areso Areso (España)  | |||
| Superficie | 12 km² | ||
| Altitú | 466 m | ||
| Llenda con | Berastegi, Araitz, Leitza y Larraun | ||
| Demografía | |||
| Población |
267 hab. (2023) - 142 homes (2019) - 137 muyeres (2019) | ||
| Porcentaxe | 0.04% de Navarra | ||
| Densidá | 22,25 hab/km² | ||
| Más información | |||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||
 | |||
Areso ye un conceyu de la Comunidá Foral de Navarra, asitiáu na merindad de Pamplona, na contorna de Norte de Aralar y a 49 km de la capital de la comunidá, Pamplona. La so población ye de 267 habitantes (2023)[2][3].
Areso ye'l topónimu oficial utilizáu tantu n'eusquera como en castellán. La so primer mención escrita data de 1192 y foi mentáu yá cola denominación actual; denominóse por tanto dende antiguu como Areso; anque en dalgún casu fuera mentáu so formes similares: Arrecho (1366).
El nome paez tar formáu por un primer elementu ensin identificar y el sufixu abundancial -so (variante de -zu y -tsu) utilizáu n'eusquera. El primer elementu del nome solióse identificar coles pallabres vasques area ('arena') y haritz ('carbayu'), pero son meres especulaciones, que nun pueden demostrase.
Popularmente, n'eusquera llamar al pueblu Aeso o Aiso, anque estes denominaciones suelen considerase variaciones coloquiales de Areso.
El xentiliciu ye aresoarra.
L'escudu d'armes de Areso tien el siguiente blasón:
Trai d'azur y un lleón pasante de plata. Por timbre un yelmu empenachado.
Usa esti blasón dende l'añu 1770 en que se dixebró de Leitza. Dambes usaben un árbol trevesáu na so base por un llobu, timbrado por una estrella de seis puntes y l'inscripción LEICA a los llaos del árbol.[4]
Areso asítiase en partir nordeste de la Comunidá Foral de Navarra dientro de la rexón xeográfica del Monte de Navarra y a una altitú de 466 msnm. El so términu municipal tien una superficie de 12,20 km² y llenda al norte y oeste col conceyu de Berastegi en Guipúzcoa (País Vascu); al este col de Leitza; y al sur colos d'Araitz y Larraun.
| Gráfica d'evolución demográfica d'Areso ente 1900 y 2017 |
 |
|
Población de derechu (1900-1991) o población residente (2001) según los censos de población del INE. Población según el padrón municipal de 2017 del INE. |
El pueblu foi conocíu al traviés de los medios de comunicación nel añu 2005 pol robu de Olentzero (personaxe tradicional vascu que dexa a los neños los regalos en Navidá).
En Areso el costume yera dexar un Olentzero na plaza del pueblu mientres la Nuechebona, pero en 2003, 2004 y 2005 el moñecu foi robáu de madrugada y topáu díes dempués estrozáu.
Esi últimu añu 2005 los vecinos del pueblu afayaron[5] finalmente que yeren axentes de la Guardia Civil de serviciu los que se dedicaben a sustraelo.[6][7]
Dos axentes implicaos fueron internamente expedientaos y treslladaos a otres llocalidaes.[8]
La noticia tuvo abondo ecu en medios de comunicación vascos y navarros por cuenta de les connotaciones polítiques d'esti fechu, pos se consideró un atentáu a les tradiciones vasques.
LIMS forum content by LIMS forum members is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License. Based on a work at www.limsforum.com.
