FAIR and interactive data graphics from a scientific knowledge graph

Posted on June 17, 2024 By LabLynx Journal articles

Aartshertog Frans Ferdinand
Aartshertog van Oostenryk-Este

Troonopvolger 1875–1914
Voorganger Frans V
Opvolger Karel I
Gebore 18 Desember 1863
Oorlede 28 Junie 1914
Eggenote Sophie, hertogin von Hohenberg
Kinders Prinses Sophie van Hohenberg
Maximilian, Hertog van Hohenberg
Prins Ernst van Hohenberg
Huis Habsburg-Lotaringe
Vader Karel-Lodewyk van Oostenryk
Moeder Maria Annunciata van Bourbon-Sisilië

Frans Ferdinand (18 Desember 1863 – 28 Junie 1914) was ’n aartshertog van Oostenryk-Este, prins van Hongarye en van Boheme, en van 1889 tot met sy dood troonopvolger van Oostenryk-Hongarye.[1] Die sluipmoord op hom in Sarajewo het daartoe gelei dat Oostenryk-Hongarye oorlog teen Serwië verklaar het. Die gevolg was dat die Sentrale Moondhede (insluitende Duitsland en Oostenryk-Hongarye) en die Geallieerdes (bondgenote van Serwië of van Serwië se bondgenote) oorlog teen mekaar verklaar het. Dit was die begin van die Eerste Wêreldoorlog.[2][3][4]

Hy is in Graz, Oostenryk, gebore as die oudste seun van aartshertog Karel Lodewyk van Oostenryk (jonger broer van Frans Josef I van Oostenryk en Maximilian I van Mexiko) en sy tweede vrou, prinses Maria Annunciata van Bourbon-Sisilië. Toe hy 12 jaar oud was, is sy neef Hertog Frans V van Modena oorlede en hy het Frans Ferdinand as sy erfgenaam aangewys op voorwaarde dat hy die naam Este by sy eie voeg. So het Frans Ferdinand die rykste man in Oostenryk geword.

Troonopvolger

In 1889 het Frans Ferdinand se neef kroonprins Rudolf selfmoord gepleeg[5] en Frans Ferdinand se pa het troonopvolger geword. Dié het kort daarna afstand gedoen van die troon en is ’n ruk daarna oorlede.[6] Frans Ferdinand is hierna voorberei daarop om die troon oor te neem.

Hy het nes ander mans van die Habsburg-lyn op ’n vroeë ouderdom by die leër aangesluit. Hy is dikwels en vinnig bevorder – op 14 was hy luitenant, op 22 kaptein, op 27 kolonel en op 31 generaal-majoor.[7] Hy was vir ’n kort rukkie bevelvoerder van die hoofsaaklik Oostenrykse 9de Husaarregiment. In 1898 het hy ’n kommissie gekry om alle aspekte van die militêre dienste te ondersoek en alle militêre agentskappe het opdrag gekry om hom toegang tot hul dokumente te gee. In 1913 is hy, as troonopvolger, aangestel as inspekteur-generaal van al die gewapende magte.

Sy verhouding met sy oom, keiser Frans Josef, was baie gespanne. Die keiser se persoonlike dienskneg noem in sy memoires dat daar altyd "donderweer en weerlig" was wanneer hulle samesprekings gehou het.[8]

Huwelik en gesin

In 1894 het Frans Ferdinand gravin Sophie Chotek op ’n bal in Praag ontmoet. Sy was nie lid van ’n Europese koningshuis soos van ’n vrou van ’n Habsburgse heerser verwag is nie, maar daar was prinse onder haar voorouers. Hulle het hul verhouding twee jaar lank geheim gehou.

Frans Ferdinand het geweier om met iemand anders te trou. Pous Leo XIII, tsaar Nikolaas II van Rusland en keiser Wilhelm II van Duitsland het almal namens hom voorleggings aan keiser Frans Josef gedoen waarin hulle sê dat die onenigheid tussen hom en Frans Ferdinand die stabiliteit van die monargie ondermyn.

Eindelik, in 1899, het die keiser ingestem dat Frans Ferdinand en Sophie mag trou, op voorwaarde dat hulle 'n morganatiese huwelik aangaan en hul kinders dus geen aanspraak op die troon sou hê nie.[5] Sophie sou ook nie haar man se titel, rang of voorregte geniet nie. Hulle is op 1 Julie 1900 in Boheme getroud. Die keiser het nie die troue bygewoon nie, en ook nie een van Frans Ferdinand se broers of ander aartshertoë nie.[5] Met die troue het Sophie die titel "Vorstin van Hohenberg" gekry. In 1909 het sy die hoër titel "Hertogin van Hohenberg" gekry.

Die paartjie het vier kinders gehad:

  • Prinses Sophie van Hohenberg (1901–1990)
  • Maximilian, Hertog van Hohenberg (1902–1962)
  • Prins Ernst van Hohenberg (1904–1954)
  • ’n Doodgebore seun (1908)

Sluipmoord

Die Latynse brug (voorheen Princip-brug) in Sarajewo naby die plek waar Frans Ferdinand en Sophie vermoor is.
Frans Ferdinand se bloedbevlekte uniform.

Op Sondag 28 Junie 1914 omstreeks 10:45 is Frans Ferdinand en sy vrou vermoor in Sarajewo, hoofstad van die Oostenryk-Hongaarse provinsie Bosnië en Herzegowina, deur Gavrilo Princip, toe 19. Hy was lid van Jong Bosnië en een van ’n groep sluipmoordenaars wat georganiseer is deur die Swart Hand, 'n Serwiese geheime nasionalistiese groep.[4] Dit het tot ’n reeks gebeure gelei wat die Eerste Wêreldoorlog tot gevolg gehad het.

’n Handgranaat is vroeër na die motor gegooi. Frans Ferdinand het dit weggekeer en dit het ver agter die voertuig ontplof. Die paartjie het daarop aangedring om die beseerdes in die hospitaal te gaan besoek. Op pad terug na die paleis het die motorbestuurder die verkeerde pad geneem, waar Princip hulle gesien het.[9] Terwyl die bestuurder agteruit gery het om weer in die regte pad te kom, het Princip Sophie in die maag en Frans Ferdinand in die nek geskiet. Hy is binne minute dood en Sophie op pad na die hospitaal.[10]

Die sluipmoord, tesame met die wapenwedloop, nasionalisme, imperialisme, militarisme en die alliansieskema het alles bygedra tot die uitbreek van die Eerste Wêreldoorlog minder as twee maande ná Frans Ferdinand se dood nadat Oostenryk-Hongarye oorlog verklaar het teen Serwië.[11] Die sluipmoord word beskou as die mees regstreekse oorsaak van die oorlog.[12]

Sien ook

Verwysings

Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
  1. ↑ Brook-Shepherd, Gordon (1987). Royal Sunset: The European Dynasties and the Great War. Doubleday. p. 139. ISBN 978-0-385-19849-3.
  2. ↑ Marshall, S.L.A. (2001). World War I. Mariner Books. p. 1. ISBN 0-618-05686-6.
  3. ↑ Keegan, John (2000). The First World War. Vintage. p. 48. ISBN 0-375-70045-5.
  4. ↑ 4,0 4,1 Johnson, Lonnie (1989). Introducing Austria: A Short History (Studies in Austrian Literature, Culture, and Thought). Ariadne Press. pp. 52–54. ISBN 0-929497-03-1.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Brook-Shepherd, Gordon (1997). The Austrians: A Thousand-Years Odyssey. Carroll & Graf. pp. 107, 125–126. ISBN 0-7867-0520-5.
  6. ↑ "The Crown Prince's Successor". The New York Times. 2 Februarie 1889. URL besoek in Mei 2009.
  7. ↑ Rothenburg, G. The Army of Francis Joseph. West Lafayette: Purdue University Press, 1976. bl. 141.
  8. ↑ Ketterl, Eugen: Der alte Kaiser wie nur einer ihn sah. Cissy Klastersky (red.), Gerold & Co., Wene, 1929
  9. ↑ Beyer, Rick, The Greatest Stories Never Told, A&E Television Networks / The History Channel, ISBN 0-06-001401-6. bl. 146-147
  10. ↑ Remak, Joachim (1959). Sarajevo: The Story of a Political Murder. Criterion. pp. 137–142. ASIN B001L4NB5U.(ASIN B001L4NB5U)
  11. ↑ Johnson. p. 56
  12. ↑ John McCannon, PhD. - AP World History – Copyright 2010, 2008, Barron's Educational Series, Inc. - page 9.

Eksterne skakels

source: https://af.wikipedia.org/wiki/Aartshertog_Frans_Ferdinand_van_Oostenryk-Este

    by LabLynx

    Website

    Related Posts