Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.
 Stanley | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| Territoriu británicu |  Islles Malvines | ||
| Islla | East Falkland | ||
| Tipu d'entidá | división alministrativa | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 51°41′38″S 57°50′58″W / 51.693861°S 57.849556°O | ||
  Stanley Stanley (Islles Malvines)  | |||
| Altitú | 51 m | ||
| Demografía | |||
| Población | 2121 hab. (31 avientu 2012) | ||
| Porcentaxe | 100% de East Falkland | ||
| Más información | |||
| Estaya horaria | UTC−04:00 | ||
| Llocalidaes hermaniaes | Whitby | ||
| falklandislands.com | |||
 | |||
Stanley[1] (tamién Port Stanley según la denominación británica[2] y Puerto Argentino según la denominación arxentina),[3][4][5] ye'l principal puertu y la única ciudá de les islles Malvines.
Alministrativamente, ye la capital del territoriu británicu d'ultramar d'eses islles y sede de la so Prefeutura apostólica.
Pa la República Arxentina, que reclama la soberanía de les islles Malvines, la llocalidá forma parte del departamento Islles del Atlánticu Sur de la provincia de Tierra del Fueu, Antártida ya Islles del Atlánticu Sur, que la so capital ye Ushuaia.[6]
Ta allugada na mariña este de la islla Soledá y foi fundada en 1845. La so población aumentó dempués de la guerra de les Malvines, llegando a los 2121 habitantes nel censu de 2012.
Foi fundada como Port Stanley n'honor de lord Stanley, daquella Secretariu d'Estáu británicu pa la Guerra y les Colonies. Col pasu del tiempu foi utilizándose namái'l nome Stanley. El 2 d'agostu de 1956 l'alministrador británicu de les islles aconseyó al so gobiernu en Londres l'usu d'esti nome, por cuenta de que xeneralizárase nes islles.
N'abril de 2013, tres el fallecimientu de Margaret Thatcher, el gobiernu británicu, propunxo renombrar la ciudá como Port Margaret n'homenaxe a la ex primer ministru.[7] La propuesta, foi vista positivamente por parllamentarios británicos y pol gobiernu llocal,[8] ente que'l canciller arxentín Hector Timerman refugó l'acción y dixo qu'Arxentina non lo reconoz» y que ye «violatorio de los resolvimientos de les Naciones Xuníes».[9]
Dende 1992 los isleños celebren el Día de Margaret Thatcher» cada 10 de xineru[10][11] y tamién tien una avenida nel so honor nesta ciudá.[10][12]
Hasta abril de 1982 la población yera conocida n'Arxentina como Puerto Stanley, nome utilizáu tantu pol gobiernu como pelos medios de comunicación.[13] En 1966 grupos peronistes solíen utilizar la forma Puertu Rivero, ya inclusive se rexistra na Arxentina l'usu erróneu de Puerto Soledad na década de 1960,[13] confundiendo la ciudá col asentamientu instaláu polos franceses na mesma isla, que yera la cabecera de la gobernación arxentina al momentu de la ocupación británica en 1833.
Mientres l'alministración arxentina de la ciudá en 1982, el gobiernu militar arxentín utilizó delles denominaciones pa nomala nos comunicaos de prensa. Ente'l 3 y 4 d'abril de 1982, denominar Puertu Rivero; el 5 d'abril utilizó'l nome Puertu de la Islla Soledá; ente'l 6 y el 15 d'abril utilizóse Puertu de les Islles Malvines.[13] Una carta fechada'l 24 d'abril y otra del 29 d'abril caltienen el nome Puertu Rivero.[14] El nome de Rivero xenerara daqué de discutiniu, y pa la segunda selmana d'abril del 1982 yá figuraba Puerto Argentino nes cartes náutiques de les islles.[15]
El nome de Puertu Rivero (n'honor al Gauchu Rivero) apaeció nel añu 1966 cuando un grupu denomináu Los Cóndores compuestos por mozos militantes peronistes opositores al gobiernu de Juan Carlos Onganía y lideraos por Dardu Cabu y María Cristina Verrier, secuestraron un DC-4 d'Aerolíneas Argentinas que se dirixía de Buenos Aires a Ríu Gallegos y esviar a les islles. Mientres 36 hores flamearon banderes arxentines y dieron un nuevu nome a la ciudá. Foi parte d'una operación denomada Cóndor.[16] Fueron arrodiaos polos isleños y rindiéronse hores más tarde. Depués fueron unviaos a Tierra del Fueu en barcu y encarcelaos.[17][18] El Museo Malvines ya Islles del Atlánticu Sur, inauguráu en 2014 en Buenos Aires, tien el chigre y restorán Puertu Rivero, pol nome dau a Puerto Stanley en 1966.[19][20]
Finalmente, el gobiernu de Leopoldo Galtieri, al traviés del decretu 757/82 del 16 d'abril de 1982, renombró la ciudá como Puerto Argentino pa reinvindicar la so soberanía sobre les islles.[21]
[...] Que'l Gobernador Militar exerz anguaño les sos funciones con asientu na llocalidá conocida como "Puerto Stanley", denominación ésta que ye ayena a la hestoria y tradiciones del nuesu país. [...]
Que la Secretaría de Cultura de la Presidencia de la Nación propunxo como nueva denominación d'aquella llocalidá la de "Puerto Argentino". [...]
ARTÍCULU 1º.- Asígnase'l nome de "Puerto Argentino" a la llocalidá de les Islles Malvines, anguaño asientu del señor Gobernador Militar, que con anterioridá yera conocida como "Puerto Stanley".Decretu N° 757/1982
L'usu d'esti nome ye escluyente na Arxentina, pero non asina na totalidá del mundu hispanofalante, onde la denominación de Puerto Argentino alternar cola de Puerto Stanley o Stanley.[ensin referencies]
Mientres los alcuerdos ente l'Arxentina y el Reinu Xuníu de xunetu de 1999 la delegación arxentina dixo tar dispuesta a estudiar la posibilidá d'esaniciar de la so toponimia los nomes xeográficos instauraos pol gobiernu militar mientres la Guerra, ente ellos el de Puerto Argentino, volviendo denominase Stanley. Finalmente, nun asocedió.[22]
La capital española y arxentina de les islles yera Puerto Soledad (Port Louis, pa los británicos), allugada al norte d'esta ciudá.
Tres la invasión británica de 1833, el gobernador teniente Richard Moody decidió treslladar la capital al caserío de Port Jackson, denominándola Port Stanley. El cambéu realizóse pos se consideraba que la badea de Stanley tenía una mayor fondura de anclaje pa los buques.
En 1843 empezó la construcción del asentamientu y en 1845 tresformar na capital alministrativa de la colonia. Convertir en base pa barcos balleneros y cazadores de foques nel Atlánticu Sur. En 1848 nació James Henry Falklands Sullivan en Puerto Stanley, que llevó'l nome británicu del archipiélagu. Foi'l primer descendiente de británicos y el primer ñácaru nacíu na llocalidá.[23]
En 1849, 30 families de pensionados de Chelsea (del Royal Hospital Chelsea) asitiáronse ellí, col fin d'ayudar a la defensa de les islles y el desenvolvimientu del nuevu asentamientu. L'asentamientu creció como un puertu d'agües fondes, especializáu nel arreglu de buques.[ensin referencies] Ello ye que antes de la construcción de la Canal de Panamá, la llocalidá yera'l mayor llugar d'arreglu pa los barcos que transitaben pol estrechu de Magallanes, ayudando a impulsar la economía de les islles.[ensin referencies]
Años más tarde foi utilizada como depósitu de carbón pa la Marina Real Británica. Esto llevó a convertir a les islles en fondeadero de los buques que participaron na batalla de les islles Malvines na Primer Guerra Mundial, y na batalla del Río de la Plata na Segunda Guerra Mundial. Mientres esta última guerra foi deteníu na llocalidá'l fascista británicu Jeffrey Mosleyite Hamm.
L'aeropuertu de la llocalidá foi inauguráu'l 15 de payares de 1972 con un vuelu de la Fuercia Aérea Arxentina proveniente de Comodoro Rivadavia. La pista tenía 785 metros de llargu y 30 metros d'anchu.[24] Los vuelos a la parte continental d'Arxentina realizaos por Llinies Aérees del Estáu (LADE) fueron suspendíos depués de la guerra de 1982,[25][26] y dende 1993 entró en serviciu un vuelu selmanal dende Punta Arenas en Chile qu'opera dende la Base Aérea de Mount Pleasant, cola avenida del gobiernu arxentín ya incluyendo una escala mensual en Ríu Gallegos.
Nel so momentu, la sucursal de LADE foi la primer oficina estatal arxentina nes Malvines.[27] Instaláu n'ochobre de 1972, se materalizó el 20 de payares nun terrén vencíu pol gobiernu colonial allugáu na Costanera Ross, la principal cai de la ciudá. Ellí designóse un Xefe d'Axencia ya instalóse un equipu de radio BLU.[28] El gobiernu arxentín tamién construyó un edificiu en 1981 pa establecer la residencia del comodoro del aire arxentino que representaba a LADE. L'edificiu ye llamáu «casa Britannia» («Britannia house»).[29] Años dempués de la guerra instalóse ellí'l muséu de les islles.[30]
En 1975 instaláronse plantes de Gas del Estáu y de Xacimientos Petrolíferos Fiscales (YPF) pa brindar gas y petroleu a la población. Nesos años, el representante de Gas del Estáu nes islles, tamién yera axente de LADE y delegáu del Ministeriu de Rellaciones Esteriores arxentín.[31]
El 2 d'abril de 1982 asocedió'l desembarcu de les Fuercies Armaes d'Arxentina, lo que derivó na guerra de les Malvines, siendo ocupada polos arxentinos hasta la rindición asocedida'l 14 de xunu de 1982. En dichu periodu'l gobiernu arxentín denominar de delles maneres, hasta qu'oficialmente se decidió pol nome Puerto Argentino y declarar capital de la Gobernación Militar de les Islles Malvines, Xeorxa del Sur y Sandwich del Sur, que subsistió oficialmente hasta 1985. A finales de la guerra, mientres la batalla final na llocalidá, muyeres de les Islles Malvines finaron cuando la fragata británica HMS Avenger cañoneó la so casa por error.[32]
Mientres la guerra la contorna de la ciudá fueron estensamente minaos, quedando entá güei llugares marcaos como terrenales minaos. Una de los sectores más atacaos foi l'aeropuertu de la ciudá, profusamente bombardiáu polos británicos.
La llocalidá foi nomada llugar históricu nacional pol Congresu de la Nación Arxentina y por aciu el decretu 1.734 del 8 de xunu de 1984.[33][34]
Atopar nel sector nordeste de la islla Soledá, asitiada nuna de les zones más mugor del suelu húmedes de la isla. Allugar nel centru de la rede de carreteres de la islla y ye la zona principal de merques nel archipiélagu. Delles de les tiendes y un hotel de la llocalidá son propiedá de la Falkland Islands Company. Amás ye la única población de les Malvines que tien colexu, hospital, biblioteca y una piscina.
La escuela primaria tien 250 estudiantes y abrió en 1955[35] y la escuela secundaria tien 150 alumnos.
La sede del conceyu sirve paralelamente como oficina de correos, corte de xusticia y salón de baille. La estación de policía, inclúi la única cárcel del archipiélagu, con una capacidá de trece celdes. L'hospital Rey Eduardu VII funciona como'l principal centru médicu de les islles, cuenta con médicos ciruxanos y departamentos de radioloxía, odontoloxía y serviciu d'emerxencia.
Na llocalidá, amás, alcuéntrase la sede de la British Antarctic Survey, l'axencia encargada de los asuntos antárticos británicos, qu'alministra cinco estaciones d'investigación. Tamién opera dos barcos y cinco aviones.
Dalgunes de les atraiciones de la ciudá son: el Muséu de les islles Malvines, la ilesia Catedral de Cristu (la ilesia anglicana más austral del mundu), la Casa de Gobiernu (construyida en 1845), la Casa del Gobernador, l'arcu llamáu «Whalebone» (o «Güesu de Ballena», n'asturianu), el campu de golf, dellos monumentos alusivos a la guerra de les Malvines y llugares onde llancaron barcos.
La llocalidá ta hermanada con Whitby, allugada en Yorkshire del Norte.
La ciudá conforma la circunscripción eleutoral de Stanley de l'Asamblea Llexislativa de les islles Malvines.
A la llocalidá puede aportase dende l'esterior per mar y aire. Cuenta con un aeropuertu nes contornes llamáu Aeropuertu Stanley (códigu IATA: PSY) que la so pista foi construyida orixinalmente en collaboración cola Arxentina. Tamién s'apuerta dende la Base Aérea de Monte Prestosu, distante 48 km al suroeste, a onde una vegada a la selmana, un vuelu de 850 km comunicar cola ciudá chilena de Punta Arenas.
A fines de la década de 1970 nun esistíen carreteres transitables ente la ciudá y el restu de la islla Soledá. Un reporte encargáu pol gobiernu británicu consideró de gran importancia la construcción d'una carretera hasta Puertu Darwin.[36] Rematáu'l conflictu bélicu, ameyoráronse les rutes que conecten con otres zones de la islla Soledá. Delles compañíes de taxi qu'operen dende la ciudá. Una de les cais principales ye Ross Road.
Na ciudá funciona una estación de radio, la Falkland Islands Radio Service (FIRS), una canal de televisión, la Falkland Islands Television y un selmanariu llamáu Penguin News.
Dacuando, lleguen cruceros a la ciudá.
Escontra 1849, asitiárense 30 families. Anguaño, la so población presenta un baxu pero constante crecedera, qu'aumentó dempués de la guerra de les Malvines, llegando a concentrar trés cuartos (75 %) de la población total de les islles (2932 hab. en 2012). La mayoría de los sos habitantes son homes menores de 55 años, d'orixe local. Ente los inmigrantes atópense británicos, chilenos (alredor de 130 hab.), orixinarios de la isla Santa Lena y Xibraltar, etc.[37][38][39] La ciudá tamién concentra'l 83 % de los 1650 persones habilitaes pa votar n'eleiciones.[40]
En 1976 vivíen 1050 persones na capital, lo que representaba la metá de la población del archipiélagu. La población calteníase enllancada dende principios de sieglu.[41]
Una estimación de 2009, refundió una población de 2184 habitantes. El censu de 2012, una población de 2121, lo que representa una medría del 0,28% frente a los 2115 habitantes (2006) del censu anterior.[42]
En 2013 construyir nes cercaníes del cuetu Zapador (n'inglés: Sapper Hill; allugáu al sur de la ciudá) unes 32 cases (como parte de la crecedera de la ciudá), anque solu cuatro d'elles fueron ocupaes.[43]
| Gráfica d'evolución demográfica de Stanley ente 1972 y 2012 |
 |
| Fuentes: Thomas Brinkhoff: City Populations, UNSD Demographic Statistics y Falkland Islands Census 2012 |
El clima de la llocalidá ye oceánicu subpolar y caracterízase, como nel restu del archipiélagu, por temperatures baxes tol añu, y fuertes vientos del oeste. La precipitación, ronda los 644 mm al añu, siendo relativamente baxa, y distribuyida uniformemente mientres tol añu. En permediu, siquier 1 mm d'agua puede rexistrase en 125 díes al añu. Les islles reciben 36,3 % del posible sol, o alredor de 1500-1600 h al añu, un nivel similar a delles partes sureñes de la lejanísima Inglaterra. Les temperatures diurnes son similares a otres llocalidaes a la mesma llatitú nel continente suramericanu, y les nueches tienden a ser daqué más fresques, con xelaes asocediendo nuna de cada 3 nueches (128,4 nueches). Nieva pel hibiernu pero al igual qu'a la mesma llatitú continental, non tanto como podría esperase nesta llatitú.
Les temperatures estremes varien de −11.1 °C (12.0 °F) a 26.1 °C (79.0 °F)[44] pal periodu 1961-90, anque más apocayá, el 23 de xineru de 1992,[45] cerca del Aeropuertu de Monte Pleasant rexistró 29.2 °C (84.6 °F).
Ensin cuntar con datos anteriores a 1890, el clima térmicu de les islles Malvines polo xeneral paecieren amosar un pequeñu enclín a mayores temperatures. La media diaria máxima de xineru en Monte Prestosu pa los años 1991-2011[46] promedian 16.5 °C (61.7 °F) comparada col so permediu de 1961-90 de 14.1 °C (57.4 °F).
 Parámetros climáticos permediu de Puerto Argentino/Stanley, Islles Malvines (1929-1990) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
| Temperatura máxima media (°C) | 14.1 | 14.0 | 12.8 | 10.3 | 7.4 | 5.6 | 5.1 | 6.0 | 7.7 | 9.9 | 11.9 | 13.4 | 9.9 |
| Temperatura media (°C) | 9.6 | 9.7 | 8.6 | 6.5 | 4.0 | 2.5 | 2.0 | 2.5 | 3.8 | 5.7 | 7.3 | 8.8 | 5.9 |
| Temperatura mínima media (°C) | 5.1 | 5.4 | 4.5 | 2.7 | 0.7 | -0.5 | -1.2 | -1.0 | -0.2 | 1.5 | 2.7 | 4.4 | 2 |
| Temperatura mínima absoluta (°C) | −1.1 | −1.1 | −2.8 | −6.1 | −6.7 | −11.1 | -8.9 | -11.1 | −10.6 | −5.6 | −3.3 | −1.7 | −11.1 |
| Precipitación total (mm) | 71.0 | 58.0 | 64.0 | 66.0 | 66.0 | 53.0 | 51.0 | 51.0 | 38.0 | 41.0 | 51.0 | 71.0 | 681.0 |
| Díes de lluvia (≥ 1 mm) | 17 | 12 | 15 | 14 | 15 | 13 | 13 | 13 | 12 | 11 | 12 | 15 | 162 |
| Hores de sol | 198 | 161 | 169 | 115 | 77 | 57 | 69 | 90 | 128 | 189 | 200 | 198 | 1651 |
| Humedá relativa (%) | 78 | 79 | 83 | 87 | 88 | 89 | 90 | 87 | 84 | 80 | 74 | 76 | 82.9 |
| Fonte nº1: Unidá d'Estudios Climáticos, UEA[47] | |||||||||||||
| Fonte nº2: Institutu Meteorolóxicu de Dinamarca (DMI)[48] | |||||||||||||
Llugar Históricu Nacional (según disposición interna CNMMLH 5/91): Ye una área d'esistencia material, constituyida per un espaciu rural o urbanu, o determinada por un puntu xeográficu del país, onde tuvieron orixe o trescurrieron fechos trascendentes de calter históricu, artísticu, institucional o éticu-espiritual, o bien s'atopen nella restos concentraos o esvalixaos d'importancia arqueolóxica, que poles sos consecuencies y carauterístiques resulten referentes pervalibles pa la identidá cultural de la Nación. El so preservación y presencia física -entendíu la so redolada- tien por finalidá tresmitir y afirmar los valores históricos que nesi bien se concreten.
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Stanley (Islles Malvines).Ye obligatoriu indicar l'idioma de Wikisource.
 |
Datos: Q12245 Multimedia: Stanley, Falkland Islands
LIMS forum content by LIMS forum members is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License. Based on a work at www.limsforum.com.
